Vrije Universiteit Amsterdam
Laat mij zien hoe jouw beeld van Augustinus eruitziet, en ik zal je zeggen
wat je bezielt
* Startdatum: 21-05-2010
* Tijd: 16.00
* Locatie: Aula
* Titel: Laat mij zien hoe jouw beeld van Augustinus eruitziet, en ik
zal je zeggen wat je bezielt
* Spreker: prof.dr. C.P.M. Burger
* Onderdeel: Faculteit der Godgeleerdheid
* Wetenschapsgebied: Aard- en levenswetenschappen
* Evenementtype: Afscheidscollege
De vraag, of de menselijke wil vrij van beperkingen kan beslissen,
boeit velen. De filosoof, de theoloog, de psycholoog, de socioloog en
nog veel anderen zijn op zoek naar het antwoord. Kan de wil vrij
beslissen, of lijkt het alleen er op dat hij vrij beslissen kan, en is
de vrijheid van de mens om te kiezen in werkelijkheid beperkt? Dit
vraagt Christoph Burger zich af in zijn afscheidsrede `Laat mij zien
hoe jouw beeld van Augustinus eruitziet, en ik zal je zeggen wat je
bezielt'.
De antwoorden van Augustinus (354 - 430), na een carrière als docent in
de welsprekendheid bisschop in een stadje in Noord-Afrika, hebben in de
loop van zijn leven een enorme ontwikkeling doorgemaakt. In vroege
geschriften beklemtoonde hij de soevereiniteit van de menselijke wil.
Maar zijn lectuur van brieven van Paulus overtuigde hem er van dat
alleen Gods genade de menselijke wil in staat stelt het goede te doen.
In de Late Middeleeuwen wordt de kritiek op Augustinus' leer van Gods
genade luider: men mag mensen immers niet ontmoedigen. Maar
vastbesloten volgelingen van Augustinus als Gregorius van Rimini (+
1358) en Hugolinus van Orvieto (+ 1373) blijven er op hameren dat
alleen Gods genade een goede daad mogelijk maakt, zegt Burger.
Hugolinus doet wel een voorzichtige stap: de menselijke wil is een
halve medeoorzaak! Erasmus van Rotterdam (+ 1536) gaat een belangrijke
stap verder: onder de leiding van God kan de menselijke wil meewerken.
Graag was Erasmus nog verder gegaan. De Verlichting eist menselijke
autonomie zonder beperking, ook zonder beperking door God.
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam