Europees Hof v Justitie
Hof van Justitie van de Europese Unie
PERSCOMMUNIQUÉ nr. 73/10
Luxemburg, 6 juli 2010
Arrest in zaak C-428/08
Pers en Voorlichting Monsanto Technology LLC / Cefetra BV e.a.
Monsanto kan zich niet verzetten tegen de verhandeling binnen de EU van
Argentijns sojameel waarin een door deze onderneming geoctrooieerde DNA-
sequentie als residu aanwezig is
Een Europees octrooi kan alleen worden ingeroepen voor een uitvinding die daadwerkelijk de
functie heeft waarvoor zij is geoctrooieerd
Monsanto is sinds 1996 houder van een Europees octrooi voor een DNA-sequentie die, indien
ingebracht in het DNA van een sojaplant, deze resistent maken voor het in de landbouw op grote
schaal gebruikte herbicide glyfosaat. Aldus kunnen de telers onkruid elimineren zonder de sojateelt
te schaden.
Deze genetisch gemodificeerd soja, ,,RR-soja" genaamd, wordt op grote schaal verbouwd in
Argentinië, waar voor de uitvinding van Monsanto geen octrooibescherming bestaat.
In 2005 en 2006 hebben Europese ondernemingen sojameel uit Argentinië in Nederland
ingevoerd. Een op verzoek van Monsanto uitgevoerde analyse heeft aangetoond dat het sojameel
sporen bevatte van het DNA dat voor ,,RR-soja" codeert en dat het ingevoerde sojameel dus
afkomstig was van RR-sojabonen.
De Rechtbank 's-Gravenhage, waar Monsanto beroep heeft ingesteld, heeft aan het Hof van
Justitie de vraag voorgelegd of het enkele feit dat een door een Europees octrooi beschermde
DNA-sequentie aanwezig is, reeds meebrengt dat bij de verhandeling van het meel in de Europese
Unie inbreuk wordt gemaakt op het Europese octrooi van Monsanto.
Het Hof stelt vast dat volgens de richtlijn betreffende de rechtsbescherming van biotechnologische
uitvindingen1, aan de bescherming die een Europees octrooi biedt de voorwaarde is gekoppeld dat
de genetische informatie die in het geoctrooieerde materiaal is opgenomen of waaruit dat materiaal
bestaat haar functie uitoefent in het materiaal waarin zij is opgenomen.
Dienaangaande zet het Hof uiteen, dat de functie van de uitvinding van Monsanto wordt
uitgeoefend wanneer de genetische informatie de sojaplant waarin zij aanwezig is beschermt
tegen de werking van het herbicide glyfosaat. Deze functie van de beschermde DNA-sequentie
kan echter niet meer worden uitgeoefend wanneer zij slechts als residu aanwezig is in het
sojameel, dat een dode materie is die wordt verkregen door soja aan verschillende behandelingen
te onderwerpen. Hieruit volgt dat de aan een Europees octrooi verbonden bescherming is
uitgesloten wanneer de genetische informatie niet meer de functie vervult die zij had in de
oorspronkelijke plant waaruit het sojameel is ontstaan.
Een dergelijke bescherming kan niet worden verleend op grond dat de genetische informatie die in
het sojameelaanwezig is zijn functie eventueel opnieuw zou kunnen uitoefenen in een andere
plant. Daartoe zou de DNA-sequentie daadwerkelijk in die andere plant moeten worden
ingebracht, waarna met betrekking tot deze laatste bescherming aan het Europese octrooi kan
worden ontleend.
1 Richtlijn 98/44/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 juli 1998 betreffende de rechtsbescherming van
biotechnologische uitvindingen (PB L 213, blz. 13
www.curia.europa.eu
In die omstandigheden kan Monsanto niet op basis van de richtlijn het in de handel brengen
van sojameel uit Argentinië waarin haar biotechnologische uitvinding als residu aanwezig
is, verbieden.
Tot slot merkt het Hof op dat met de richtlijn niet verenigbaar is een nationale regel die absolute
bescherming verleent aan een geoctrooieerde DNA-sequentie als zodanig, ongeacht of zij in de
materie waarin zij aanwezig is haar functie uitoefent. De bepalingen van de richtlijn op grond
waarvan die functie daadwerkelijk moet worden uitgeoefend brengen immers een uitputtende
harmonisatie op het onderhavige gebied in de Europese Unie tot stand.
NOTA BENE: De prejudiciële verwijzing biedt de rechterlijke instanties van de lidstaten de mogelijkheid, in
het kader van een bij hen aanhangig geding aan het Hof vragen te stellen over de uitlegging van het recht
van de Unie of over de geldigheid van een handeling van de Unie. Het Hof beslecht het nationale geding
niet. De nationale rechterlijke instantie dient het geding af te doen overeenkomstig de beslissing van het Hof.
Deze beslissing bindt op dezelfde wijze de andere nationale rechterlijke instanties die kennis dienen te
nemen van een soortgelijk probleem.
Voor de media bestemd niet-officieel stuk, dat het Hof van Justitie niet bindt.
De volledige tekst van het arrest is op de dag van de uitspraak te vinden op de website CURIA.
Contactpersoon voor de pers: Stefaan Van der Jeught (+352) 4303 2170
www.curia.europa.eu