Senternovem
28-06-2010 |
Ruimte voor ideeën leidt tot meest energiezuinige gemeentehuis
Het nieuwe gemeentehuis van de gemeente Bronckhorst in het Gelderse
Hengelo, dat begin januari dit jaar de deuren opende, is het meest
energiezuinige gemeentehuis van Nederland. Dat is niet het resultaat
van vooraf 'vastgetimmerde' doelstellingen, maar juist van een grote
mate van vrijheid.
Projectleider nieuwbouw Barbara de Leeuw: 'De enige opdracht die we van
de gemeenteraad meekregen was: ga nou eens kijken in hoeverre
duurzaamheid vorm kan krijgen in ons nieuwe gemeentehuis. Met die
vrijheid zijn we het avontuur begonnen.' Voor de realisatie van het
gebouw, is onder meer gebruikgemaakt van de UKP-regeling 'Verduurzaming
Warmte en Koude'.
Als je van tevoren gaat opleggen dat het gebouw een A-label moet
hebben, ontneem je de mensen die het moeten uitwerken de ruimte, zegt
De Leeuw. 'Het ligt dan al vast. Dan wordt het ook niet meer als een
kans gezien, dan is het gewoon een opgave. Nu was de opdracht zo mooi
ruim dat we echt op zoek konden gaan naar de kansen. Dat dit
uiteindelijk resulteerde in het meest energiezuinige gemeentehuis van
Nederland is alleen maar prachtig.' Het gebouw is een ontwerp van
Atelier PRO uit Den Haag dat al langere tijd visitekaartjes afgeeft op
het gebied van energiezuinig bouwen.
64% lager energieverbruik
Door gebruik te maken van passief-bouwen principes verbruikt het gebouw
maar liefst 64% minder energie dan een standaard kantoorpand. Het
passief bouwen komt onder meer tot uiting in de zeer goede isolatie van
het pand, drievoudige beglazing en een uitstekende kierdichting.
Koudebruggen worden vermeden. Daarnaast is zo energiezuinig mogelijk
een optimaal binnenklimaat gerealiseerd. Dit gebeurt met
vloerverwarming- en koeling, met balansventilatie op basis van
nachtkoeling, en met raamluiken die fungeren als zonwering. Ventilatie,
elektriciteit en raamluiken worden per vertrek geregeld op basis van
aanwezigheid; verlichting op basis van aanwezigheid en daglicht. Een
vide is verantwoordelijk voor een optimale daglichttoetreding. Voor de
energievoorziening wordt gebruikgemaakt van een systeem van warmte- en
koudeopslag met warmtepomp, terwijl op het dak 500 vierkante meter
zonnecellen zijn aangebracht voor de productie van stroom.
Passief bouwen aansluiten op behoefte
'Overigens', zegt De Leeuw, 'hebben we ons wat betreft het passief
bouwen niet strikt aan de 'letter van de wet' gehouden: dat zou
bijvoorbeeld betekenen dat de ramen heel klein zouden moeten worden en
dat ze bovendien niet open zouden kunnen. Dat wilden we niet. We hebben
daarom gekeken naar hoe we elementen uit het passief-bouwen konden
laten aansluiten op onze behoefte: het moet een prettig gebouw zijn, er
moet veel daglicht binnenkomen en de ramen moeten open kunnen. Het
moest met andere woorden ook perfect aansluiten op de nieuwe
transparante en klant- en omgevingsgerichte manier van werken die we
als jonge gemeente - in 2005 na een herindeling uit 5 kernen ontstaan -
voor ogen hadden.'
Innovatieve aanbesteding
Voorafgaand aan de aanbesteding van de bouw van het gemeentehuis heeft
de gemeente een marktconsultatie georganiseerd. De Leeuw: 'Daaruit
bleek dat aannemers behalve op prijs ook graag beoordeeld wilden worden
op andere zaken. Op hun innoverend vermogen bijvoorbeeld, hun
communicatieve vaardigheden en 'feeling' met het project of de mate
waarin ze zelf optimalisatiemogelijkheden aandragen. Daarnaast zeiden
ze: 'laat onze calculatoren nou niet eindeloos hoeven te rekenen aan
een bestek. Waarom kunnen we niet veel eenvoudiger werken met een
hoeveelhedenstaat?' Op die twee punten hebben we de aanbesteding dan
ook geschoeid. Dat is - zeker in een tijd waarin op een heleboel
projecten helemaal geen inschrijving kwam - uiteindelijk zeer succesvol
verlopen.'
Erg veel belangstelling
Nu - ruim een half jaar na de ingebruikname van het nieuwe pand - is
het een komen en gaan van belangstellende collega-gemeenten. Niet
alleen overigens wat betreft de duurzaamheidsaspecten, maakt De Leeuw
duidelijk. 'Ook de manier waarop we met de aanbesteding zijn omgegaan
en de grote organisatiekanteling die is doorgevoerd maken dit project
voor veel andere gemeenten tot een inspirerend en prikkelend
voorbeeld.'
Wijzigingsdatum |
28-06-2010