geannoteerde agenda van de Raad Buitenlandse Zaken van 26 juli 2010
Kamerbrief inzake de geannoteerde agenda van de Raad Buitenlandse Zaken van
26 juli 2010
Kamerbrief | 16 juli 2010
Graag bied ik u hierbij aan de geannoteerde agenda van de Raad
Buitenlandse Zaken van 26 juli 2010.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
G eannoteerde agenda van de Raad Buitenlandse Zaken van 26 juli 2010
Soedan
Bespreking van de situatie in Soedan was voorzien voor de
Raadsbijeenkomst van juni, maar kon toen geen doorgang vinden. De Raad
zal spreken over de prioriteiten van de EU voor Soedan in de komende
periode, die in het teken zal staan van de aanloop naar het
zelfbeschikkingsreferendum voor Zuid-Soedan, dat is voorzien in januari
2011. Een goede voorbereiding door alle betrokken partijen is cruciaal.
Nederland dringt aan op een goede en spoedige afronding van het
Comprehensive Peace Agreement, door het maken van concrete afspraken
tussen partijen over uitstaande knelpunten, zoals grensafbakening,
welvaartsdeling en controle over natuurlijke hulpbronnen. Tevens moeten
de lessen die zijn geleerd uit het verkiezingsproces worden toegepast
op de organisatie van het referendum. Transparantie en heldere
afspraken ten aanzien van onder andere het registratie- en
identificatieproces zijn van groot belang om de geloofwaardigheid en
daarmee het draagvlak voor de uitkomst van het referendum te kunnen
garanderen. Nederland pleit voor het spoedig uitsturen van een nieuwe
EU-waarnemingsmissie teneinde ook zicht te houden op het registratie-
en identificatieproces.
Partijen zullen zich moeten voorbereiden op de transitie naar een
nieuwe situatie. De VN zal hierin een belangrijke rol spelen. De
VN-vredesmissie UNMIS is door de Veiligheidsraad verzocht om brede
steun te verlenen aan de voorbereidingen van het referendum, met
speciale aandacht voor veiligheidsregelingen. De bescherming van de
burgerbevolking heeft een hogere prioriteit gekregen in het recent
verlengde UNMIS mandaat.
De verwachting is dat de nieuwe regering van Soedan in aanloop naar het
referendum voortgang zal willen boeken in het Darfur vredesproces om
zich volledig te kunnen richten op Zuid-Soedan. De internationale
gemeenschap dient druk op Soedan te houden om inclusieve
vredesbesprekingen in Doha spoedig te laten plaatsvinden. Nederland zal
hier in de Raad ook voor pleiten.De regering is bezorgd over de
verslechterde humanitaire en veiligheidssituatie in Darfur. Zij is
voorstander van een krachtig EU signaal richting de strijdende partijen
om het geweld te veroordelen, op te roepen tot het verlenen van
humanitaire toegang voor VN en NGO's en het faciliteren van directe
terugkeer van ontheemden.
De Kamer van Vooronderzoek van het Internationaal Strafhof heeft op 12
juli jl. besloten om de Soedanese president al-Bashir ook te gaan
vervolgen wegens genocide. Het arrestatiebevel dat hiertoe is
uitgevaardigd komt naast het al bestaande arrestatiebevel te liggen
wegens oorlogsmisdrijven en misdrijven tegen de menselijkheid.
Nederland maakt zich binnen de EU sterk voor blijvende druk op Soedan
en de overige partijen bij het conflict in Darfur om in overeenstemming
met resolutie 1593 van de VNVR samen te werken met het Internationale
Strafhof.
Iran
Voortbouwend op de verklaring van de Europese Raad van 17 juni jl. zal
de Raad een besluit nemen over het instellen van additionele sancties
tegen Iran. Dit betreft zowel de implementatie van de VNVR-resolutie
terzake die op 9 juni 2010 werd aangenomen, als het instellen van
aanvullende Europese maatregelen.
De regering onderstreept de noodzaak om als EU aanvullende maatregelen
te nemen naast de bepalingen in de VNVR-resolutie. De Unie is een
belangrijke handelspartner van Iran en heeft zo een hefboom om
additionele druk op de Iraanse regering uit te oefenen om haar te
bewegen te voldoen aan de VNVR- en IAEA-verplichtingen ten aanzien van
haar nucleaire programma. De EU dient dit leiderschap ook te tonen. Met
de additionele maatregelen versterkt de EU het effect van de
VNVR-resolutie door gebruik te maken van de aard van haar betrekkingen
met Iran.
Additionele maatregelen zullen onder meer worden genomen in de
handelssector, met uitbreiding van de door de VNVR opgelegde
handelsrestricties met bepaalde categorieën goederen, en in de olie en
gassector op het gebied van investeringen en technologieoverdracht. De
EU streeft ook naar additionele maatregelen in de financiële sector,
waaronder bevriezing van tegoeden en strenger toezicht op het
betalingsverkeer met Iran. Ook wordt gesproken over aanvullende
sancties in de transportsector, onder meer ten aanzien van
vrachtvluchten uit Iran en schepen van de Iraanse reder IRISL, en
worden verdere maatregelen voorbereid tegen specifieke personen en
entiteiten.
Nederland zet bij de onderhandelingen in op krachtige en effectieve
maatregelen, gericht op het Iraanse leiderschap. De maatregelen dienen
de bevolking zoveel mogelijk te ontzien en dienen ruimte te laten voor
reguliere handel met Iran. De Nederlandse regering blijft benadrukken
dat de sancties worden ingesteld omdat Iran blijft weigeren op
constructieve wijze met de internationale gemeenschap in dialoog te
treden over hun nucleaire programma. Conform het tweesporenbeleid
blijft de uitnodiging voor diplomatieke dialoog openstaan. HV Ashton
heeft ook onlangs Iran weer uitgenodigd gehoor te geven aan deze
uitnodiging.
Nederland zal verder opnieuw aandacht vragen voor de voortdurende
mensenrechtenschendingen in Iran. In het kader van de Raadsverklaring
van 22 maart jl. en ter uitwerking van Nederlandse voorstellen voor
maatregelen gericht tegen internetcensuur, hebben Nederland en
Frankrijk op 8 juli jl. in Parijs een bijeenkomst georganiseerd waar
met experts van andere landen uit alle werelddelen, internationale
organisaties en instellingen, maatschappelijke organisaties, NGO's,
ICT-bedrijven en wetenschappers gesproken is over de wereldwijde
bevordering van internetvrijheid. De bijeenkomst vormde het begin van
de zogenaamde Leading GroupInternetvrijheid. Zowel minister Verhagen
als zijn Franse collega Kouchner namen aan de bijeenkomst deel. Beiden
benadrukten het belang van de vrijheid van meningsuiting - deze geldt
overal, dus ook op het internet.
Tijdens de bijeenkomst is onder meer het initiatief voor een
internationale gedragscode voor bedrijven aan de orde gekomen, waarbij
door vrijwel alle deelnemers werd benadrukt dat bestaande instrumenten
en codes als basis moeten worden gebruikt. Verder is aandacht besteed
aan de juridische inbedding van internetvrijheid, monitoring van
internetcensuur en ondersteuning van mensenrechtenverdedigers bij hun
gebruik van internet. Komend najaar zal op ministerieel niveau een
bijeenkomst over dit onderwerp worden georganiseerd in Parijs, met nog
voor eind 2010 een vervolgconferentie in Nederland.
Gaza/MOVP (Midden-Oosten Vredesproces)
De ministers zullen spreken over de stand van zaken met betrekking tot
Gaza en het Midden-Oosten Vredesproces (MOVP). HV Ashton zal verslag
doen van haar reis naar de regio, voorzien in de periode 17 - 19 juli.
Gaza zal tijdens haar reis een belangrijk gespreksonderwerp zijn. Zij
zal het gebied waarschijnlijk ook bezoeken. Mede op basis van haar
bevindingen zullen de ministers spreken over de ondersteuning die de EU
kan bieden aan de verruimde toegang tot Gaza voor goederen en personen,
volgend op de versoepeling van het grensverkeer waartoe Israel onlangs
heeft besloten. Hierbij zal onder andere worden gekeken naar de
toekomstige invulling van de EUBAM Rafah-missie en mogelijke
uitbreiding daarvan naar andere grensovergangen.
Daarnaast zal de Raad zich buigen over de ontwikkelingen in het MOVP na
de recente bezoeken van premier Netanyahu en van president Abbas aan de
Verenigde Staten. President Obama heeft zich positief uitgelaten over
de versoepeling van de blokkade in Gaza en andere Israëlische
maatregelen die bijdragen aan het creëren van ruimte voor
onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen. President Abbas heeft
in contacten met het Joodse maatschappelijke middenveld benadrukt dat
de Palestijnse Autoriteit een geloofwaardige partner voor vrede is.
President Obama sprak zijn waardering uit voor de inspanningen van
president Abbas om de kwaliteit en effectiviteit van het Palestijnse
bestuur te verbeteren.
De regering is van mening dat de EU in nauwe samenspraak met de VS
actief moet bijdragen aan het dichterbij brengen van directe
onderhandelingen tussen partijen. Nederland steunt alle initiatieven
die de EU kan nemen om het MOVP een impuls te geven, waaronder ook
initiatieven die bijdragen aan het normaliseren van het grensverkeer
van en naar Gaza, bijvoorbeeld via concrete hulp bij grens- en
goederencontrole.
S trategische partners: EU-India en EU-Brazilië
Verwezen zij naar de paragraaf (in de geannoteerde agenda voor de Raad
Algemene Zaken) over de voorbereiding van de Europese Raad in
september. Met inachtneming van het daar gestelde, steunt Nederland het
streven van de EU om tot een versterkte strategische relatie te komen
met India en Brazilië. Ondanks de intensieve reguliere contacten van de
EU, zijn er nog veel mogelijkheden om India en Brazilië verder te
engageren. Voor beide landen geldt dat, gelet op de gedeelde waarden en
gemeenschappelijke belangen, het potentieel van strategische
samenwerking met de EU aanzienlijk is. De EU zal zich ervoor moeten
blijven inspannen dat ook India en Brazilië hun verantwoordelijkheid
nemen voor het effectief oplossen van internationale vraagstukken zoals
klimaat, handel, alsmede vrede en veiligheid.
EU-Georgië
Dit agendapunt, dat is doorgeschoven van de Raad van juni jongstleden,
biedt gelegenheid om te spreken over de resultaten van de lokale
verkiezingen in Georgië op 30 mei jl. en de bevindingen van de
ODIHR-verkiezingswaarnemers. Ook andere onderwerpen zullen aan de orde
kunnen komen, zoals de start op 15 juli jl. van onderhandelingen voor
een nieuw Associatieakkoord, de voorwaarden voor onderhandelingen voor
een nieuw vrijhandelsakkoord, ontwikkelingen op het gebied van
mensenrechten en democratisering, veiligheidsgerelateerde
ontwikkelingen ten aanzien van de afvallige gebieden en de Europese
waarnemingsmissie EUMM. De Raad is voornemens te besluiten het mandaat
van EUMM met een jaar te verlengen tot 14 september 2011.
De regering is van mening dat blijvende Europese betrokkenheid bij
Georgië van groot belang is, mede ter bestendiging van de stabiliteit
in de Kaukasus. De Europese waarnemingsmissie EUMM speelt hierbij een
belangrijke rol. De EU moet de territoriale integriteit van Georgië en
het vredesproces zoals gevoerd in Genève blijven steunen. De regering
steunt onderhandelingen over een nieuw en veelomvattend
associatieakkoord met Georgië, net als met de buurlanden Armenië en
Azerbeidzjan.
