Romantisch nazomeren in de Stevenskerk
Invloed van Bach onmiskenbaar
NIJMEGEN, 20100818 -- Op dinsdag 31 augustus organiseert de Nijmeegse Orgelkring een orgelconcert met werken van vooraanstaande componisten uit de Duitse romantiek. Het concert wordt verzorgd door Theo Jellema, organist van de Grote of Jacobijnerkerk in Leeuwarden en docent aan de conservatoria van Groningen en Zwolle/Arnhem. Op het programma staan werken Schumann, Töpfer, Brahms en Reger. De invloed van Johann Sebastian Bach op deze componisten is onmiskenbaar. Het concert begint om 20.30 uur; de toegang is 8, - en 7, - met korting. Het concert maakt deel uit van de zomerconcertserie van de Nijmeegse Orgelkring.
Theo Jellema opent het concert met werken van Robert Schumann, die dit jaar precies 200 jaar geleden werd geboren. De drie stukken van Schumann zijn gecomponeerd voor uitvoering op de zogenaamde - in onbruik geraakte - pedaalvleugel. Een pedaalvleugel is een gewone piano met daaronder een pedaal-klavier als bij een orgel. In het derde stuk speelt Jellema een van de zes fuga's waarmee Schumann Bach eerde, telkens in een andere stijl. Het zijn boeiende, warmbloedige composities, waarin met groot contrapuntisch meesterschap een romantische hommage wordt gebracht aan de oude strenge vormen van Johann Sebastian Bach. Uitgangspunt voor deze fuga's zijn de Duitse notennamen b-a-c-h.
Hierna volgt een concert-fantasie van Töpfer over de koraalmelodie `Jesu meine Freude', dezelfde melodie waarover Bach een beroemd motet componeerde. Het programma vervolgt met een fuga in As mineur van de hand van Johannes Brahms, eveneens een groot liefhebber van Bach. Brahms componeerde deze fuga in 1856 op 23-jarige leeftijd. Het was een geschenk voor de - naar later zou blijken - laatste verjaardag van zijn goede vriend en mentor Robert Schumann die enkele maanden later in een inrichting voor geesteszieken zou overlijden. De fuga is een introvert en `zoekend' werk in sombere mineurklanken.
Het concert sluit af met een fraaie en meeslepende sonate van Max Reger. Een bijzonder kenmerk van Regers muziek is de zwevende tonaliteit waarmee hij voortbouwde op de harmonische taal van Wagner. Met Regers composities werd een climax van de Duitse romantiek bereikt. Ook Reger stond sterk onder invloed van Bach. Een befaamd citaat van hem luidt: "Bach ist Anfang und Ende aller Musik." Bach is het begin en het einde van alle muziek.
Op 7 september zet de Nijmeegse Orgelkring haar concertserie voort met een concert waarin Joost Langeveld de stomme film `Lucky Star' (1929) op het König-orgel zal begeleiden.
Nijmeegse Orgelkring