Persbericht 17 mei 2010
Civiele zittingen kunnen beter
Civiele partijen en advocaten zijn over het algemeen goed te spreken
over de manier waarop zij door de rechter in civiele zaken worden
behandeld en over de mogelijkheid om hun verhaal te doen. Maar
verbeterpunten zijn er ook: Van der Linden pleit er onder meer voor de
informatievoorziening rondom de zitting te verbeteren, evenals het
faciliteren van schikkingen.
Van der Linden komt tot haar conclusies na uitgebreid onderzoek van 150
civiele zittingen in Nederland. De informatievoorziening zou een
behoorlijke verbeterslag moeten krijgen.
Partijen blijken niet goed op de hoogte van wat er gebeurt op de
zitting. De rechter geeft voorafgaand of aan het begin van de zitting
maar weinig informatie over de gang van zaken tijdens de zitting.
Partijen en advocaten zouden graag meer informatie van de rechter
willen krijgen over de bedoeling van de zitting, wie wanneer zijn
verhaal mag doen en over welke onderwerpen de rechter hen vragen gaat
stellen tijdens de zitting.
Verder stelt Van der Linden dat partijen vaak niet tevreden zijn over
de door henzelf overeengekomen schikkingen. Een derde van de partijen
en advocaten denkt dat een rechter eigen motieven heeft om tot een
schikking te komen. Bijna de helft van deze groep advocaten meent dat
rechters dat doen om zelf geen vonnis te hoeven schrijven. Ook wordt de
manier waarop de rechter een schikking faciliteert vaak als reden
genoemd waarom men de totale gang van zaken op de zitting
onaanvaardbaar of twijfelachtig vond. Van der Linden beveelt de
rechters dan ook aan om goed na te denken over de wijze waarop ze een
schikking faciliteren.
Betere communicatie nodig
Daarnaast vindt Van der Linden dat de communicatie en afstemming tussen
de rechter en de aanwezigen verbeterd kan worden. Partijen en advocaten
van dezelfde zitting vertrekken nu met heel verschillende ideeën over
hoe goed de informatievoorziening door de rechter was en hoe respectvol
de rechter hen behandeld heeft. Ook blijven belangen van partijen nogal
eens onderbelicht. Zo blijken rechters de oplossingsbereidheid van de
partijen structureel te onderschatten. Verder geven ze in meer dan de
helft van de zaken een voorlopig oordeel over een zaak zonder te weten
of partijen daar behoefte aan hebben. Van der Linden stelt daarom voor
dat er bij opleidingen van rechters meer aandacht besteed wordt aan
specifieke zittingsvaardigheden, zoals open vragen stellen en
samenvatten.
In landen als Duitsland en de Verenigde Staten is veel meer aandacht
voor goede manieren om een schikking te faciliteren en wat breder: om
een zitting aan te pakken. Zo zijn er in de VS bijvoorbeeld
verschillende gedragscodes voor rechters opgesteld. Van der Linden doet
tot slot voorstellen voor een goede zittingsaanpak voor civiele
rechters.
Janneke van der Linden (Breda 1978) studeerde Personeelwetenschappen en
Nederlands Recht aan de Universiteit van Tilburg. Haar onderzoek werd
mede gefinancierd door de Raad van de Rechtspraak.
Universiteit van Tilburg