Wageningen Universiteit en Researchcentrum

Weinig fosfaat, veel gras

25 aug 2010
Nummer: R

Strenge bemestingsnormen gaan niet ten koste van de opbrengsten in de veehouderij op zandgronden. Dat blijkt uit het langdurig toepassen van evenwichtsbemesting van fosfaat op proefbedrijf De Marke van Wageningen UR.

foto Guy Ackermans

Jarenlang adviseerde de landbouwvoorlichting boeren om meer fosfaat op het land te brengen dan de planten kunnen opnemen. Overdosering was nodig, zo werd betoogd, om een 'onvermijdbaar fosfaatverlies' te compenseren. Hierdoor zijn veel bodems in Nederland verzadigd met fosfaat en komen de meststoffen in het grondwater terecht.

Om te voldoen aan Europese waterkwaliteitseisen, worden de gebruiksnormen voor meststoffen in de landbouw strenger. Beleidsmakers willen toe naar evenwichtsbemesting: niet meer fosfaat toedienen dan de planten kunnen opnemen. Veel boeren vrezen dat dit ten koste gaat van de gewasopbrengsten.

Grondwater
De Marke, proefbedrijf voor de melkveehouderij in het Gelderse Hengelo, is al in 1989 begonnen met evenwichtsbemesting. De Marke heeft vooral grasland, maar verbouwt ook maïs en granen om te gebruiken als veevoer. Onderzoekers maten elk jaar hoeveel fosfaat door het gewas werd opgenomen, hoeveel naar het grondwater weglekte en hoeveel fosfaat werd opgeslagen in verschillende bodemlagen.

Door de evenwichtsbemesting daalde de fosfaatconcentratie in de bodem met 16 procent. De hoeveelheid snel beschikbaar fosfaat in de bodem nam zelfs af met een kwart. Toch daalde de productie van gewassen niet. 'Bij evenwichtsbemesting kun je ook op lange termijn nog een prima gewas telen', zegt onderzoeker Koos Verloop. Dat komt, legt hij uit, doordat de beschikbaarheid van fosfaat in de bodem bij evenwichtsbemesting eerst daalt, maar dan stabiliseert op een niveau waar de plant nog goed bij kan groeien. Het onderzoek werd in juli gepubliceerd in het vakblad Nutrient Cycling in Agroecosystems.

Het helpt wel, voegt Verloop toe, als de boer gewasrotatie toepast, waarbij hij afwisselend gras, graan en maïs teelt. Als de bodem wordt omgeploegd, is het fosfaat beter beschikbaar, blijkt uit het onderzoek. Verder merkt hij op dat deze conclusies gelden voor de landbouw op zandgrond. 'Er loopt ook onderzoek op klei en veengrond en daar lijkt het beeld niet eenduidig.' | Albert Sikkema

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.