akten van indemniteit digitaal toegankelijk
Allle akten van indemniteit die het Regionaal Archief Zutphen heeft,
zijn nu op de website van het Regionaal Archief Zutphen.te bekijken.
Van Almen, Lochem en Zutphen zijn deze akten uit de achttiende en
negentiende eeuw in beperkte mate bewaard gebleven. Aan de scans wordt
binnenkort een index op naam gekoppeld.
Borgbrief
Voor de invoering van de armenwetten in de negentiende eeuw, kwamen de
kosten voor het verzorgen van armen vaak voor rekening van het
stadsbestuur en de plaatselijke diaconie. Om een grote toestroom van
(mogelijk) armlastigen te voorkomen, vroegen steden - vooral in de
achttiende eeuw - aan nieuwkomers een akte van indemniteit of
borgbrief. In deze akte gaf de diaconie of het bestuur van de plaats
van herkomst de garantie zorg te dragen voor de betreffende persoon
indien hij of zij tot armoede zou vervallen. Zonder deze akte mochten
mensen niet in de stad wonen. Welgestelden, seizoensarbeiders en
militairen hoefden geen akten van indemniteit te overleggen.
Van Almen, Lochem en Zutphen zijn in beperkte mate akten bewaard
gebleven. In Zutphen bijvoorbeeld was het stadsbestuur in de zestiende
en zeventiende eeuw niet gewoon dergelijke akten uit te geven. Dit werd
anders aan het einde van de achttiende eeuw. Toen moest ook Zutphen
onder invloed van de Fransen de akten verstrekken en aannemen.
Inhoud van de akte
In de akten staan in ieder geval de naam van de persoon die de akte
heeft aangevraagd, de plaats van herkomst (soms is dit tevens de
geboorteplaats) en de plaats van bestemming. Doordat de akten
informatie bevatten over de verhuizing van personen, kunnen ze
waardevol zijn voor onder meer genealogisch onderzoek. Aan de
kerkelijke instantie die zich garant stelde voor de eventuele kosten
uit de armenkas kan de geloofsovertuiging vaak worden afgeleid. In een
enkel geval stelt een particulier zich garant voor de onkosten. Andere
gegevens die men er regelmatig in kan vinden zijn de namen van de
partner en eventuele kinderen, en in latere akten ook een
geldigheidsbeperking. Het bestuur van de ontvangende plaats noteerde
meestal het jaartal van binnenkomst op de akte.
Aan de scans wordt binnenkort een index gekoppeld, zodat het ook
mogelijk is om op naam te zoeken.
Een uitgebreid artikel over de akten van indemniteit, inclusief een
overzicht van de aanwezige akten, staat op de website van het Regionaal
Archief Zutphen
Gemeente Zutphen