Wageningen Universiteit en Researchcentrum
21 mei 2010
Onderdeel: LEI
De hervorming van het Europese zuivelbeleid zal in alle lidstaten een
sterke verandering teweeg brengen in de melkveesector. In 2015 wordt
het melkquotum afgeschaft. De maatregelen om deze overgang te
verzachten, brengen de meer efficiënte lidstaten, regio's en boeren
in een nadelige positie omdat de quotabeperkingen hen belemmeren in hun
aanpassingsproces.
Dit blijkt uit een analyse die het LEI, onderdeel van Wageningen UR,
maakte van de internationale zuivelmarkt en van de ontwikkelingen in de
Europese zuivelsector. In het bijzonder wordt in deze studie aandacht
gegeven aan de gevolgen van de recent toegepaste verlaging van
interventieprijzen en aan de effecten van de afschaffing van het
melkquoteringssysteem in 2015.
Quotumbeperking nadelig
De huidige gemiddelde kritische melkprijs in de meeste EU-landen
bedraagt 34 ct/kg. Vanwege liberalisatie van het landbouw- en
handelsbeleid wordt op de lange termijn een melkprijs van ⬠0,27-0,29
per liter verwacht. Bovendien zullen prijsfluctuaties toenemen. Daarmee
is de ontwikkeling van de bedrijfsstructuur met het oog op verlaging
van de kostprijs (door schaalvergroting) ook voor de toekomst cruciaal
voor de concurrentiekracht van de sector. Het feit dat Nederlandse
melkveehouders nog steeds tegen de quotumbeperking aanlopen, vertraagt
het noodzakelijke aanpassingsproces en maakt dit bovendien extra
kostbaar, want wie wil uitbreiden, moet ook quota kopen.
Invloed op melkprijs
Quotering betekent op dit moment voor de Nederlandse melkveehouder
vooral lasten en weinig lusten. De quota zouden moeten bijdrage aan een
goede melkprijs, maar uit de analyse door het LEI blijkt dat de lage
melkprijs in 2009 niet is terug te voeren op quotumverruiming. De
melkproductie in de EU is toen namelijk niet of nauwelijks toegenomen.
Veel belangrijker voor de prijsdaling waren internationale factoren, de
wereldwijde economische recessie en de al eerder verlaagde
interventieprijzen.
Aanbevelingen
De structurele aanpassingen in de sector zouden vergemakkelijkt worden
als tussen lidstaten quotum verhandeld kon worden en als
quotumuitbreiding plaatsvond in landen waar het quotum nu nog bindend
is.
Voor het dempen van prijsfluctuaties zijn termijncontracten en
termijnmarkten mogelijk een optie, maar een gedegen analyse van de
mogelijke effecten van deze maatregelen vergt meer onderzoek.
Rapport 2010-017 European dairy policy in the years to come; Quota
abolition and competitiveness
Contact
Roel Jongeneel
Roel.Jongeneel@wur.nl
Profiel