Jaarbericht OM over 2009 gepubliceerd
27 mei 2010 - Openbaar Ministerie
Het OM heeft in 2009 meer misdrijven afgedaan dan in 2008, ondanks het
feit dat de instroom in 2009 lager was dan het jaar daarvoor. Dat
blijkt uit het Jaarbericht van het OM over 2009 dat vandaag is
gepubliceerd.
Ontwikkeling criminaliteit
Het OM heeft in 2009 ruim 270.000 misdrijven afgedaan, 2% meer dan in
2008. De geregistreerde instroom was, met ruim 230.000 misdrijven,
30.000 zaken minder dan in 2008 (-12%). Een daling van de instroom bij
het OM strookt weliswaar met de dalende trend van de criminaliteit in
Nederland, maar niet in die mate. Bijna de helft van de daling van de
instroom heeft te maken met de invoering van GPS, het nieuwe
registratiesysteem van het OM. In dat nieuwe systeem worden de door de
politie ingestuurde processen-verbaal later geregistreerd dan in het
oude systeem. Bovendien worden de kwalitatief afgekeurde
processen-verbaal teruggestuurd om aangepast te worden.
Het OM kreeg in 2009 ook minder overtredingen te verwerken. Kwamen er
in 2008 nog 243.100 overtredingen ter behandeling binnen bij het OM, in
2009 waren dat er 216.300. Ook de daling bij de overtredingen valt
deels te verklaren door de invoering van GPS. De geregistreerde
instroom verminderde vorig jaar met 11%, zonder GPS zou dit een
vermindering met ongeveer 5% zijn geweest.
Bijna een op de drie verdachten die bij het OM worden aangeleverd,
wordt verdacht van het plegen van een vermogensmisdrijf zoals diefstal
of inbraak, bijna een kwart wordt verdacht van een geweldsdelict en
bijna een op vijf van een verkeersdelict. Verdachten van vernieling en
misdrijven tegen de openbare orde, waaronder openlijke geweldpleging,
vormen met een kleine twintig procent qua omvang de vierde groep
verdachten. De instroom van zaken waarbij minderjarige verdachten
betrokken zijn is in 2009 opnieuw gedaald.
Jeugd
De afname van minderjarige verdachten (-13,5%) is groter dan die van
volwassenen. Misdrijven waarbij minderjarige verdachten zijn betrokken,
worden nog niet in het nieuwe registratiesysteem GPS ingevoerd, de
afname kan dus niet aan GPS worden toegeschreven. De neerwaartse trend
is het sterkst bij de 12- en 13-jarigen (-22%) en het minst sterk bij
de 16- en 17-jarigen (-9%). Tegenwoordig is ruim de helft van de
minderjarige verdachten 16 of 17 jaar oud. Uit onderzoek blijkt dat het
aantal minderjarige mannelijke verdachten dat door de politie wordt
verhoord sinds 2007 afneemt.
Bij de aanpak van probleemjeugd lijkt de laatste jaren vaker gekozen te
worden voor civielrechtelijke in plaats van strafrechtelijke
maatregelen. Een onder toezichtstelling via de Raad voor de
Kinderbescherming en vervolgens de benoeming van een gezinsvoogd is een
voorbeeld van civielrechtelijk ingrijpen. Andere, lichtere voorbeelden
van civielrechtelijk ingrijpen zijn de gezinscoaches die door gemeenten
kunnen worden ingezet of de instelling van zorg- en adviesteams op
scholen waar eerder problemen werden gesignaleerd.
Overvallen
In oktober 2009 is de Taskforce Overvallen opgericht waarin behalve het
OM ook de politie, het ministerie van Justitie, gemeenten en het
bedrijfsleven zijn vertegenwoordigd. De intensivering van opsporing en
vervolging heeft in 2009 concrete effecten opgeleverd: de landelijke
instroom van overvalverdachten bij het OM is in 2009 met 26 procent
gestegen, terwijl het aantal overvallen toenam met 19 procent. In 2009
bedroeg de instroom bij het OM 1.424 zaken, tegen 1.127 in 2008. Het
aantal uitgebrachte dagvaardingen steeg met 35 procent van 979 in 2008
tot 1.320 in 2009.
Mensenhandel
De bestrijding van mensenhandel had in 2009 net als in voorgaande jaren
hoge prioriteit. Het OM werkt in zijn strijd tegen de mensenhandel
samen met onder meer gemeenten, provincies, de Belastingdienst en de
Immigratie- en Naturalisatiedienst. Deze samenwerking - de zogenoemde
programmatische aanpak - wordt ontwikkeld in zeven proeftuinen om
vervolgens door specialistisch officieren mensenhandel verder te worden
uitgerold. De Taskforce Mensenhandel, onder voorzitterschap van het OM,
levert een belangrijke bijdrage aan een gemeenschappelijke strategie.
Fraude
De programmatisch aanpak wordt ook gebruikt in de strijd tegen fraude.
Het Functioneel Parket is onderdeel van het Financieel Expertise
Centrum (FEC), een multidisciplinair samenwerkingsverband dat zich
bezighoudt met handhaving van de regelgeving in de financiële wereld.
In de steeds zwaarder wordende strafzaken vordert het OM steeds vaker
voorlopige hechtenis. Er worden meer onvoorwaardelijke
gevangenisstraffen geëist en opgelegd. Tevens wordt gekeken naar de
mogelijkheden om crimineel vermogen te ontnemen.
Ontnemen
Het OM heeft samen met het CJIB in 2009 ongeveer 50 miljoen euro aan
crimineel vermogen geïncasseerd. Dat bedrag bestond uit bijna 39
miljoen euro aan geïnde ontnemingsmaatregelen en schikkingen die het OM
met verdachten trof. Daarnaast is 11,7 miljoen euro aan
verbeurdverklaringen geïnd.
Het OM heeft de ambitie om een forse impuls te geven aan het afnemen
van crimineel vermogen. Om de afneemtaak beter uit te kunnen voeren
heeft de minister van Justitie in het najaar van 2009 een wetsvoorstel
bij de Tweede Kamer ingediend om de mogelijkheden tot het afnemen van
crimineel vermogen te verruimen. In april 2010 heeft de Tweede Kamer
dat voorstel aangenomen, waardoor de opsporingsbevoegdheden in de
executiefase worden uitgebreid en de bewijslast wordt omgekeerd. De
crimineel moet de legaliteit van zijn vermogensvorming gaan aangeven.
Uitgebreid jaarbericht online gepubliceerd
Net als afgelopen jaren heeft het OM zijn jaarbericht in krantvorm
uitgegeven, compact, toegankelijk en overzichtelijk. Nieuw dit jaar is
dat het OM een uitgebreider jaarbericht online publiceert. In dat
online jaarbericht staan, behalve de artikelen uit de papieren krant,
veel extra bijdragen van de OM-onderdelen. Ook de cijfers worden dit
jaar online gepubliceerd. Kijk voor het digitale jaarbericht op
www.jaarberichtom.nl.
---
Voor vragen kunt u contact opnemen met de afdeling Communicatie van het
Openbaar Ministerie: telefoon (070) 339 9848. Buiten kantooruren
telefoon (070) 370 60 60.
Openbaar Ministerie