Kirgizië
De Raad zal spreken over de gevolgen van het etnisch geweld in juni jl.
in de steden Osh en Jalalabad in zuid-Kirgizië. De beheersing en
oplossing van dit conflict zal een proces van verzoening, wederopbouw
en democratisering vergen, in nauwe samenwerking met Kirgizische
autoriteiten, vertegenwoordigers van minderheden en landen in de regio.
Gezien de beperkte presentie en belangen van de EU in de regio ligt een
vooraanstaande rol van de EU in het beheersen van de politieke crisis
volgens Nederland niet voor de hand. De OVSE is vanwege haar presentie,
expertise en mandaat het eerst aangewezen forum om vorm te geven aan de
betrokkenheid van de internationale gemeenschap bij crisisbeheersing in
Kirgizië. In OVSE-kader wordt thans overleg gevoerd over mogelijke
ontplooiing van een internationale politiemissie, ter ondersteuning van
de Kirgizische politie, en een internationaal onderzoek naar de crisis,
in aanvulling op een nationaal onderzoek door de Kirgizische
autoriteiten, onder leiding van de Speciale Vertegenwoordiger voor
Centraal-Azië van de Parlementaire Assemblee van de OVSE, de Fin Kimmo
Kiljunen.
Balkan (Kosovo/Bosnië)
De Raad zal mogelijk spreken over de situatie in Kosovo. Op korte
termijn, mogelijk net voor de komende Raadsbijeenkomst, zal het
Internationaal Gerechtshof zich uitspreken over de legaliteit van de
onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo. Het is de verwachting dat de
uitspraak zal nopen tot een nieuwe dialoog tussen Belgrado en Pristina,
teneinde te komen tot een modus vivendi. De inzet is daarbij, wat
Nederland en de andere erkenners van Kosovo betreft, dat deze dialoog
niet over de status van Kosovo gaat, maar over praktische oplossingen.
Recente geweldsincidenten in Noord-Kosovo onderstrepen het belang
hiervan.
De Raad zal naar verwachting ook spreken over de toekomstige strategie
van de EU in Bosnië-Herzegovina (BiH). Sommige lidstaten wensen het
kantoor van de Hoge Vertegenwoordiger (OHR) zo snel mogelijk na de
verkiezingen van 3 oktober 2010 te sluiten Voor Nederland is sluiting
pas mogelijk nadat is voldaan aan de hiervoor gestelde conditionaliteit
(de zogeheten "5+2") ^1 . Het huidige politieke klimaat, met name in
aanloop naar de verkiezingen, belemmert noodzakelijke hervormingen die
de bestuurbaarheid van het land zouden verbeteren en de
Euro-Atlantische integratie zouden bevorderen.
EU-Afrika
Op verzoek van Portugal is de relatie EU-Afrika aan de agenda van de
RBZ toegevoegd. Daarmee zal een eerste gedachtewisseling op Raadsniveau
plaatsvinden over de voorbereiding van de 3^eEU-Afrika Top die op 29 en
30 november 2010 in Sirte, Libië is voorzien. De Top moet onder andere
resulteren in een verdere operationalisering van het in 2007 tot stand
gekomen strategische partnerschap tussen de EU en Afrika. Nederland zet
in op bespreking van een beperkt aantal globale thema's waar de EU en
Afrika op basis van een gezamenlijke visie realistische doelstellingen
kunnen ontwikkelen.
1 1)verdeling van staatseigendom (onroerend goed); 2) oplossing voor
defensiebezittingen (wapens/munitie en onroerend goed); 3) duurzame
regeling voor de status van Brcko; 4) akkoord over verdeling van de
belastingsinkomsten; 5) werkende rechtstaat. Tevens zijn ondertekening
van de Stabilisatie en Associatieovereenkomst en een positieve
beoordeling van de situatie in Bosnië door de PIC Steering Board
noodzakelijk voordat OHR kan worden gesloten.
Ministerie van Buitenlandse Zaken