Groen!
Niet alleen VS, maar ook België moet banken hervormen om consument beter te
beschermen
door Meyrem Almaci (federaal parlementslid) op 24 mei 2010 in "Economie,
fiscaliteit en werkgelegenheid"
De uittredende regering heeft nagelaten krachtige maatregelen te nemen
om een nieuwe bankencrisis te vermijden. Nochtans, met de huidige
financiële crisis en begrotingsproblemen kunnen we een tweede carte
blanche absoluut niet aan. Groen! fractieleider en nu lijsttrekker
Antwerpen Meyrem Almaci: âWanneer Yves Leterme zegt dat de vorige
regering de bankencrisis goed heeft aangepakt, slaat hij de bal
volledig mis. De regering heeft wel de banken van het faillissement
gered, maar door ze uit te verkopen en tegelijk niets te doen om een
herhaling van die bankencrisis te vermijden. De regering heeft gewoon
lucht gepompt in een lekke fietsband, zonder het gat in de band te
repareren. Obama en Merkel hebben tenminste wel begrepen dat er een gat
is dat moet gestopt worden.â
Groen! legt een plan op de tafel van de volgende federale regering om
de bankensector zo te hervormen dat een nieuwe bankencrisis zich niet
meer kan voordoen. De burger verwacht van de nieuwe premier dat hij net
zoals Obama belooft geen tweede keer miljarden en miljarden
belastingsgeld gebruikt om de banken te stutten.
Meyrem Almaci heeft een hervormingsplan voor de banken uitgewerkt met 5
concrete prioritaire maatregelen dat Groen! op de tafel van de volgende
regering wil leggen. De maatregelen zijn gebaseerd op beter-principes:
betere identificatie van het risico, betere beperking van het risico,
betere bescherming tegen het risico en beter beheer.
Prioriteit 1: de bank-activiteiten scheiden
Zoals bij elke duurzame oplossing, moet eerst een fundamenteel principe
worden bekrachtigd, namelijk dat van een strikte scheiding van de
bank-activiteiten. Een van de antwoorden op de crisis van 1929 was om
vanaf het midden van de jaren '30 de bancaire vakgebieden te scheiden.
Enerzijds was er de spaarbank, die spaargeld verzamelde en kredieten
toekende en anderzijds was er de zakenbank die deze fondsen belegde in
meer complexe financiële producten. Sedert het begin van de jaren 1990
is deze grens beginnen vervagen. De spaarbanken hebben zich ingelaten
met meer en meer speculatieve activiteiten die steeds meer los stonden
van de reële economie en steeds complexer werden.
Concreet voorstel van Groen! voor de volgende legislatuur: Het is een
absolute noodzaak om opnieuw een waterdichte grens te plaatsen tussen
deze twee types van actoren. Hiervoor moet het de traditionele banken
verboden worden geld te lenen aan de zakenbanken of gestructureerde
effecten te kopen van deze zakenbanken. De traditionele banken zouden
zich opnieuw volledig moeten toeleggen op hun kerntaak: het verzamelen
van spaargeld en het toekennen van kredieten aan particulieren en
ondernemingen. De zakenbanken zouden in geen geval nog deposito's
kunnen krijgen, noch van particulieren, noch van banken.
Enkel de traditionele banken zouden door staatswaarborgen beschermd
zijn in geval van faillissement. Het eventuele faillissement van
zakenbanken zou niet langer een rechtstreeks gevolg hebben op de
spaarbanken. Bovendien zouden spaarbanken niet meer beursgenoteerd
mogen zijn om overmatig winstbejag te vermijden. Niet-beursgenoteerde
banken worden minder zwaar getroffen worden door de huidige crisis.
In het verlengde hiervan stelt Groen! de oprichting voor van een
duurzame overheidsbank die spaargelden in alle veiligheid beheert, en
die met de ingezamelde spaargelden de lokale economie aan goedkope
kredieten helpt. Zo'n overheidsbank is een belangrijke speler in de
financiering van KMO's en kan via zijn kredietbeleid helpen de
transitie naar een duurzame economie te realiseren. We willen dat zijn
bankmodel uiterst eenvoudig en transparant is: winst is niet de missie,
wel efficiëntie, veilig beheer van spaargelden, en vlotte
kredietverlening aan de lokale economie.
Prioriteit 2: de solvabiliteit op contracyclische wijze versterken
De huidige crisis toont duidelijk aan dat het streven naar winst leidt
tot catastrofale toestanden. De banken zullen moeten aanvaarden dat ze
een rentabiliteit op het eigen vermogen van 15% per jaar en meer niet
langer zullen behalen. Deze gigantische winsten en
rentabiliteitscijfers waren enkel mogelijk dankzij het nemen van
buitensporige risico's en onvoldoende eigen middelen (overmatige
hefboom). Het banksysteem is veel te belangrijk om te grabbel te worden
gegooid aan enkele tovenaarsleerlingen van de financiële sector.
Concreet voorstel van Groen! voor de volgende legislatuur: De
solvabiliteit van de banken versterken, naar het voorbeeld Canada.
Groen! stelt een systeem van dynamische eigen middelen voor dat een
variabiliteit van het eigen vermogen mogelijk maakt in functie van de
economische conjunctuur met een absoluut minimum. Tijdens periodes van
gunstige economische conjunctuur zouden de eigen middelen van de banken
geleidelijk aan opgetrokken worden (tot 15% van de passiva), wat hen
ertoe zou moeten verplichten reserves aan te leggen door een deel van
de winsten af te romen. Tijdens periodes van dalende economische cyclus
zouden de vereisten inzake eigen middelen worden versoepeld (tot 8% van
de passiva), wat de banken in staat zou moeten stellen de verliezen
goed te maken door te putten uit de reserves die hiervoor werden
aangelegd.
