Technische Universiteit Delft

'Ontwerp staat niet naast de politiek, ontwerp is politiek'

Hebben stedenbouwers en architecten en politici schuld aan armoede, maatschappelijke spanningen en stedelijk geweld? Een relevante vraag in de aanloop naar de verkiezingen. 'Nederland is na 9 juni toe aan een nieuwe inrichting: politici, stedenbouwers en architecten kunnen daarbij niet zonder elkaar', aldus Wouter Vanstiphout in zijn intreerede als hoogleraar Design as Politics aan de Faculteit Bouwkunde TU Delft.

Ontwerp is politiek

De Nederlandse kiezer gaat op woensdag 9 juni naar de stembus voor de landelijke verkiezingen. Wouter Vanstiphout wijdt op die dag de leerstoel Design as Politics van de Faculteit Bouwkunde in met zijn stelling dat ontwerp niet naast de politiek staat; evenmin dat zij 'van' de politiek is. Ontwerp ís politiek. Dit is dan ook hét moment voor een oproep: ontwerpers en politici moeten - na een jarenlange vervreemding - weer nader tot elkaar komen.

Keerpunt

Op 9 juni kiest Nederland wie ons land mag gaan regeren in een periode waarin ongekend grote beslissingen over economie, wonen, segregatie en ecologie moeten worden genomen. Nederland lijkt volgens Vanstiphout een keerpunt te hebben bereikt, waarbij consensus niet langer werkt. 'De economie dwingt tot bezuinigingen en bezuinigingen dwingen tot keuzes, ook ruimtelijke keuzes. Of we het willen of niet, Nederland zal opnieuw worden ingericht.'

Stedelijke opgaven

Meer dan de helft van de wereldbevolking woont in steden, wat betekent dat de hedendaagse maatschappelijke opgaven zich per definitie ruimtelijk en stedelijk manifesteren. Bij vrijwel alle crises die nu het politieke debat beheersen, zien we volgens Vanstiphout een relatie met de stad: bij de ecologische crisis, de integratie of segregatie van bevolkingsgroepen en bij het effect van de financiële crisis op de woningmarkt.

Wereldverbeteraar

'In Nederland geloven wij niet meer in de maakbaarheid van de samenleving en is de stedenbouwer in veel gevallen een gedienstige procesmanager geworden. Toch zien we dat in de rest van de wereld nog steeds grootschalige en ingrijpende projecten worden gepland en uitgevoerd om zo de meest urgente maatschappelijke problemen te verhelpen. Compleet nieuwe steden in China, India en de Golfstaten, integrale vernieuwing van krimpende steden als Detroit, plannen om heel Europa een nieuw energienetwerk te geven. Pogingen om orde en infrastructuur aan te brengen in de slums die een zeer groot deel van de wereldbevolking huisvesten', analyseert Vanstiphout.

Proactievere houding

'In Nederland ligt er echter ook een enorme opgave om steden en regio's groener, ondernemender, eerlijker, aantrekkelijker en 'slimmer' te maken. Waarom laten wij dat hier over aan de toevallige gevolgen van marktwerking en decentralisatie? Waarom neemt de overheid hier geen proactievere en intelligentere houding aan? Heeft het beleid voor de integrale verbetering van achterstandswijken in Nederland, met al zijn ideeën van lokale coalities van corporaties en gemeenten, wel het gewenste resultaat gehad?'

Nederland gidsland

'Ook in Nederland is behoefte aan een stedenbouwkundig ontwerp en een ruimtelijk beleid dat vertrekt vanuit echte maatschappelijke opgaven en de echte verschillen die tussen plekken bestaan. In een maatschappij waarin ruimtegebruik een steeds belangrijkere rol gaat spelen, is het niet meer dan normaal dat Nederland zijn traditionele rol als gidsland op het gebied van maatschappelijke stedenbouw en architectuur weer op zich neemt.'

De leerstoel Design as Politics wordt medegefinancierd door het Ministerie van VROM. De intreerede van Wouter Vanstiphout vindt plaats op woensdag 9 juni om 15.00 uur in de Aula van de TU Delft.

Meer informatie:

www.designaspolitics.wordpress.com

Of zoek 'Design as Politics' op facebook



Technische Universiteit Delft