Waterschap Brabantse Delta


werken nauw samen

Vlaamse en Nederlandse waterschappen werken nauw samen

Verbetering waterkwaliteit en inrichting grenswaterlopen

Maandag 14 juni vergadert de stuurgroep van het Vlaamse waterschap Mark en Weerijs in kasteel Bouvigne in Breda. De vertegenwoordigers van diverse Vlaamse waterbeheerders, die samen de stuurgroep van het waterschap vormen, zijn te gast bij het Nederlandse waterschap Brabantse Delta. Joseph Vos, dijkgraaf van waterschap Brabantse Delta, maakt ook deel uit die stuurgroep. Tijdens deze bijeenkomst komt onder andere het grensoverschrijdende waterbeheer aan de orde.

Vlaamse en Nederlandse waterschappen
De mar(c)k bij de Volmolenbrug vlakbij het Vlaamse Minderhoud Enkele jaren geleden zijn er in Vlaanderen waterschappen opgericht. Dit zijn overlegorganen waarin diverse overheden en organisaties zitting hebben. In waterschap Mark en Weerijs zijn onder andere de Provincie Antwerpen en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) en de Wateringen (Vlaamse uitvoeringsorganisaties van het waterbeheer) vertegenwoordigd. De stuurgroep van waterschap Mark en Weerijs staat onder leiding van Rik Röttger, gedeputeerde van de provincie Antwerpen voor onder andere leefmilieu en waterbeleid.

De Vlaamse waterschappen zijn verschillend van Nederlandse waterschappen. Het zijn overlegorganen die tot een betere afstemming binnen het Vlaamse waterbeheer moeten leiden.
Waterschappen in Nederland zijn de oudste democratische instellingen en verzorgen in hun werkgebied het dijkbeheer, het waterpeilbeheer en zuiveren het afvalwater. Enkele waterschappen beheren daarnaast polderwegen en/of in opdracht van de provincie ook het scheepvaartbeheer op de rivieren in het waterschapsgebied.

Water kent geen grenzen
Grensoverschrijdende samenwerking is absolute noodzaak omdat veel beken en rivieren die door West-Brabant stromen, hun oorsprong hebben in Vlaanderen. Dat zijn onder andere de Kleine Aa/Molenbeek tussen Essen (B) en Roosendaal (N), de (Boven-)Mark tussen Hoogstraten (B) en Breda (N) en 't Merkske, de beek die bij Castelré gedeeltelijk de grens vormt tussen Nederland en Vlaanderen. De besturen van zowel het Vlaamse waterschap Mark en Weerijs als waterschap Brabantse Delta in Nederland streven naar een constructieve samenwerking bij de aanpak van het grensoverschrijdende waterbeheer. Het belangrijkste bij samenwerking is elkaar kennen en elkaar weten te vinden.

Verbetering waterkwaliteit
De samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen heeft een impuls gekregen door de Europese Kaderrichtlijn Water. Alle organisaties die betrokken zijn bij het waterbeheer hebben een gezamenlijk plan vastgesteld om de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater verder te verbeteren. Dat geldt uiteraard ook voor de grensoverschrijdende waterlopen. Aan beide zijden van de grens moeten bijvoorbeeld maatregelen genomen worden om de hoeveelheid meststoffen in het water te verminderen. Deze stoffen, fosfaat en stikstof, veroorzaken algengroei in het water.
Ook over de herinrichting van beken en rivieren maken Vlaamse en Nederlandse overheden afspraken. Binnenkort staat de aanpassing van de Kleine Aa/Molenbeek tussen Essen en Roosendaal op het programma.

Samenwerking tot nu toe
De Nederlandse en Vlaamse overheden werkten al lange tijd samen in zogeheten stroomgebiedcomités, waaronder het Markcomité en Dommelcomité. Op dit moment wordt onderzocht of een nieuw samenwerkingsverband met daarin de Nederlandse en Vlaamse waterschappen die rol over kan nemen.
Op het gebied van operationeel beheer wordt er ook vooruitgang geboekt. In 2008 hebben Nederlandse en Vlaamse waterbeheerders een overeenkomst afgesloten voor het onderhoud aan grensvormende en grensoverschrijdende waterlopen. Betrokken partijen zijn de provincie Antwerpen, VMM, drie Wateringen en de Nederlandse waterschappen De Dommel en Brabantse Delta.

Eerder is door goede samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen werk gemaakt van het vispasseerbaar maken van stuwen in twee grensoverschrijdende rivieren in dit gebied, de Bovenmark en de Aa of Weerijs (In Vlaanderen aangeduid met respectievelijk Mark en Weerijsbeek). Naast de stuwen zijn vistrappen aangelegd waardoor diverse soorten vis vanuit het Volkerak-Zoommeer tot ver in het Vlaamse stroomgebied van deze rivieren kunnen zwemmen om te paaien en voedsel te zoeken.

Samenwerking op projectniveau
De samenwerking op projectniveau gebeurt veelal onder de vlag van Interreg. Dat is een subsidieprogramma van de Europese Unie om innovatieve projecten en maatregelen uit te voeren.

Zowel waterschap Brabantse Delta als de provincie Antwerpen participeren in diverse Interregprogramma's. In het kader van de eerste Interregprogramma's zijn in 1997 gelijktijdig helofytenfilters (zuiveringsmoerassen) aangelegd bij de Abdij in het Vlaamse Postel en op de Golfbaan van De Efteling in Kaatsheuvel. Die bij de Efteling wordt gevoed met effluent (gezuiverd water) van de rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi) Kaatsheuvel. Voor een extra zuivering van dat afvalwater heeft het waterschap in 2002 een zandfilter geplaatst.

Recentere Interregprojecten zijn Duurzame Watersystemen, Interactief Waterbeheer en Invasieve exoten. In de eerste twee projecten staat het ontwikkelen van innovatieve maatregelen centraal om de uitstoot van fosfaat en stikstof terug te dringen en `ruimte voor water' te creëren. Het project Invasieve exoten is gericht op het terugdringen van planten- en diersoorten die een bedreiging vormen voor de waterkwaliteit, de doorstroming van het water en/of de oorspronkelijk in het water voorkomende flora en fauna. Een voorbeeld hiervan zijn de Grote Waternavel en Parelvederkruid. Dat zijn snelgroeiende waterplanten die veel in particuliere vijvers voorkomen. Eenmaal in het oppervlaktewater belemmeren deze waterplanten de doorstroming en kunnen zo wateroverlast veroorzaken.

De Nederlandse en Vlaamse waterbeheerders werken bij deze projecten samen met gemeenten, terreinbeheerders en belangenorganisaties, zoals de ZLTO in Nederland en de Boerenbond in Vlaanderen. ||||||||||||||||| ||||||||||||||||| ||||||||||||||||| ||||||||||||||||| ||||||||||||||||| |||||||||||||||||