Vrije Universiteit Amsterdam

Planktonische foraminiferen en Pleistocene klimaatsveranderingen


* Startdatum: 28-06-2010


* Tijd: 13.45


* Locatie: Aula


* Titel: Sensitivity of planktonic foraminifera to Pleistocene climate change in the SE Atlantic


* Spreker: E. Ufkes


* Promotor: prof.dr. D. Kroon


* Onderdeel: Faculteit der Aard- en levenswetenschappen


* Wetenschapsgebied: Aard- en levenswetenschappen


* Evenementtype: Promotie

Els Ufkes beschrijft in haar proefschrift de geschiedenis van oceaanstromingen in de Zuidoost Atlantische Oceaan tijdens de laatste miljoen jaar. Uit haar studie blijkt dat de hedendaagse regionale oceaanstromingen in het oppervlaktewater goed gekarakteriseerd kunnen worden door middel van het vóórkomen van specifieke soorten microscopisch kleine kalkschalige eencellige organismen, planktonische foraminiferen.

Ufkes gebruikte veranderingen in de soortensamenstelling van planktonische foraminiferen gemeenschappen om de veranderingen in oceaanstromingen in de tijd te ontrafelen. Op de zeebodem van Walvis Rug nam zij Kern T89-40, op een kruispunt van belangrijke hydrografische systemen in de Zuidoost Atlantische Oceaan. Ter hoogte van de onderzoekslocatie werd de meeste variabiliteit in het voorkomen van planktonische foraminiferen veroorzaakt door cycli in oligotrofe (voedselarme) versus eutrofe (voedselrijke) omstandigheden in de oppervlaktewateren. Deze werden aangestuurd door verschuivingen in de Zuidoost Atlantische subtropische wervel en/of de noordelijke tropisch wateren vanuit het Angola Bekken versus de wateren van het Benguela Opwellingsysteem.

Een toename van oligotrofe wateren die samenhangt met een oostwaartse verplaatsing van de subtropische wervel vindt plaats tijdens of net voorafgaand aan interglaciale perioden (tussenijstijden). Eutrofe omstandigheden die samenhangen met een zeewaartse uitbreiding van Benguela Opwellingsysteem komen voornamelijk voor tijdens glaciale perioden (ijstijden). De grote oligotrofe-eutrofe cycli begonnen zo rond 600.000 jaar geleden aan het einde van de Mid Pleistocene Overgang op een moment dat de invloed van tropisch wateren vanuit het noordelijke gelegen Angola Bekken afnam. Enkele soorten planktonische foraminiferen vertonen zeer markante frequentiepatronen. Deze werden veroorzaakt door extreme hydrografische omstandigheden en/of veranderingen in biogeografische verspreiding samenhangend met evolutionaire veranderingen binnen een soort.

© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam