Raad voor de Rechtspraak
Effecten invoering minimumstraf onduidelijk
Den Haag, 22 juli 2010 - Over de effecten van minimumstraffen op de
ontwikkeling van criminaliteit en de beïnvloeding van het
veiligheidsgevoel bij burgers is zo goed als niets bekend. Dat
concludeert Peter J. P. Tak, emeritus hoogleraar aan de Radboud
Universiteit Nijmegen, in zijn onderzoek `De minimumstraf opnieuw
bezien. Een geactualiseerde beknopte rechtsvergelijking.'
Dit onderzoek is een vervolg op een studie naar minimumstraf stelsels
in Frankrijk, België, Duitsland, Engeland en Wales die Tak samen met
Anton van Kalmthout ( emeritus hoogleraar strafrecht en
vreemdelingenrecht aan de Universiteit van Tilburg) in 2003
publiceerde. Tak verrichte het huidige onderzoek op verzoek van de Raad
voor de rechtspraak. Aanleiding was de hernieuwde politieke discussie
over minimumstraffen en het initiatiefwetsvoorstel minimumstraffen van
Tweede Kamerlid Raymond de Roon (PVV) in het bijzonder.
Het onderzoek is gebaseerd op analyses van de juridische literatuur,
invloedrijke dagbladen en raadpleging van deskundigen. Na een
beschrijving van de minimumstrafstelsels in een groot aantal Europese
landen zoomt de studie in op Frankrijk - waar de minimumstraf in 2007
heringevoerd werd - en op Engeland en Wales, waar de stelsels in 2005
aanmerkelijk verfijnd werden.
Taks voornaamste conclusie luidt dat het onmogelijk is de onderzochte
stelsels in een typologie onder te brengen: Verschillen tussen de
strafkaders lopen daarvoor te ver uiteen. In geen van de landen is
onderzoek beschikbaar waaruit onomstotelijk blijkt dat invoering van
minimumstraffen tot minder criminaliteit of recidive heeft geleid. Ook
in de achtergronden van de introductie schuilt weinig
gemeenschappelijks. Voor zover er sprake is van publieke onvrede over
straftoemeting is het onzeker of dat gevoel verdwijnt door de invoering
van minimumstraffen. Wat wel vaststaat, is dat minimumstraffen tot
capaciteitsproblemen in het gevangeniswezen en stijgende financiële
lasten kunnen leiden.
"Atypisch, gecompliceerd en strenger"
Over het voorstel van De Roon is Tak duidelijk: Dat zou leiden tot een
stelsel dat "atypisch, gecompliceerder dan vergelijkbare stelsels en
opmerkelijk strenger" is. Daarnaast laat het weinig rechterlijke
discretionaire ruimte. Ook mist het voorstel een systeem van
strafverminderende en -verlichtende omstandigheden dat in andere
systemen goed werkt.
De Roon's voorstel beoogt naast de introductie van minimumstraffen
verhoging van de huidige maximumstraffen, onbeperkte cumulatie bij
meerdaadse samenloop, een verzwaard strafstelsel bij recidive,
verlaging van de strafrechtelijke meerderjarigheidsgrens naar 16 jaar
en verlaging van de leeftijdsgrens voor de strafrechtelijke
aansprakelijkheid naar 10 jaar.
Over de auteur
Dr. J. P. Tak is gespecialiseerd in de strafrechtelijke
rechtsvergelijking. Hij heeft rechtsvergelijkende rapporten geschreven,
onder andere over vormverzuimen, het gerechtelijk vooronderzoek,
buitenlandse DNA-wetgeving en bijzondere opsporingsmethoden. Daarnaast
schreef hij tien rechtsvergelijkende boeken, waaronder `Heimelijke
opsporing in de EU' en `Sanctiestelsels in de landen van de Raad van
Europa.'
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met P. J. P. Tak:
024-3234155, p.tak@jur.ru.nl of met Annelies van Knippenbergh,
persvoorlichter van de Raad voor de rechtspraak: 070 - 3619 721,
a.van.knippenbergh@rechtspraak.nl.
Bron: Raad voor de rechtspraak
Datum actualiteit: 22 juli 2010 Naar boven