Vooral valwinden bij noodweer 14 juli
21 juli 2010 - De schade door het noodweer van 14 juli, dat vooral het
zuidoosten en oosten van ons land trof, is voornamelijk veroorzaakt
door valwinden. Ook de camping bij Vethuizen, waar een dode was te
betreuren en gewonden vielen, is zeer waarschijnlijk getroffen door
sterke valwinden, in de meteorologie "downbursts" genoemd. Aan de
randen van de buiencomplexen kwamen wervelachtige structuren voor,
zogenoemde "gustnado's".
Naderend complex met valwinden tijdens het noodweer van 14 juli 2010
rond half zeven nabij Vethuizen (foto: Y. van der Heijden)
Naderend complex met valwinden tijdens het noodweer van 14 juli 2010
rond half zeven nabij Vethuizen (foto: Y. van der Heijden)
Dat is de voorlopige conclusie van een uitvoerig onderzoek dat het KNMI
instelde naar aanleiding van de gevolgen van het noodweer van 14 juli
jl.
Een gustnado is een kortstondige wervel die zich tijdens een onweersbui
kan vormen aan de voor- of zijkant van een valwind ofwel downburst.
Gustnado's duren enkele seconden tot hooguit enkele minuten en kunnen
in hoogte verschillen van een meter tot enkele tientallen meters. Ze
staan niet in contact met de wolkenbasis en met de grond, zoals
windhozen.
Dwarsdoorsnede van een zware onweersbui, die van links naar rechts
beweegt. Pijlen geven de luchtstroming weer. Dikke, naar beneden
gerichte, de door neerslag afgekoelde koude lucht. Deze lucht dringt
zich aan de voorzijde van de bui onder de warme lucht en vormt zo het
gevaarlijke windstotenfront met soms grote veranderingen in de
horizontale en vertikale wind (Bron: Kees Floor, Weerkunde voor
iedereen)
Dwarsdoorsnede van een zware onweersbui, die van links naar rechts
beweegt. Pijlen geven de luchtstroming weer. Dikke, naar beneden
gerichte, de door neerslag afgekoelde koude lucht. Deze lucht dringt
zich aan de voorzijde van de bui onder de warme lucht en vormt zo het
gevaarlijke windstotenfront met soms grote veranderingen in de
horizontale en vertikale wind (Bron: Kees Floor, Weerkunde voor
iedereen) .
De weersituatie was die dag zodanig dat bij de buien valwinden en
windhozen konden optreden. Op een aantal plaatsen onder andere in
Friesland gingen de buien vergezeld van windhozen. Zowel bij windhozen
als valwinden kunnen zeer grote windsnelheden optreden die enorme
schade veroorzaken. Het KNMI windsnelheden gemeten tot 125 km/uur, maar
getuige de schade is aannemelijk dat lokaal grotere windsnelheden zijn
opgetreden.
Valwinden ontstaan wanneer grote hoeveelheden koudere lucht tezamen met
neerslag uit een bui omlaag komen. De vallende lucht stroomt aan het
aardoppervlak met grote kracht weg en kan daarbij zeer hoge
windsnelheden opleveren. Op enkele locaties (aan de randen van de
gebieden waar de valwinden optraden) zijn daarbij mogelijk ook enkele
verticaal georiënteerde luchtwervels ontstaan (zgn. gustnado's) die de
schade nog kunnen hebben vergroot.
Eerste uitgave: 21-07-10
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut