Ingezonden persbericht
Mogelijk nieuwe therapie ontdekt tegen gevaarlijke vorm van kinderkanker
Amsterdam, 22 juli 2010
Een groep Amsterdamse en Amerikaanse onderzoekers onder leiding van Rene Bernards denkt een antwoord te hebben gevonden op de vraag waarom één van de bestaande behandelmethoden tegen neuroblastoma, een vaak voorkomende en soms levensgevaarlijke vorm van kanker bij zeer jonge kinderen, niet altijd even goed werkt. Een combinatietherapie, zo vermoeden zij, moet de oplossing brengen.
Levensbedreigend
Neuroblastoma is een veel voorkomende vorm van kanker bij zeer jonge kinderen, met name bij kinderen van nog geen twee jaar oud. Het is ook een van de gevaarlijkste vormen van kinderkanker. De vijfjaarsoverleving ligt slechts rond de 55%. Opvallend is dat de tumor zich telkens anders ontwikkelt; sommige varianten worden vanzelf weer kleiner, terwijl de agressieve varianten levensbedreigend zijn.
Een van de bestaande behandelmethoden voor patiënten met een hoog risico is een behandeling met Vitamine A-zuur. Deze slaat echter niet altijd aan. De reden hiervoor was tot nu toe niet duidelijk. Een groep van samenwerkende onderzoekers en kinderoncologen uit Amsterdam, het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL) en het Academisch Medisch Centrum (AMC), en de Verenigde Staten lijkt hier echter een verklaring voor te hebben gevonden.
Alternatieve route
In het jongste nummer van Cell publiceren de onderzoekers hun bevindingen. Met behulp van RNA-interferentie, een moderne techniek om genen te identificeren door bepaalde genen uit te schakelen, slaagde de onderzoeksgroep van René Bernards (NKI-AVL) erin om na te gaan hoe een neuroblastomacel resistent kan worden tegen vitamine A zuur. Zij vonden dat als het tumorsuppressorgen NF1 wordt geïnactiveerd, de cellen niet langer op het vitamine A-zuur reageren.
Als het NF1 gen wordt uitgeschakeld, wordt er een alternatieve route geactiveerd, en juist de activatie van die alternatieve route veroorzaakt de resistentie tegen de behandeling met Vitamine A-zuur. De onderzoeksgroep van Rogier Versteeg op het AMC vond dat het NF1 gen inderdaad vaak defect of inactief is in neuroblastomen, wat met een slechte prognose voor de patiënten gepaard ging.
Combinatietherapie
Deze alternatieve route die geactiveerd wordt door NF1 defecten lijkt het antwoord te zijn op de vraag waarom de Vitamine A zuur therapie vaak niet aanslaat. De onderzoekers vermoeden dat het toevoegen van een zogenaamde MEK-remmer, die ervoor moet zorgen dat de alternatieve route geblokkeerd wordt, aan de bestaande behandeling met VitamineA-zuur, maakt dat deze laatste behandeling wel zal aanslaan. Mogelijk zal deze combinatietherapie tot goede resultaten leiden. In celkweekmodellen van neuroblastoma werkt deze combinatie prima. Als dit bevestigd kan worden met verdere experimenten ligt het voor de hand deze combinatie in de toekomst in de kliniek te testen.
Noot aan de redactie:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling PR&Voorlichting van het NKI-AVL,
Danielle Cardozo, 020-5122867 of 06-51009489.
Het Nederlandse Kanker Instituut (NKI), dat sinds 1913 bestaat, is het belangrijkste centrum voor wetenschappelijk kankeronderzoek in Nederland. Het onderzoek dat hier wordt verricht houdt verband met vragen over het ontstaan van kanker en de mogelijkheden kanker te behandelen. Het NKI is uniek vanwege het hoge niveau van het wetenschappelijk kankeronderzoek. In Nederland is het NKI het enige instituut dat volledig gespecialiseerd is in kanker.
Het NKI zit onder één dak met een in kanker gespecialiseerde kliniek: het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (AVL). Het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis diagnosticeert en behandelt patiënten met kanker uit heel Nederland. Eén van de belangrijkste voordelen van wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg onder één dak is dat uitkomsten van het onderzoek snel kunnen worden vertaald naar de klinische praktijk.
In 2013 zal ook het Nationaal Kinder Oncologisch Centrum (NKOC), dat als doel heeft een topziekenhuis voor kinderen met kanker in Nederland te worden, op het terrein van het NKI-AVL worden gebouwd. Onderzoek naar en behandeling van kinderkanker zullen hier op één plaats samenkomen.