Ingezonden persbericht


Deze zomer in De Pont

Giuseppe Penone Nelle Mani - In de handen

29 mei tm 29 september 2010

Elke zomer wijdt museum De Pont een tentoonstelling aan de tekeningen van een kunstenaar uit de collectie. Dit jaar staat het werk van de bekende Italiaanse kunstenaar Giuseppe Penone (Garessio,1947) centraal.

Penone beperkt zich in zijn tekenwerk niet tot gebruikelijke materialen, maar werkt ook op vilt, leer en marmer. Soms zetten zijn tekeningen zich vanuit een begin op papier voort op de wand van de zaal, dan weer ontstaat het beeld niet door middel van houtskool of potlood, maar door dicht op elkaar aangebrachte acaciadoornen. Museum De Pont biedt nu, voor het eerst in Nederland, een samenhangend overzicht van Penone's tekeningen.

De tentoonstelling, waaraan ook een flink aantal grote sculpturen is toegevoegd, bestrijkt een periode van veertig jaar.

In zijn befaamde Alberi (bomen), waarvan hij er sinds 1969 enkele tientallen heeft gemaakt, bevrijdt Penone de jonge boom uit de balk die later van hem is gezaagd. De sculptuur ontleent zijn vorm aan de wisselwerking tussen de fysieke ingreep van de kunstenaar en het natuurlijke groeiproces. In andere sculpturen en tekeningen richt Penone zich op de huid. Daarin tekent het groeiproces zich letterlijk af; in de nerven van een blad, in de jaarringen van de boomstam, in de structuur van minerale gesteenten en de aders van marmer. Penone volgt hun spoor en maakt de verwantschap zichtbaar tussen bomen, planten, mineralen - tussen menss en natuur. De in blootgelegde aders in het marmer roepen het beeld op van pezen en spieren. Het patroon van de mineralen in de reeks Pelle di grafitte herinnert aan de tekening van de menselijke huid of de lijnen van de hand. In andere tekeningen verbindt Penone de vorm en structuur van een blad met de hersenen en de schedel van de mens.

Penone bewandelt ook de omgekeerde weg. In een aantal tekeningen met de titel L'Impronta del disegno (De afdruk van de tekening) vormt de vingerafdruk van de kunstenaar - teken van idenntiteit de kern van een steeds verder uitdijend lijnenspel dat doet denken aan de jaarringen van een boom. In de serie Spine d'acacia (Doornen van de acacia) is de sterk uitvergrote afdruk van het voorhoofd, de mond, de ogen of een hand weergegeven in duizenden acaciadoornen. Van dichtbij zoekt het oog zich een weg in de warreling van puntige doornen, die zijn bevestigd op een ondergrond van zijde. Op een afstand verliezen de doornen hun stekeligheid en verenigen zich tot de wenkbrauwen en de rimpels in een voorhoofd, de contouren van het oog, de groefjes in de lippen en de lijnen in een hand.

In Geometria nelle mani vormt de actie van grijpen en omvatten het vertrekpunt. In deze uit 2005 daterende serie sculpturen omvat de hand van de kunstenaar een homp klei terwijl hij tussen duim en wijsvinger een geometrische vorm als een ovaal, driehoek of trapezium geklemd houdt. De afdruk van de hand verschilt per vorm. In hierop gebaseerde, sterk uitvergrote sculpturen wordt de ruimte tussen de hand en de geometrische objecten tastbaar en heeft de greep van de hand een monumentale dimensie gekregen. De afdruk van de vingers geven de in brons uitgevoerde sculpturen de contouren van een knoestige stronk, waarin de geometrische vormen in roestvrij staal zijn toegevoegd en schitteren als wezensvreemde elementen. Penone's beeldtaal heeft een suggestieve kracht, die voortkomt uit de tastzin of erdoor wordt opgewekt: de werkelijkheid laat zich kennen door de aanraking.

Werner Moonen Arnolfini

29 mei tm 18 juli 2010

De tentoonstelling van Werner Moonen (Gent, 1940) is een hommage aan deze kunstenaar ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag. Sinds zijn opleiding is Moonen in Tilburg werkzaam als graficus, schilder en tekenaar. Als docent aan de Academie St. Joost in Breda gaf hij onder meer les aan Marc Mulders, Reinoud van Vught en Rob Birza, kunstenaars van wie Museum De Pont werken in de collectie heeft.

Centraal op de tentoonstelling staan de tekeningen die Werner Moonen heeft gemaakt naar aanleiding van Jan van Eycks portret van het echtpaar Arnolfini. Moonen is al jaren gefascineerd door dit kleine schilderij uit 1434. Al tekenend probeert hij het te doorgronden. Soms zoomt hij in op de figuren en staat hij stil bij de mantel van Arnolfini, die de vorm heeft van het flessenrek van Marcel Duchamp. Soms concentreert hij zich op de weergave van de ruimte, met de ronde spiegel precies in het midden van het vertrek. Soms ook probeert hij zich een voorstelling te maken van wat zich direct buiten het beeld bevonden moet hebben. En toch blijft Van Eycks schilderij zich aan hem onttrekken.

Werner Moonen maakt zijn tekeningen dikwijls op de bedrukte bladzijden van afgedankte boeken. Die bijna achteloze presentatievorm versterkt het karakter van de werken als intieme verkenningen. Tekenen gaat bij Moonen over de intensiteit van het maken en het kijken. Hij blijft zich verwonderen over de wisselwerking tussen beeld en oog, die vlekken, lijnen en kleuren tot leven brengt.

Komende tentoonstellingen in De Pont:

Ellert Haitjema

Haphazard

31 juli tm 19 september 2010

Howard Hodgkin

Time and Place

25 september 2010 tm 16 januari 2011

(ico-productie met Modern Art Oxford)

Paul Bogaers

fotowerken

25 september tm 21 november 2010

De Pont museum voor hedendaagse kunst
Postbus 233
Wilhelminapark 1
5000 AE Tilburg