Nederlandse Vereniging van Journalisten
Wetsontwerp: auteur weer centraal
maandag 7 juni 2010 | De onderhandelingspositie van auteurs ten
opzichte van hun exploitanten zal volgens het wetsontwerp
auteurscontractenrecht flink versterkt worden. Vorige week werd het
langverwachte wetsontwerp bekend gemaakt. Hierin wordt onder andere
voorgesteld om auteurs de mogelijkheid te bieden na verloop van tijd
opnieuw te beslissen over de exploitatie van hun werken. De bijzondere
band tussen de maker en zijn werk wordt sterker benadrukt door het
auteursrecht pas ná zijn overlijden overdraagbaar te maken.
Het conceptwetsvoorstel beoogt hiermee de positie van auteurs en
uitvoerend kunstenaars ten opzichte van exploitanten te versterken. Dit
is mede te danken aan de inspanningen van het Platform Makers, het
samenwerkingsverband waarin ondermeer NVJ is vertegenwoordigd. Het
Platform Makers heeft zich sinds de oprichting eind 2009 ingezet om de
noodzaak van dit wetsvoorstel bij onder andere het ministerie van
Justitie onder de aandacht te brengen.
Het Platform Makers en ook de NVJ zijn verheugd met het gekozen
uitgangspunt de maker weer centraal te stellen in het auteursrecht. Op
deze wijze kan daadwerkelijk een tegenwicht geboden worden tegen de
steeds grotere media- en machtsconcentratie van uitgevers en
omroepbedrijven. De afgelopen jaren leidde dit tot een steeds slechtere
onderhandelingspositie van de individuele maker. Dit werd reeds
geconstateerd in een onderzoek dat het Instituut voor Informatierecht
in opdracht van het Ministerie van Justitie uitvoerde in 2004 en was
mede aanleiding voor de oprichting van het Platform Makers.
Het Platform verwelkomt het concept wetsontwerp maar zal de komende
periode ook kritisch kijken naar onderwerpen en onderdelen die nog
verder aangescherpt zouden moeten worden, zoals het recht op collectief
onderhandelen. Daar waar het wetsontwerp de individuele maker centraal
stelt, valt het op dat het geen volledige oplossing biedt voor het
huidige verbod op collectief onderhandelen door (verenigingen van)
zelfstandige makers. Op dit moment is het zelfstandige makers verboden
om gezamenlijk actie te voeren. Hoewel het ontwerp mogelijk een
praktische oplossing biedt om collectief tarief- en royaltyafspraken te
maken, ontbreekt een ontheffing van het kartelverbod.