Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
Waterproef vanavond in 'EenVandaag'
Publicatiedatum : 21 juli 2010
'Ons' laboratorium Waterproef is vanavond om 18.15 uur te zien in
'EenVandaag', het nieuws- en actualiteitenprogramma van de TROS en de
AVRO op Nederland 1. De uitzending bevat een item over de zwemkwaliteit
in recreatieplassen. We zien een monstername in het Park van Luna en de
daaropvolgende analyse in het lab.
HHNK en Waternet laten sinds 1 januari 2005 hun
laboratoriumactiviteiten uitvoeren door Stichting Waterproef.
Waterproef bemonstert en analyseert oppervlaktewater, waterbodem en
grond, grondwater, afvalwater en slib.
Elk jaar van 15 april tot en met 15 september wordt op een aantal
plaatsen de kwaliteit van zwem- en recreatiewater gecontroleerd. Dat
gebeurt tenminste eenmaal per 14 dagen. Het gaat daarbij om bepalingen
die gerelateerd zijn aan de veiligheid en de gezondheid van de
waterrecreant. Het onderzoek wordt uitgevoerd volgens Europese regels.
Een deel van de bepalingen gebeurt ter plekke in het veld. Het gaat dan
om temperatuur, zuurstofgehalte, zuurgraad en doorzicht, aangevuld met
visuele indrukken als vuil, olie, drijflagen en de aanwezigheid van
(water)vogels. Een ander deel van de bepalingen gebeurt in het
laboratorium van Waterproef. Monsters die genomen zijn worden direct
gecontroleerd op mogelijke faecale verontreiniging (denk aan poep, mest
en rioolwater) en anderzijds op de aanwezigheid van cyanobacteriën.
E.coli
Voor het bepalen van de faecale verontreiniging wordt bacteriologisch
onderzoek gedaan naar Escherichia coli en Intestinale enterococcen. Dit
gebeurt door middel van microtiterplaten, die bestaan uit 96 cellen.
Van elk monster wordt een verdunningsreeks gemaakt, waarmee vervolgens
de cellen worden geënt. Per monster wordt één microtiterplaat gebruikt.
Tijdens de incubatie van deze platen vindt er door aanwezige bacteriën
een omzetting plaats, waarbij een fluorescerende stof wordt gevormd.
Bij ultraviolet licht worden de oplichtende cellen per verdunning
geteld. Dit geeft een indicatie van de mate van faecale verontreiniging
en daarmee van het risico op ziekteverwekkende darmbacteriën in het
zwemwater. Waterproef is geaccrediteerd voor dit onderzoek.
Blauwalgen
De meeste cyanobacteriën, beter bekend als blauwalgen, produceren
microcystines. Dit zijn voor zwemmers gevaarlijke giftige stoffen. Via
microscopisch onderzoek stellen de biologen direct vast welke soorten
blauwalgen aanwezig zijn en in welke concentraties. Het is een
indirecte methode om het risico van zwemmen of spelen in het
betreffende zwem- of recreatiewater te bepalen. Waterproef kan echter
ook de concentraties van de giftige microcystines zelf meten. Dat
gebeurt met een biochemische methode, de zogenoemde ELISA-techniek.
Daarbij wordt gebruik gemaakt van antilichamen waaraan alleen de
microcystines binden. Een behandeling met enzymen geeft vervolgens een
kleurreactie. Door de kleur te meten kan het gehalte aan microcystines
worden vastgesteld.
Zwemverbod
De provincie bepaalt uiteindelijk wat er met de resultaten wordt
gedaan. Gezien de belangen voor de gezondheid worden bemonstering en
onderzoek volgens vastgestelde protocollen uitgevoerd. De resultaten
worden gewoonlijk binnen 24 uur doorgegeven aan de opdrachtgevers. De
opdrachtgevers rapporteren naar de provincie en die bepaalt
uiteindelijk of bij overschrijding van de normen een waarschuwing dan
wel een volledig zwemverbod wordt uitgevaardigd.