Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
nieuw virus
Leidse onderzoekers ontdekken nieuw virus
Publicatiedatum: 30 juli 2010 | PERSBERICHT
Aandachtsgebieden: Patiënt en zorg, Research
Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het Jeroen
Bosch Ziekenhuis hebben een nieuw humaan polyomavirus ontdekt. Dat maakten ze
gisteren bekend in het online tijdschrift PLoS Pathogens. Het virus is zeer
waarschijnlijk de veroorzaker van de zeldzame ziekte trichodysplasia
spinulosa.
De huidaandoening Trichodysplasia spinulosa (TS) komt wereldwijd
slechts bij enkele tientallen patiënten voor. De ziekte treft hen
vooral in het gezicht: uit de huidcellen groeien gelige harde
stekeltjes, de huid verdikt en wenkbrauwen en wimpers vallen uit.
Alleen patiënten die afweerremmende medicijnen slikken, bijvoorbeeld om
afstoting van een nieuw orgaan te voorkomen, krijgen deze ziekte soms.
De Leidse onderzoekers spoorden het virus op bij een 16-jarige jongen
die TS ontwikkelde na een harttransplantatie. Virologen dr. Mariet
Feltkamp en Els van der Meijden vermoedden al direct dat het om een
polyomavirus ging. De huidcellen van TS-patiënten bleken vol te zitten
met virussen van zo'n veertig nanometer in doorsnede. Dat is ook de
grootte van de polyomaviridae, een klasse van kleine DNA-virussen die
regelmatig problemen geeft bij mensen met afweerstoornissen zoals AIDS-
en niertransplantatiepatiënten.
Andere onderzoekers hadden al vergeefs geprobeerd het virus te
identificeren met behulp van klassieke identificatiemethoden zoals
kweek en de zogenoemde PCR-techniek. De Leidse virologen boekten wel
succes met een andere techniek: de Rolling-Circle Amplification. Het
bleek inderdaad om een polyomavirus te gaan, en wel een nieuw soort. De
onderzoekers hebben het virus voorlopig trichodysplasia
spinulosa-geassocieerd polyomavirus (TSV) genoemd. TSV is verwant aan
een ander humaan polyomavirus dat huidkanker veroorzaakt, het
zogenaamde Merkel-cel polyomavirus (MCV).
Hoewel met deze identificatie nog niet bewezen is dat het TSV ook de
oorzaak is van de zeldzame ziekte TS, is dat wel waarschijnlijk. De
virusremmer cidofovir - die als crème op de huid wordt aangebracht -
laat de stekeltjes in het gezicht van de patiënt grotendeels verdwijnen
en dringt het aantal TSV-deeltjes in de cellen terug.
Feltkamp en Van der Meijden vermoeden dat TSV latent aanwezig is onder
de bevolking en alleen bij een zeer slechte afweer tot uiting komt. De
Leidse wetenschappers zullen vanwege de verwantschap met het
kankerverwekkende virus MCV nagaan of TSV zelf ook iets met kanker te
maken heeft. Daarnaast willen zij uitzoeken hoe algemeen het virus
voorkomt, hoe het wordt overgedragen en of het nog andere gevolgen kan
hebben.