Onze Lieve Vrouwe Gasthuis
Persbericht: Onderzoek leidt tot toepassing nieuwe behandelmethode: `dotteren
via de achterdeur'
Chronisch verstopte kransslagader belangrijke voorspeller
overlijdensrisico na acuut hartinfarct
Amsterdam , woensdag 12 mei 2010
Donderdag 20 mei 2010 promoveert René J. van der Schaaf,
interventiecardioloog in het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) in
Amsterdam, aan de Universiteit van Amsterdam op het onderzoek `Clinical
outcome in high-risk STEMI patients with multivessel disease'. In zijn
proefschrift toont Van der Schaaf aan dat een chronische totale
occlusie (CTO), een chronisch verstopte kransslagader, een belangrijke
voorspeller is van het overlijdensrisico na een acuut hartinfarct.
Aanvullend dotteren van een CTO leidt waarschijnlijk tot verbetering
van de prognose, is de conclusie van het onderzoek. Dit wordt momenteel
in een internationale studie verder onderzocht. Het onderzoek heeft
tevens geleid tot toepassing van een nieuwe, meer succesvolle,
behandeltechniek: `dotteren via de achterdeur'. Woensdag 19 mei is
hierover een praktijksymposium in het OLVG.
Effect CTO op levensverwachting
De prognose van patiënten na een acuut hartinfarct is de afgelopen
decennia aanmerkelijk verbeterd, mede dankzij snel uitgevoerde
spoeddotterbehandelingen. Toch blijven er risicogroepen waarvoor de
levensverwachting slecht is, zoals patiënten met meerdere afwijkingen
in de kransslagaders. Voorafgaand aan een dotterprocedure bij een acuut
hartinfarct wordt tegelijkertijd gekeken of meer vaten vernauwd zijn,
waarna meestal op een later moment een aanvullende dotterbehandeling
volgt. Uit het onderzoek van Van der Schaaf, dat in het Academisch
Medisch Centrum (AMC) werd uitgevoerd, blijkt echter dat deze
behandeling de prognose van patiënten met meervatslijden nauwelijks
verbetert. De onderzoekers zochten naar een verklaring en bestudeerden
daartoe het ziektebeloop van hartinfarctpatiënten, waarbij zij
specifiek keken naar de overlijdenskans van patiënten met een chronisch
verstopte kransslagader (CTO). Het onderzoek wees uit dat de lage
levensverwachting vrijwel geheel was toe te schrijven aan de CTO-groep.
Dotteren van een CTO is complex en had tot voor kort technische
beperkingen. Het openen van geheel dichtgeslibde vaten is moeilijk
doordat het al langer afgesloten bloedvat veel stugger is dan een acuut
afgesloten vat door een bloedstolsel.
Nieuwe dottermethode vanuit Japan
Ten tijde van zijn onderzoek in het AMC paste de promovendus, samen met
collega's, de in Japan ontwikkelde dottertechniek `via de achterdeur'
voor het eerst toe bij een CTO. De gangbare praktijk bij een
dotterprocedure is het opvoeren van een katheter via arm of lies,
waarna met de stroom mee een ballonnetje in de kransslagader wordt
geschoven en opgeblazen en een stent wordt geplaatst (een metalen
buisje) om het bloedvat open te houden. De nu toegepaste techniek gaat
uit van een benadering `van onderaf': de afsluiting wordt niet van
bovenaf - met de stroom mee - benaderd, maar via een andere
kransslagader die kleine omwegen heeft gevormd naar het afgesloten
gedeelte. Deze behandelmethode blijkt tot aanzienlijk betere resultaten
te leiden.
Succespercentage behandeling van 70 naar >90%
In onder andere het OLVG en het AMC in Amsterdam, waar Van der Schaaf
c.s. het onderzoek uitvoerden, is met deze unieke dottertechniek
intussen al ervaring opgedaan. Het succespercentage van dotteren bij
deze risicogroep stijgt met deze behandeling van 70 naar ruim 90%. Na
zijn komst naar het OLVG in 2009 kreeg Van der Schaaf volop
mogelijkheden de behandeling toe te passen. Ondanks het feit dat de
gecompliceerde behandeling aanzienlijk meer tijd kost dan een gewone
dotterprocedure, gaat het nu al in zo'n 25% van alle
dotterbehandelingen in het OLVG om CTO's.
Vervolgstudie EXPLORE
Het onderzoek heeft intussen tot een vervolgstudie geleid. In de
grootschalige EXPLORE-studie volgen Van der Schaaf en AMC-collega dr.
José Henriques patiënten gedurende vijf jaar om vast te stellen of de
specifieke dotteringreep bij de CTO-risicogroep daadwerkelijk positief
effect heeft op de levensverwachting. Aan dit onderzoek nemen behalve
het OLVG en het AMC, ziekenhuizen in Nieuwegein, Eindhoven, Den Haag en
centra uit Zweden, Noorwegen en Canada deel.
Praktijkseminar voor collega's
Voorafgaande aan de promotie van Van der Schaaf vindt op woensdag 19
mei in het OLVG een seminar plaats waar de nieuwe dottertechniek wordt
gedemonstreerd voor collega's uit het land. Hiervoor komt een van de
Japanse grondleggers van deze dottertechniek, dr. Masahisa Yamane, naar
ons land. Samen met Nederlandse collega's die inmiddels ervaring hebben
met deze techniek wordt de behandeling uitgevoerd (om 10.00 uur en om
13.15 uur), die via een live-verbinding vanuit de 'cathkamer' in een
conferentiezaal te volgen is.