Prioriteit 3: de spaarder beschermen
De spaarder begrijpt hoe langer hoe minder de producten die door de
banken worden aangeboden. De financiële producten die ze hebben
gekocht, blijken op het einde van de rit toch niet zo veilig als hun
bankier hen had gezegd. Sommige banken misleiden de consumenten door
het opstellen van veel te ingewikkelde financiële bijsluiters en door
er clausules aan toe te voegen die hen vrijstellen van elke
aansprakelijkheid in geval van problemen.
De huidige wetgeving stelt de Commissie voor het Bank en Financiewezen
(CBFA), die toezicht houdt op de banksector, niet in staat de kwaliteit
te beoordelen van de financiële producten die aan de Belgische
spaarders worden aangeboden. De economische inspectie is evenmin
bevoegd voor de financiële producten. Kortom, de financiële producten
die aan de Belgische spaarder worden aangeboden moeten aan geen enkele
kwaliteits- of veiligheidsnorm beantwoorden.
Concreet voorstel van Groen! voor de volgende legislatuur: De
economische inspectie kan in de toekomst de verkoop van bepaald
producten verbieden wanneer ze teveel risico's inhouden of wanneer ze
niet voldoen aan bepaalde vereisten inzake kwaliteit, naar het
voorbeeld van consumptiegoederen. Een dergelijk instrument zou de
spaarders moeten beschermen tegen de wanpraktijken van sommige banken.
Groen wil verder ook de effectisering beperken en net zoals Merkel het
short-sellen laten verbieden. Tegelijk wil Groen! ook de
ratingagentschappen beter laten controleren.
Prioriteit 4: de speculatieve transacties belasten
Er moet dringend een belasting op beursoperaties worden ingevoerd en
niet enkel voor monetaire speculatie. De doelstelling hiervan is om via
de fiscaliteit de speculatieve operaties op effecten en deviezen te
ontmoedigen en om het langdurig aanhouden van financiële effecten (als
goede huisvader) aan te moedigen. Het uiteindelijke doel is: de
beurskoers stabieler maken.
Concreet voorstel van Groen! voor de volgende legislatuur: Speculatieve
transacties ontraden via het wegwerken van het wettelijk plafond en het
verhogen van de bestaande heffingen op beurstransacties tot 0,5%, het
niveau van het Verenigd Koninkrijk en heel wat andere Europese landen
(In Ierland bedraagt deze heffing zelfs 1%). Deze heffing wordt niet
gevoeld door een normale belegger op langere termijn, maar snijdt wel
in de winstmarges van zware speculanten die meerdere keren op dezelfde
dag effecten aan- en verkopen. Ondanks het feit dat de gewone belegger
deze heffing niet zal voelen aangezien ze maar een fractie is van de
totale kosten, zal de invoer ervan de beurskoersen stabieler maken en
kan het ons land meerdere miljarden aan bijkomende inkomsten opleveren.
Prioriteit 5: de boekhoudkundige normen verbeteren
De boekhoudkundige normen die van toepassing zijn op de grote banken
(alle beursgenoteerde ondernemingen) in ons land werden ontwikkeld door
een Amerikaanse privé-organisatie, namelijk de International Accounting
Standards Board (IASB). Een deel van de reglementaire werking werd dus
geprivatiseerd onder het voorwendsel dat dit efficiënter zou zijn. De
IASB was evenwel, en is nog steeds, verblind door haar vertrouwen in de
alwetendheid van de markten, en dit ondanks Cassandrakreten van sommige
bankiers die geen gehoor vonden.
De International Financial Reporting Standards of IFRS-regels zijn
gebaseerd op het principe dat alle posten van de balans tegen de
marktwaarde moeten worden geëvalueerd (mark-to-market). De marktwaarde
is echter niet altijd geschikt. De gevolgen van de
mark-to-market-regels verplichten de bankiers waardeverminderingen te
boeken op de activa die ze niet van plan zijn te verkopen en waarop ze
geen verliezen zullen lijden. Wanneer de activa in waarde stijgen,
boeken ze winsten en wanneer ze in waarde dalen, boeken ze verliezen.
Een dergelijke benadering doet de volatiliteit van de resultaten van de
ondernemingen sterk toenemen.
Concreet voorstel van Groen! voor de volgende legislatuur: Een
herziening van de regels die minder gevoelig zijn voor de schommelingen
van de financiële markten.
Meyrem Almaci: "Deze oplossingen moeten worden uitgewerkt tussen
Europees en Belgisch niveau. De financiële crisis van 2008 die nog
steeds gevolgen heeft, toont duidelijk aan dat een nauwere samenwerking
tussen de lidstaten noodzakelijk is. Toch kan Europa niet aangegrepen
worden als voorwendsel om de maatregelen, die nationaal kunnen zijn,
niet te treffen. Meer dan ooit moet het subsidiariteitsbeginsel op
oordeelkundige wijze worden toegepast. Bovendien is het aan de volgende
regering om de specifieke rol van de Staat die voortaan opnieuw
aanwezig is in het kapitaal van de grote traditionele banken om
eindelijk maatschappelijke- en milieudoelstellingen te integreren in
het beleid van de banken."
Contact: Meyrem
Deel Deel
Meyrem Almaci
Federaal Volksvertegenwoordiger
Facebook Netlog Youtube Twitter -Submit RSS