Onze Lieve Vrouwe Gasthuis


Persbericht: Onderzoek leidt tot toepassing nieuwe behandelmethode: `dotteren via de achterdeur'

Chronisch verstopte kransslagader belangrijke voorspeller overlijdensrisico na acuut hartinfarct

Amsterdam , woensdag 12 mei 2010

Donderdag 20 mei 2010 promoveert René J. van der Schaaf, interventiecardioloog in het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) in Amsterdam, aan de Universiteit van Amsterdam op het onderzoek `Clinical outcome in high-risk STEMI patients with multivessel disease'. In zijn proefschrift toont Van der Schaaf aan dat een chronische totale occlusie (CTO), een chronisch verstopte kransslagader, een belangrijke voorspeller is van het overlijdensrisico na een acuut hartinfarct. Aanvullend dotteren van een CTO leidt waarschijnlijk tot verbetering van de prognose, is de conclusie van het onderzoek. Dit wordt momenteel in een internationale studie verder onderzocht. Het onderzoek heeft tevens geleid tot toepassing van een nieuwe, meer succesvolle, behandeltechniek: `dotteren via de achterdeur'. Woensdag 19 mei is hierover een praktijksymposium in het OLVG.

Effect CTO op levensverwachting
De prognose van patiënten na een acuut hartinfarct is de afgelopen decennia aanmerkelijk verbeterd, mede dankzij snel uitgevoerde spoeddotterbehandelingen. Toch blijven er risicogroepen waarvoor de levensverwachting slecht is, zoals patiënten met meerdere afwijkingen in de kransslagaders. Voorafgaand aan een dotterprocedure bij een acuut hartinfarct wordt tegelijkertijd gekeken of meer vaten vernauwd zijn, waarna meestal op een later moment een aanvullende dotterbehandeling volgt. Uit het onderzoek van Van der Schaaf, dat in het Academisch Medisch Centrum (AMC) werd uitgevoerd, blijkt echter dat deze behandeling de prognose van patiënten met meervatslijden nauwelijks verbetert. De onderzoekers zochten naar een verklaring en bestudeerden daartoe het ziektebeloop van hartinfarctpatiënten, waarbij zij specifiek keken naar de overlijdenskans van patiënten met een chronisch verstopte kransslagader (CTO). Het onderzoek wees uit dat de lage levensverwachting vrijwel geheel was toe te schrijven aan de CTO-groep. Dotteren van een CTO is complex en had tot voor kort technische beperkingen. Het openen van geheel dichtgeslibde vaten is moeilijk doordat het al langer afgesloten bloedvat veel stugger is dan een acuut afgesloten vat door een bloedstolsel.

Nieuwe dottermethode vanuit Japan
Ten tijde van zijn onderzoek in het AMC paste de promovendus, samen met collega's, de in Japan ontwikkelde dottertechniek `via de achterdeur' voor het eerst toe bij een CTO. De gangbare praktijk bij een dotterprocedure is het opvoeren van een katheter via arm of lies, waarna met de stroom mee een ballonnetje in de kransslagader wordt geschoven en opgeblazen en een stent wordt geplaatst (een metalen buisje) om het bloedvat open te houden. De nu toegepaste techniek gaat uit van een benadering `van onderaf': de afsluiting wordt niet van bovenaf - met de stroom mee - benaderd, maar via een andere kransslagader die kleine omwegen heeft gevormd naar het afgesloten gedeelte. Deze behandelmethode blijkt tot aanzienlijk betere resultaten te leiden.

Succespercentage behandeling van 70 naar >90%
In onder andere het OLVG en het AMC in Amsterdam, waar Van der Schaaf c.s. het onderzoek uitvoerden, is met deze unieke dottertechniek intussen al ervaring opgedaan. Het succespercentage van dotteren bij deze risicogroep stijgt met deze behandeling van 70 naar ruim 90%. Na zijn komst naar het OLVG in 2009 kreeg Van der Schaaf volop mogelijkheden de behandeling toe te passen. Ondanks het feit dat de gecompliceerde behandeling aanzienlijk meer tijd kost dan een gewone dotterprocedure, gaat het nu al in zo'n 25% van alle dotterbehandelingen in het OLVG om CTO's.

Vervolgstudie EXPLORE
Het onderzoek heeft intussen tot een vervolgstudie geleid. In de grootschalige EXPLORE-studie volgen Van der Schaaf en AMC-collega dr. José Henriques patiënten gedurende vijf jaar om vast te stellen of de specifieke dotteringreep bij de CTO-risicogroep daadwerkelijk positief effect heeft op de levensverwachting. Aan dit onderzoek nemen behalve het OLVG en het AMC, ziekenhuizen in Nieuwegein, Eindhoven, Den Haag en centra uit Zweden, Noorwegen en Canada deel.

Praktijkseminar voor collega's
Voorafgaande aan de promotie van Van der Schaaf vindt op woensdag 19 mei in het OLVG een seminar plaats waar de nieuwe dottertechniek wordt gedemonstreerd voor collega's uit het land. Hiervoor komt een van de Japanse grondleggers van deze dottertechniek, dr. Masahisa Yamane, naar ons land. Samen met Nederlandse collega's die inmiddels ervaring hebben met deze techniek wordt de behandeling uitgevoerd (om 10.00 uur en om 13.15 uur), die via een live-verbinding vanuit de 'cathkamer' in een conferentiezaal te volgen is.