Daling terroristische dreiging in Nederland
Terreurkaart Aon: grotere risico's in zestien landen
Amsterdam, 2 juni 2010 - De terroristische dreiging in Nederland is afgenomen. Ons land behoort tot de veertien landen waar het terrorismerisico lager wordt ingeschat dan vorig jaar. In zestien landen is de terrorismedreiging juist toegenomen. Over het geheel genomen, is de wereldwijde terrorismedreiging licht gedaald. Er is een verdere verschuiving van het terroristisch risico naar Afrika en Azië. Dat blijkt uit de '
Nederland viel de afgelopen jaren onder de categorie 'verhoogd risico'. Dit jaar is dit verlaagd tot een 'beperkt risico', de op een na veiligste categorie. Dit heeft er heeft onder meer mee te maken dat er geen terroristische netwerken in Nederland zijn en dat er een intensief contra-terrorismebeleid is gevoerd. De grootste terroristische dreiging in ons land gaat uit van buitenlandse islamitische groeperingen of 'Single Interest' (single issue) groepen.
Maatregelen
De maatregelen om terrorisme te bestrijden lijken wereldwijd succes te hebben. Terroristen slagen er nauwelijks meer in om buiten de bekende landen met hoge dreiging grote aanslagen te plegen, zoals op de VS op 11 september 2001. Ook het aantal kleinere aanslagen is de afgelopen maanden licht gedaald.
Als gevolg van de internationale strijd tegen het terrorisme moet vooral Al-Qaida zich noodgedwongen beperken tot het opbouwen van netwerken in traditionele conflictzones in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Deze netwerken blijven een punt van zorg. Het terrorisme heeft nog altijd haar belangrijkste voedingsbodem in de traditionele brandhaarden Irak, Pakistan, Afghanistan, India, Somalië en Jemen. Dat zijn samen met Palestijnse gebieden de landen met een uiterst hoog terreurrisico. Ook de aanhangers die Al-Qaida heeft in Europa en Noord-Amerika, blijven een risico vormen. Daarnaast steken traditioneel linkse, rechtse en nationalistische terroristische groeperingen opnieuw de kop op.
Verenigde Staten
In veertien landen, waaronder Nederland, België, Denemarken, Spanje en Brazilië, nam het risico op een terroristische aanslag af. Voor zestien landen geldt er juist een verhoogd terreurrisico. Tot die groep behoren Zuid-Afrika, Oekraïne, Mexico, Chili, Kenia en Zwitserland. Voor de VS dreigt een verhoging van de status van gematigd naar hoog risico door recente terroristische incidenten zoals de verijdelde aanslag met kerst in een vliegtuig van Schiphol naar Detroit en de verijdelde bomaanslag vorige maand op Times Square in New York. Net als andere landen krijgt ook de VS meer te maken met terroristen van eigen bodem.
Elders laten nationalistische en linkse bewegingen sporadisch hogere niveaus van terroristische activiteit zien in de vorm van bedreigingen en daadwerkelijke aanslagen. Zo hebben Noord-Ierland, Griekenland, Rusland, Argentinië en Chili recentelijk weer meer te maken gekregen met incidenten. Afgelopen week vielen in India grote aantallen slachtoffers bij een aanslag op een trein door een maoïstische groepering.
"De wereld mag dan slechts marginaal veiliger zijn geworden voor terrorisme, het vormt wel een afspiegeling van de druk waardoor jihadistisch terroristen voor lange tijd zijn gedwongen in te binden," zegt prof. mr. dr. Erwin Muller, directeur COT, een Aon company. "Al-Qaida neemt door de voortdurende militaire druk in Afghanistan, Pakistan en Irak zijn toevlucht tot minder bekwame lokale vertegenwoordigers. Het heeft moeite de samenhang in haar organisatie te behouden." Muller waarschuwt echter voor onderschatting van andere vormen van terrorisme. "Recente aanslagen in India, Rusland en Thailand bewijzen dat er nog vele groepen buiten Al-Qaida actief zijn. Ook in Europa zijn dergelijke groepen actief."
Nieuwe terreurmethoden
De Terrorism Threat Map laat zien dat terroristen gebruik maken van nieuwe methoden. "2009 en 2010 zijn jaren van tactische innovatie geweest voor terroristische groeperingen," zegt Marc van Nuland, directielid Aon Nederland. "In de laatste maanden van 2009 waren er twee pogingen om aanslagen uit te voeren met bommen die verborgen waren in ondergoed, een recente innovatie die bedoeld is de veiligheidsmaatregelen op bijvoorbeeld luchthavens te omzeilen. Ook zien we in toenemende mate zelfmoordterroristen die niet beantwoorden aan een profiel dat je zou verwachten, zoals vrouwelijke zelfmoordterroristen."
Sinds 9/11 ontbreekt het Al-Qaida aan het momentum om een operatie met dezelfde schaal of impact op te zetten, stelt Van Nuland. "Voor een deel is dat toe te schrijven aan de aanpak van het internationale terrorisme op tal van niveaus, van militair tot financieel. De zorg dat terroristen proberen grote aanslagen te plegen, blijft echter aanwezig. Daarbij geven ze misschien de voorkeur aan zwermtactieken zoals die in november 2008 in Mumbai werden toegepast."
Voor een goed risicomanagement, moeten bedrijven volgens Van Nuland hun controles op veiligheidsrisico's aanpassen aan de omvang van de bedreigingen voor hun personeel en bezittingen. Dit kan door met een risico-evaluatie hun kwetsbaarheid vast te stellen en terug te dringen.
Verschuivingen op de kaart van 2010
Landen met een lager risicoprofiel ten opzichte van 2009: Er zijn 14 landen met een lager risicoprofiel. Dit zijn vooral Europese landen: Nederland, België, Denemarken, Spanje en Georgië. In Azië geldt dit voor China, Jordanië, de Malediven en Sri Lanka. En verder Brazilië, Canada, Soedan, Swaziland en Tunesië.
Landen met een hoger risicoprofiel ten opzichte van 2009: Van de 16 landen met een hoger risicoprofiel liggen er zes in Afrika: de Centraal Afrikaanse Republiek, Kenia, Madagaskar, Mali, Mauritanië en Zuid-Afrika. Verder vijf landen in Latijns-Amerika: Chili, El Salvador, Honduras, Mexico en Nicaragua. Ook Papoea-Nieuw-Guinea, Tadzjikistan, Oezbekistan, Zwitserland en Oekraïne hebben een hoger risicoprofiel gekregen.
Terrorism Threat Map 2010
Een exemplaar van de Terrorism Threat Map 2010 is te downloaden via