Effect gedragscodeprogramma Behave niet aangetoond
Het gedrag van scholieren wordt niet aantoonbaar beïnvloed door
Behave, een lesprogramma waarin ze sociale vaardigheden kunnen
ontwikkelen door samen een gedragscode op te stellen. Deze
onderzoeksconclusie van het Platform Opleiding Onderwijs en
Organisatie zegt echter nog niets over gedragscodeprogrammaâs in het
algemeen.
Onderzoek naar werking en effect
In opdracht van het Ministerie van Justitie onderzocht PLATO de
werking en het effect van Behave. De onderzoekers evalueerden het
programma op 26 scholen. Over een periode van 2,5 maand namen ze 3 keer
een vragenlijst af onder leerlingen, docenten en ondersteunend
personeel. Ze interviewden ook de directieleden van de betrokken
scholen. De experimentele groep bestond uit 80 klassen, de
controlegroep uit 32.
Â
Over Behave
Behave is een programma voor leerlingen in de onderbouw van het
voortgezet onderwijs. Door middel van activerende werkvormen denken en
praten ze over gedrag en stellen ze samen een gedragscode op voor hun
klas of school. Dat moet ervoor zorgen dat ze zich socialer gaan
gedragen en hun sociale vaardigheden verder ontwikkelen. Diverse
onderzoeken hebben aangetoond dat dit kan bijdragen aan een veilig en
prettig leerklimaat.
Â
Geen effect op gedrag
Uit de antwoorden van de leerlingen blijkt niet dat Behave effect had
op hun gedrag. De verhouding tussen gewenst en ongewenst sociaal gedrag
bleef gedurende het onderzoek ongewijzigd. Ook blijken ze niet meer of
minder bereid om in te grijpen als ze ongewenst gedrag signaleren.
Docenten en ondersteunend personeel constateren hetzelfde.
Leerlingen redelijk positief over klassen- en schoolklimaat
In de evaluatie is een eventuele bijdrage van Behave aan het school- of
klassenklimaat niet aangetoond. Hierbij moet worden opgemerkt dat
leerlingen daar bij de nulmeting al redelijk tot behoorlijk tevreden
over waren.
Gedragscodes onvoldoende uitgewerkt
In de uitvoering van Behave blijkt vooral weinig aandacht te zijn
besteed aan draagvlak voor de gedragscodes. Bovendien waren de regels
niet concreet genoeg en ontbraken afspraken gemaakt over de handhaving
ervan. Op het merendeel van de scholen kwam men na afloop van het
programma niet meer terug op de code (en de betekenis daarvan). Volgens
de onderzoekers is het onderhouden van een gedragscode juist essentieel
om effecten te bereiken.
Gedragscodeprogrammaâs kunnen effectief zijn
Dat in deze evaluatie geen effecten van Behave zijn aangetoond, zegt
volgens de onderzoekers niets over gedragscodeprogrammaâs in het
algemeen. Die kunnen wel degelijk effect hebben. Het is belangrijk dat
ze worden uitgevoerd zoals bedoeld. Bij Behave blijkt dat niet altijd
het geval. Uit de evaluatie komt naar voren dat Behave in de praktijk
te veel varianten kent en dat de sturende rol van docenten niet sterk
genoeg wordt aangezet. Daarnaast staat Behave te veel op zichzelf,
waardoor een schoolbreed draagvlak ontbreekt. Bovendien is de looptijd
te kort om structurele resultaten te bereiken.
Hoe pak je het aan?
De onderzoekers van PLATO stellen dat het belangrijk is om op
onderstaande punten te letten bij de inzet van gedragscodeprogrammaâs:
* Verhoog de kwaliteit van de gedragscode
* Houd de code levend
* Baken varianten van het programma duidelijk af
* Professionaliseer docenten
* Creëer draagvlak voor de gedragscode
Links
* PLATO
* Samenvatting van het onderzoeksrapport
* Volledig onderzoeksrapport
Universiteit Leiden