Universiteit van Tilburg

Persbericht 17 juni 2010

Pensioendeelnemers moeten groter deel reserves claimen

De pensioenvoorziening is voor veel mensen een van de belangrijkste financiële producten die ze bezitten. Een evenwichtig pensioencontract en de manier waarop pensioengelden worden belegd, zijn dus cruciaal voor hun financiële welzijn. De econoom Dirk Broeders onderzocht beide en concludeerde dat pensioendeelnemers meer reserves moeten claimen om risico's te kunnen compenseren. Broeders promoveert op dinsdag 22 juni op dit onderzoek aan de Universiteit van Tilburg.

Het beleggingsbeleid van een pensioenfonds is in het ideale geval, waarbij de onderneming alle risico's draagt, alleen afhankelijk van de mate waarin het fonds waarde- of welvaartsvaste pensioenen nastreeft. Maar in de praktijk zijn ondernemingen zeker niet altijd bereid of in staat om eventuele tekorten aan te vullen, stelt Broeders op grond van zijn onderzoek. In dat geval zou een pensioenfonds minder risicovolle beleggingen aan moeten houden. Als alternatief kunnen deelnemers ook een groter deel van de potentiële pensioenfondsreserves opeisen, zodanig dat ze voldoende compensatie krijgen voor het extra risico. Hierover zijn afspraken te maken bij onderhandelingen over een nieuw pensioencontract, aldus de promovendus.

Daarnaast toont Broeders aan dat bij een dekkingstekort een lange hersteltermijn weliswaar de kans vergroot dat de dekkingsgraad herstelt, maar dat dit moet worden gewogen tegen het feit dat naarmate de tijd vordert, de financiële positie ook van kwaad tot erger kan vervallen. De optimale hersteltermijn varieert van 1 tot 5 jaar, afhankelijk van onder meer de aard van het pensioencontract, het beleggingsbeleid en de minimaal vereiste dekkingsgraad.

Asymmetrisch beleggen
Pensioenfondsen beleggen in de praktijk asymmetrisch, blijkt verder uit Broeders' onderzoek. Ze kopen bij dalende aandelenmarkten graag aandelen bij, maar zijn bij stijgende markten minder snel bereid aandelen te verkopen. Daarnaast houden ze bij het beleggen rekening met de leeftijd van de pensioendeelnemers. Als de gemiddelde leeftijd van de actieve deelnemers met een jaar stijgt, dalen de beleggingen in aandelen met 0,5 procentpunt. Particuliere beleggers wordt vaak geadviseerd om hun aandelenbelang dubbel zo snel af te bouwen naarmate ze ouder worden. Blijkbaar kunnen pensioenfondsen iets meer risico accepteren en daardoor een hoger verwacht rendement nastreven.

Dirk Broeders (1969) is sinds 2002 werkzaam als senior econoom op de afdeling Toezichtstrategie van De Nederlandsche Bank. De afgelopen jaren is hij betrokken bij de ontwikkeling van het Financieel Toetsingskader voor pensioenfondsen. Na zijn studie beleggingstheorie aan de Universiteit van Tilburg en de VBA opleiding werkte hij eerst als beleggingsstrateeg en later als afdelingshoofd Research & Strategy bij commerciële banken. Hij is verder een van de editors van het boek Frontiers in Pension Finance en Member of the Editorial Advisory Board van het International Journal of Pension Management.