Ingezonden persbericht
Bijzondere archeologische vondst bij bouw gemaal Rijswijk
Gezamenlijk persbericht van de gemeente Rijswijk en het Hoogheemraadschap van Delfland
Delft, 26 mei 2010
Bij het doorgraven van een kade voor de bouw van een nieuw gemaal in de Hoekpolder in Rijswijk hebben het Hoogheemraadschap van Delfland en de gemeente Rijswijk een bijzondere vondst gedaan. Archeologen vonden een windas uit de 16de eeuw.
Met het nieuwe gemaal in de Hoekpolder in Rijswijk kan bij hevige regenval meer water worden afgevoerd. Het nieuwe gemaal gaat het huidige gemaal, de 'afgeknotte molen', vervangen. Bij de graafwerkzaamheden voor de bouw waren archeologen van de gemeente Rijswijk betrokken omdat het een zeldzame kans was om meer kennis op te doen van de opbouw van de kaden in het gebied.
Een windas of overtoom werd in het verleden gebruikt om schepen vanuit het polderwater naar het hoger gelegen boezemwater over te zetten en omgekeerd in de tijd dat sluizen vaak nog te kostbaar waren. Er werd een rollenbaan van hout aangebracht op de kade en een spaakwiel. Door een touw te verbinden tussen het schip en het wiel, kon met een draaiende beweging aan het wiel het touw opgewonden worden waardoor het schip uit het water over de rollenbaan werd getrokken. De gevonden resten bestaan uit palen en een klein deel van de hellingbaan. De belangrijkste constructiedelen zijn van eikenhout. De baan was ongeveer anderhalve meter breed.
De oudste windassen in Delfland stammen uit de 15de eeuw. De windas die nu is gevonden dateert zeker van voor 1578. Dit blijkt uit kaartmateriaal uit de archieven van het hoogheemraadschap. Deze vondst is bijzonder omdat niet eerder een windas in het gebied van Delfland kon worden onderzocht. Archeologen denken dat dit type kleine windassen veelvuldig voorkwamen in Delfland. De laatste windas werd eind negentiende eeuw gesloopt.
Met de opgraving hopen archeologen te weten te komen hoe de windassen in de 16de eeuw werden gemaakt.
----------------