Stichting Wakker Dier

Landelijk beleid brandgevaarlijke stallen ter discussie voor rechter (10 juni 2010)
Aanstaande vrijdag om negen uur buigt de rechtbank in Den Bosch zich over de zaak van Wakker Dier tegen een brandgevaarlijke stal in Boxmeer. De rechtbank verwees het proefproces naar de meervoudige kamer vanwege ´het principiële karakter´. Wakker Dier ziet dit als aanwijzing dat de zaak wel eens landelijke gevolgen kan hebben voor vele gemeenten die brandgevaarlijke stallen nu nog klakkeloos toelaten. De technisch adviseur van de Rechtbank, de Stab, stelt in een advies over dit proefproces dat gemeenten als Boxmeer de landelijke VROM-richtlijn ´Beheersbaarheid van brand´ negeren. Deze richtlijn stelt een maximum van 2500 m2 aan brandcompartimenten van dierenverblijven. Dit is de enige regel die dieren van producten onderscheidt, als het gaat om brandveiligheid. Stallen vallen namelijk volgens het bouwbesluit onder ´lichte industrie´, waardoor een stal met 30.000 kippen niet beter beveiligd hoeft te worden dan een opslagloods met wc-rollen. In 2010 zijn al 1.320 varkens en 22.000 kippen omgekomen door brand. Deze enorme hoeveelheid slachtoffers had voorkomen kunnen worden door naleving van de huidige regels, maar vooral door nieuwe regels rondom brandpreventie.
Op 9 september 2009 besloot de Rechtbank in Den Bosch dat een zitting voor een meervoudige kamer nodig is vanwege `de principiële aard en complexiteit van de rechtsvraag´. Wakker Dier wil met dit proefproces betere brandpreventieregels afdwingen voor stallen en naleving van de huidige regel. De varkensstallen stallen in kwestie zijn 4988 m2, 4323 m2 en 2934 m2, het dubbele van de maximale grootte van een compartiment zoals aangegeven in de handreiking Beheersbaarheid van Brand van het ministerie VROM in 2007.

De brandweer probeert zo goed mogelijk brand te voorkomen, beperken en bestrijden en zal een dier altijd redden als dat mogelijk is. Net zoals zij uitrukt voor een koe in een sloot of een kat in de boom. Maar bij een brandende stal kan de brandweer niets doen, behalve verspreiding naar andere gebouwen voorkomen. De duizenden dieren in de stal kunnen zij niet redden. Soms is er niet eens bluswater aanwezig bij de stal. Ook brandmelders, blusmateriaal en periodieke controles door de brandweer zijn niet verplicht. 2010 telde al acht stalbranden en tienduizenden slachtoffers. In 2008 kwamen 250.000 dieren om in 26 stalbranden en in 2009 112.000 dieren in 22 stalbranden.

De Brandraad 2009 concludeerde dat veel dierenleed door brand voorkomen kan worden. De Brandraad 2009 bestaat uit de Lector brandpreventie Brandweeracademie, plaatsvervangend commandant Brandweer Amsterdam, voorzitter European Fire Sprinkler Network, director risk control Aon Global Risk Consulting, de Dierenbescherming en Stichting Wakker Dier. Volgens de Raad is er te weinig aandacht voor het voorkomen van brand bij stallen en dat wanneer het gaat om brandpreventie er geen onderscheid moet bestaan tussen mens en dier.

De risico's zijn volgens de Brandraad makkelijk te beperken: omdat dieren moeilijk te evacueren zijn, moet de meeste aandacht uitgaan naar het voorkomen van brand. Ondernemers kunnen daar zelf het nodige aan doen. Uit onderzoek blijkt dat veel branden ontstaan doordat in stallen brandgevaarlijke activiteiten plaatsvinden. Denk daarbij aan lassen, slijpen, onderhoud voertuigen en machines. Dit soort activiteiten nalaten, evenals roken, beperkt het risico van brand aanzienlijk. Voorts zouden uitsluitend elektrische installaties die voor de bedrijfsvoering noodzakelijk zijn, moeten worden toegestaan. Alle andere niet. Elektrische installaties moeten ook periodiek worden gekeurd.

Het gelijkschakelen van mens en dier bij het voorkomen van brand heeft meer consequenties. De Brandraad 09 vindt dat het toepassen van onbrandbare bouwmaterialen verplicht moet worden. Verder moeten ontsnappingsmogelijkheden worden gecreëerd die het mogelijk maken dat dieren bij brand een veilig heenkomen vinden. Als dat niet mogelijk is, zijn andere maatregelen nodig, zoals het aanbrengen van brandwerende scheidingen of het toepassen van sprinklers. De Brandraad 09 is van oordeel dat de voorgestelde maatregelen niet vanzelfsprekend tot hogere bedrijfslasten zullen leiden.