Natste dagen van de zomer
Schade door zware windstoten en valwinden
30 augustus 2010 - Ook vandaag staan er nog waarschuwingen uit maar het
slechte weer trekt geleidelijk naar het oosten weg. Dinsdag valt er ook
nog wat regen, daarna volgt gedurende de rest van de week droog en vrij
zonnig weer. De afgelopen dagen deden wat wind en regen betreft al aan
de herfst denken.
Neerslagradar zondagmiddag 29 augustus toen een actieve en langgerekte
buienlijn over het land trok. De buien gingen vergezeld van
wolkbreuken, onweer, zware windstoten en lokaal valwinden (Bron: KNMI)
Neerslagradar zondagmiddag 29 augustus toen een actieve en langgerekte
buienlijn over het land trok. De buien gingen vergezeld van
wolkbreuken, onweer, zware windstoten en lokaal valwinden (Bron: KNMI)
Zware windstoten
Vooral de wind bereikte een kracht die in de zomer niet zo vaak
voorkomt. Langs vrijwel de hele kust stond een stormachtige wind,
windkracht 8, met zware windstoten tussen 80 en 100 km/uur. Stormachtig
weer richt in de zomer doorgaans meer schade aan dan in andere
seizoenen. De bomen staan nog vol in blad en vooral wanneer de
windvlagen vergezeld gaan van zware regen krijgen bomen en takken het
zwaar te verduren. Zondagmiddag passeerde een zeer actieve buienlijn
met onweer die volgens voorlopige informatie lokaal vergezeld ging van
valwinden (downbursts). Ook daardoor is verspreid over het land schade
aangericht aan bomen en daken, onder meer in Leuth (Gelderland) en bij
Zwolle.
Voorlopige regenhoeveelheden 30 augustus (Bron: KNMI)
Voorlopige regenhoeveelheden 30 augustus (Bron: KNMI)
In het afgelopen weekeinde viel er tijdens onweersbuien op veel
plaatsen opnieuw veel regen. Zaterdag meldde Akkrum in Friesland 37 mm.
Zondag en in de nacht naar maandag viel de meeste regen in een gebied
van Friesland richting de Veluwe. Op veel plaatsen is hier 25 tot 35 mm
gevallen, lokaal meer dan 50 mm. Sneek meldde maandagochtend 66 mm.
Opmerkelijk was ook de lagere temperatuur na passage van de buienlijn.
In Groningen, dat al langer in de koelere lucht zat, werd zondag een
etmaalgemiddelde temperatuur geregistreerd van 11,0 graden. In de
afgelopen ruim 100 jaar waren er maar zeven augustusdagen in Groningen
nog kouder.
Grootste waterverlast sinds 1998
De zware regen van de afgelopen dagen hing samen met de begrenzing
tussen warme lucht in het zuiden en koelere lucht in het noorden. Langs
dit front, dat geruime tijd boven het midden van ons land lag, trok de
ene na de andere storing over met intensieve buien, langere periodes
met regen en veel wateroverlast.
Wateroverlast door overvloedige neerslag komt in ons land op regionale
schaal gemiddeld eens per twee jaar voor. We moeten echter terug tot
september en oktober 1998 om twee gevallen te vinden waarop de
schaalgrootte van de overlast vergelijkbaar was met die van gisteren.
Voorlopige regenhoeveelheden 27 augustus (Bron: KNMI)
Voorlopige regenhoeveelheden 27 augustus (Bron: KNMI)
De regen begon in de avond van 25 augustus en breidde zich vanuit het
zuidwesten snel uit over het land. Vooral op 26 augustus viel veel
neerslag. Aanvankelijk was dat in het westen van het land, in de middag
en avond concentreerden de zwaarste buien zich op een strook van
Brabant naar de Achterhoek. Op 27 augustus werd het geleidelijk droog
en kon het KNMI de waarschuwingen voor gevaarlijk weer (code geel) en
extreem weer (code oranje) voor de regen na drie dagen intrekken. In
een brede, van strook van west naar oost over het midden van het land,
en een strook van West-Brabant naar de Achterhoek, viel meer dan 50 mm.
In de Achterhoek is op diverse plaatsen 125 of meer mm neerslag
afgetapt. Op 28, 29 en 30 augustus vielen er opnieuw flinke buien ook
met zware windstoten en lokaal valwinden.
