Nederlandse scholieren besturen Australische telescoop vanuit Drenthe
27/05/2010 10:27
ASTRON-Netherlands Institute for Radio Astronomy
Aanstaande vrijdag 28 mei komen 22 scholieren van het Emelwerda College in Emmeloord naar ASTRON om waarnemingen te doen met de Parkes radiotelescoop in Australië. De scholieren krijgen de kans zich even in de schoenen van een sterrenkundige te verplaatsen via het zogenoemde "PULSE@Parkes"-onderwijsproject van het CSIRO Astronomy and Space Science (CASS) instituut, ASTRON's zusterorganisatie in Australië.
Via PULSE@Parkes doen scholieren waarnemingen aan radiopulsars: extreem kleine en zware sterren, die overblijven na de dood van een gewone ster in een supernova explosie. Om deze specifieke pulsarsignalen op te vangen werkt één grote schotel beter dan meerdere schotels, zoals die van de Westerbork telescoop of ASTRON's nieuwe LOFAR telescoop. De Parkes telescoop in Australië, met een schotel van 64 meter groot, is dan ook één van de beste instrumenten ter wereld om deze specifieke signalen op te vangen.
Door scholieren de pulsars te laten waarnemen, worden twee vliegen in een klap geslagen. Er wordt een waardevol archief van pulsarwaarnemingen opgebouwd, waarvan de eerste wetenschappelijke publicatie al verschenen is. Maar het programma geeft ook jongeren de kans om een telescoop van wereldklasse te gebruiken en een kijkje te nemen in het vak van radioastronoom.
PULSE@Parkes is uitermate succesvol in Australië, waar al meer dan dertig scholen hebben meegedaan. Dit is de eerste keer dat een school in Nederland de kans krijgt aan dit programma mee te doen. De scholieren kiezen zelf welke pulsar ze willen waarnemen en besturen zelf de telescoop. Via een videolink hebben de scholieren direct contact met de controlekamer van de Parkes telescoop in Australië, waar radioastronoom George Hobbs (CASS) assisteert bij de waarnemingen.
ASTRON hoopt met dit initiatief de interesse van scholieren voor wetenschap in het algemeen en sterrenkunde in het bijzonder te wekken en te voeden. De vele mogelijkheden die de sterrenkunde heeft om in het onderwijs ingezet te worden, zijn ook onderwerp van een grote astronomieconferentie, die van 9 tot 16 juni plaats vindt in Drenthe: het Internationale SKA Forum 2010. Tijdens deze conferentie, die georganiseerd wordt door ASTRON en NWO (de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) praten wetenschappers en technisch specialisten uit de hele wereld over de nog te bouwen futuristische radiotelescoop, genaamd de Square Kilometre Array (SKA). De invloed die de bouw van een telescoop heeft op jongeren, de wetenschappers van de toekomst, is hierbij ook onderwerp van gesprek.
Mike Garrett, directeur van ASTRON, zegt: "Dit is een mooie kans voor Nederlandse scholieren om te werken met een van de grootste telescopen ter wereld en het geeft hen een beeld van de grote rol die internationale samenwerking speelt in bijna alle disciplines, en vooral ook in de sterrenkunde, vandaag de dag."
"Een PULSE@Parkes sessie bij ASTRON geeft deze scholieren de geweldige gelegenheid om echte wetenschap te ervaren en een gigantische telescoop aan de andere kant van de wereld te gebruiken", zegt Robert Hollow (CASS). "Het laat zien wat voor fantastische mogelijkheden er zijn in de nabije toekomst voor internationale samenwerking tussen scholieren met telescopen zoals de SKA."
Dit programma wordt georganiseerd en begeleid door radioastronomen van ASTRON, en de initiatiefnemers van PULSE@Parkes: Robert Hollow van CASS en David Champion van het Max-Planck-Instituut voor Radioastronomie in Bonn. De waarnemingssessie van vrijdag bij ASTRON is live te volgen op Twitter via @PULSEatParkes.
http://www.astron.nl