Wageningen Universiteit en Researchcentrum
25 aug 2010
Nummer: R
De ene vlaai is de andere niet
Koeienvlaaien vormen een belangrijke bron van voedsel. Vliegen en kevers gebruiken de koeienstront als ideale broedkamers voor nakomelingen. En dat is weer een soort tafeltje-dek-je voor weidevogels als grutto's en kieviten. Maar het blijkt nogal uit te maken op welk type landbouwbedrijf de vogels fourageren.
Wat schaft de pot?
Promovendus Flavia Geiger van de groep Natuurbeheer en plantenecologie van Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR, vergeleek de koeienvlaaien van drie typen bedrijven: conventionele melkveebedrijven, biologische melkveebedrijven en natuurterreinen waar runderen (extensief) grazen. Zij schrijft daarover in het jongste nummer van Entomologisch Berichten. Geiger bracht in kaart wat de pot schaft in een doorsnee koeienvlaai. Op een gangbaar (conventioneel) bedrijf zitten gemiddeld 102 insecten (en larven) in een koeienvlaai. Koeienvlaaien op biologische bedrijven en in begraasde natuurterreinen daarentegen zijn veel rijker aan insecten. In die vlaaien zitten gemiddeld respectievelijk 156 en 168 insecten. Dat is dus de helft meer dan op gangbare bedrijven.
Vezels
Geiger vermoedt dat vooral de voeding van koeien verantwoordelijk is voor het verschil tussen de landbouwbedrijven. 'Koeien op gangbare bedrijven zijn vaak aan de diarree. Hun poep is dunner en veel minder vezelrijk dan die van koeien in natuurgebieden. Daardoor zit er ook minder voedsel in voor insecten. Maar dat is een vermoeden, dat hebben we niet onderzocht.' Eerder onderzoek wijst op het negatieve effect van ontwormingsmiddelen op insecten. Maar dat speelt in dit geval niet mee. 'Op geen van de onderzochte bedrijven werden die middelen tijdens het onderzoek gebruikt.'
Val
Weidevogels doen het slecht in ons land. De mindere voedselkwaliteit van koeienvlaaien speelt daar mogelijk een rol in, legt mede-auteur Geert de Snoo uit. Volgens hem eet een gruttojong dagelijks wel 8000 insecten. 'Dus alle beetjes helpen.' De Snoo is bezig een grootschalig vervolgonderzoek van de grond te krijgen.
Naast de mindere kwaliteit van de koeienvlaaien speelt ook het maai- en graasbeheer een rol. Uit het onderzoek van Geiger blijkt dat weides van gangbare en biologische bedrijven gemiddeld drie weken na begrazing worden gemaaid. Veel insecten zijn dan nog larve. In plaats van kraamkamer is zo'n vlaai dan volgens Geiger een 'ecologische val'. | Roelof Kleis
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.