Derde plaats neerslag top tien
De meeste neerslag is vrijdag in het oosten van het land gemeten. Het
KNMI-weerstation in Lievelde kreeg 138 mm. Dat is op de op twee na
hoogste etmaalsom sinds tenminste 1950. Het weerstation in Hupsel
noteerde 131 mm, Rekken 126 mm. Zulke extreme hoeveelheden komen op een
willekeurige plaats in ons land minder dan eens in de honderd jaar
voor.
Rang Plaats Datum Aantal mm
1 Amsterdam 9 augustus 1951 148 mm
2 Gouda 24 juni 1975 146 mm
3 Lievelde 27 augustus 2010 138 mm
4 Dirksland 14 september 1998 134 mm
5 Hupsel 27 augustus 2010 131 mm
6 De Haukes 9 juli 1989 128 mm
7 Rekken 27 augustus 2010 126 mm
8 Steenbergen 4 juli 1952 124 mm
9 Anna Jacoba polder 14 september 1998 123 mm
10 Ouddorp 14 september 1998 120 mm
De tabel biedt een overzicht van de hoogste neerslagsommen per etmaal
sinds 1951. Het aantal meetstations is door de jaren heen niet gelijk
geweest. De lijst kan alleen als een indicatie worden gezien. Ook vóór
1951 zijn soms enorme hoeveelheden regen in korte tijd gevallen. Zo
viel in Voorthuizen op 3 augustus 1948 binnen 24 uur een hoeveelheid
208 mm. Zover is na te gaan is dat de grootste etmaalhoeveelheid ooit
ergens in ons land gemeten.
Voorlopige neerslaghoeveelheden augustus 2010 (Bron: KNMI)
Voorlopige neerslaghoeveelheden augustus 2010 (Bron: KNMI)
Kletsnatte augustus
Normaal valt er in de hele maand augustus in ons land gemiddeld 60 mm.
De maandsom is na de vele regen van de afgelopen weken al ruimschoots
overtroffen, ook in de ons omringende landen. Gemiddeld over Nederland
is inmiddels circa 170 mm gevallen. Op veel plaatsen heeft augustus al
100 tot 150 mm opgeleverd, lokaal al meer dan 200 mm. In Lettele in de
gemeente Deventer in Overijssel stond de teller voor de maand augustus
zondagochtend al op 282 mm! De natste oogstmaand van de meetreeks is
augustus 2006 met landelijk gemiddeld 184 mm en een totale maandsom van
320 mm in Schoondijke (Zeeuws Vlaanderen). (Zie onder Verder Lezen
Overzicht extreme neerslag in Nederland)
Klimaatverandering
Hoewel er een link is tussen klimaatverandering en extreme
weersituaties betekent dit niet dat we individuele gevallen direct aan
klimaatverandering kunnen toeschrijven. Dat is lastig vanwege het
grillige en zeldzame karakter van dit soort extreme weersituaties.
Statistisch zijn wel veranderingen te zien. In Nederland is de
jaarlijkse neerslag vanaf 1906 toegenomen met 18 procent. Dit komt
vooral voor rekening van de winter en de herfst met in beide seizoenen
26 procent meer neerslag. De toename wordt deels veroorzaakt doordat
warmere lucht in het opgewarmde klimaat meer waterdamp kan opnemen.
Bovendien waait de wind vaker uit het vochtige westen, wat ook een rol
speelt in de toename.
Het KNMI heeft vier klimaatscenario's uitgewerkt voor het jaar 2050,
zowel voor het zomer- als winterseizoen. Kenmerkend voor alle vier
scenario's is dat de winters gemiddeld natter worden en de extreme
neerslaghoeveelheden toenemen. Dat betekent heftiger buien in de zomer
met veel in korte tijd maar het regent minder vaak.
KNMI Kenniscentrum
Zie ook uitgebreidere informatie en de artikelen over extreme
weersituaties en zware neerslag in het KNMI Kenniscentrum onder Verder
Lezen.
---
Voorlopige neerslaghoeveelheden augustus 2010 (Bron: KNMI) Voorlopige
regenhoeveelheden 27 augustus (Bron: KNMI) Voorlopige regenhoeveelheden
26 augustus (Bron: KNMI) Regenmetingen 27 augustus West-Europa (Bron:
KNMI) Voorlopige neerslaghoeveelheden in West-Europa over augustus 2010
(Bron: KNMI) Voorlopige neerslaghoeveelheden augustus 2010 (Bron: KNMI)
Voorlopige regenhoeveelheden 30 augustus (Bron: KNMI)
Eerste uitgave: 16-08-10