bestuursrechter bevorderen
Hirsch Ballin wil actieve rol bestuursrechter bevorderen
Nieuwsbericht | 31-05-2010
Minister Hirsch Ballin bereidt een wetsvoorstel voor dat een actievere
rol voor de bestuursrechter beoogt. Dit blijkt uit een brief die de
minister vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd en waarin
maatregelen staan om bestuursrechtelijke procedures te versnellen.
Bestuursrechters handelen geschillen af tussen burgers en overheden.
Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om bezwaarprocedures van burgers
tegen vergunningen die door overheden zijn verstrekt. Als
bestuursrechters vroeg in zo'n procedure met betrokken partijen de
stand van zaken doorspreken, vinden zij vaker een definitieve oplossing
voor het geschil. Dit komt naar voren uit proefprojecten bij enkele
rechtbanken. De inzet was hierbij om binnen drie maanden contact te
hebben met de indiener van het beroepschrift. Een regiezitting is daar
geschikt voor, maar daar maken bestuursrechters weinig gebruik van.
Daarom wil minister Hirsch Ballin die werkwijze een meer verplichtend
karakter geven.
In de huidige aanpak van de bestuursrechter wordt niet of nauwelijks
vooronderzoek gedaan. Nadeel daarvan is dat als op zitting blijkt dat
er gaten zitten, in bijvoorbeeld de bewijsvoering door de overheid, de
rechter niets anders kan doen dan de zaak aanhouden voor nader
onderzoek of het besluit vernietigen. Gevolg is dat er meer tijd nodig
is om de zaak af te wikkelen.
Met vroegtijdige regiezittingen kan de rechter de afwikkeling van veel
bestuursrechtelijke zaken versnellen. Op een regiezitting kunnen
rechters de geschilpunten inventariseren, zodat duidelijk wordt hoe
groot het juridische probleem is, en hoe de bewijslast moet worden
verdeeld. Partijen weten dan waar ze aan toe zijn en wat op tafel moet
komen om de rechter in staat te stellen de kwestie snel en definitief
op te lossen.
Het wetsvoorstel geeft bestuursrechters ook meer ruimte voor
belangenafweging. De rechter krijgt meer mogelijkheden om geschillen te
beëindigen door het treffen van een voorziening. Als bijvoorbeeld de
aanleg van een weg slechts een kleine groep omwonenden treft, kan de
bestuursrechter het publieke belang zwaarder laten wegen dan het
private belang van de omwonenden, ondanks onvolkomenheden in het
overheidsbesluit. Ter compensatie kan de rechter de overheid dan
opdracht geven om geluidswerende maatregelen te treffen, of om een
schadevergoeding toe te kennen.
Tot slot wil de minister de mogelijkheden tot proceskostenveroordeling
verruimen. Een boete moet voorkomen dat burgers al te gemakkelijk
beroep instellen of voortzetten zonder een gedegen afweging te maken.
Op dit moment kan een veroordeling in de kosten alleen als iemand
duidelijk misbruik heeft gemaakt van het procesrecht.
Ministerie van Justitie