Gepubliceerd op 3 september 2010
Bijzondere Collecties verwerven uniek Amsterdams boek uit 1532
Nieuwe aanwinst bevat een onbekende brief van Erasmus
De Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam hebben een
uniek Amsterdams grammaticaboek uit 1532 verworven. Het bevat de tekst
van een onbekende brief van Erasmus.
Enig bekende exemplaar
Op vrijdag 3 september is bij de Bijzondere Collecties van de
Universiteit van Amsterdam het enig bekende exemplaar gepresenteerd van
een zestiende-eeuws schoolboek van de Amsterdamse humanist Cornelius
Crocus. Deze nieuwe aanwinst is bijzonder omdat in het boek de tekst is
afgedrukt van een verder onbekende brief van Erasmus. De brief zelf is
nooit gevonden en het bestaan ervan was onbekend tot 1990.
De Vlaamse wetenschapper Marcus de Schepper ontdekte de tekst van de
Erasmusbrief toen hij in 1990 onderzoek deed naar het unieke exemplaar
van dit boek. De volledige titel ervan is Propaedeumatum grammaticae
institutionis libelli duo. Het grammaticaboek werd uitgegeven in
Amsterdam door Doen Pietersz in 1532 en was bedoeld voor onderwijs aan
de Amsterdamse Latijnse school.
Tot nu toe was dit unieke boek in België in particulier bezit. Toen het
dit jaar op een Brusselse veiling werd aangeboden, kon het voor de
Bijzondere Collecties worden verworven met steun van het Herman de la
Fontaine Verweyfonds. Het is een zeer belangrijke aanvulling op de
verzameling vroege Amsterdamse drukken van de Bijzondere Collecties.
Onbekende brief van Erasmus
De brief die in het boek is afgedrukt, schreef Erasmus op 23 januari
1530 aan zijn vriend Cornelius Crocus (ca. 1500-1550), rector aan de
Latijnse school in Amsterdam. De schoolmeester wijdde zich vrijwel zijn
hele leven aan de opleiding van de Amsterdamse gymnasiasten. Behalve
dat hij schoolboeken en Latijnse toneelstukken schreef, richtte hij
zijn pen tegen de lutheranen en wederdopers in Amsterdam. Om zijn
geleerdheid en vroomheid wilde de koning van Portugal hem benoemen tot
hoogleraar aan de universiteit van Coimbra. Crocus sloeg het aanbod
echter af omdat hij zijn oude moeder in Amsterdam wilde blijven
verzorgen.
Hoofdconservator Garrelt Verhoeven van de Bijzondere Collecties is
enthousiast over de aanwinst: `Het komt niet vaak voor dat we een
unieke Amsterdamse druk kunnen verwerven en deze bevat bovendien de
tekst van een onbekende brief van Erasmus'. `Ook in de
bibliotheekwereld zijn het geen gemakkelijke tijden en wij zijn erg
dankbaar dat particuliere fondsen ons blijven steunen om onze collectie
te verrijken.'
Bron: Redactie BC
|
Universiteit van Amsterdam