Ingezonden persbericht
ERRORS/DATA:
---
URL: http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2010/09/03/brief-aan-de-tweede-kamer-over-igz-rapport-chronische-beademing-vereist-betere-afstemming/brief-aan-de-tweede-kamer-over-igz-rapport-chronische-beademing-vereist-betere-afstemming.pdf
Ons kenmerk
DLZ/KZ/U,3017305
Bijlagen
1
Datum 3 september 2010
IGZ rapport Chronische beademing vereist betere afstemming
Geachte voorzitter,
Hiermee wil ik u informeren over de resultaten van het IGZ,rapport "Chronische
beademing vereist betere afstemming", naar aanleiding van het onderzoek naar
de risico's van chronische thuisbeademing.
Aanleiding
Steeds meer patiënten gebruiken buiten het ziekenhuis geavanceerde medische
technologie, zoals beademingsapparatuur. De combinatie van de toename van het
gebruik van beademingsapparatuur thuis en meldingen over incidenten met
beademingsapparatuur was voor de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)
reden voor nader onderzoek.
De IGZ heeft in 2007 en in 2009/2010 inventariserend onderzoek gedaan naar de
risico's van het gebruik van beademingsapparatuur voor chronische beademing in
de thuissituatie. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
constateert, naar aanleiding van onderzoek in 2005 en op basis van gegevens uit
2008 van de Vereniging Samenwerking Chronische Ademhalingsondersteuning
(VSCA), dat er de afgelopen jaren een groei is ontstaan van het aantal
thuisbeademden1. Het RIVM schat in dat deze groei zich in de komende jaren
voortzet. Chronische thuisbeademing (dat wil zeggen buiten het ziekenhuis) is niet
zonder gevaar, dat blijkt uit de meldingen die de inspectie heeft ontvangen. De
inspectie wil met haar onderzoek de patiëntveiligheid van deze kwetsbare groep
patiënten bevorderen.
Samenvatting en conclusie
Doel van chronische beademing is het leven van de patiënt te verlengen en de
kwaliteit van leven te verbeteren door gebruik te maken van een beademings,
apparaat met toebehoren gedurende 24 uur of een periode van de dag. In
Nederland verblijft 84% van de patiënten die chronische beademing nodig hebben
thuis, 11% woont in een woonvorm en 5% verblijft intramuraal in een verpleeg,
huis of revalidatiecentrum. De patiënten worden begeleid vanuit de Centra voor
Thuisbeademing (CTB) die medisch en technisch verantwoordelijk zijn voor de
chronische beademing van de patiënten buiten het ziekenhuis.
1 In 1991 werden er 194 patiënten begeleid door de Centra voor Thuisbeademing.
In 2008 werden er 1.608 patiënten begeleid.
Ons kenmerk
DLZ/KZ/U,3017305
Pagina 2 van 4
Er zijn bij de IGZ een aantal meldingen van incidenten binnen gekomen, waarvan
sommigen met dodelijke afloop. Uit de analyse van deze meldingen blijkt dat de
risico's vooral veroorzaakt worden door, niet goed geregelde samenwerking en
afstemming tussen zorgaanbieders, te weinig deskundigheid van zorgverleners en
mantelzorgers en door technisch falen van apparatuur.
De IGZ concludeert in bijgevoegd rapport, dat wanneer een patiënt met
chronische beademing uit het ziekenhuis ontslagen wordt, de afstemming van de
zorg en zorgverleners, de deskundigheid van de zorgverleners en de techniek van
de beademingsapparatuur goed is geregeld. Bij de aanvang van beademingszorg
in de thuissituatie is er een goed systeem voor de scholing van zorgverleners en
mantelzorgers. De afspraken rondom het technisch onderhoud van de
beademingsapparatuur is goed afgestemd. Het preventief onderhoud en het
onderhoud bij storingen is goed geregeld. De samenwerking tussen de CTB's en
de facilitaire bedrijven daarbij verloopt volgens de IGZ goed. De inzet en
verantwoordelijkheid van het CTB wordt door de IGZ goed beoordeeld.
Echter bij continuering van de beademingszorg treden er lacunes op, waarbij er
verschillende risico's optreden. Deze risico's betreffen onder andere:
* de afstemming, bij de voortgang van zorg, tussen de diverse actoren binnen
de keten is niet goed geregeld, er vindt weinig overleg en coördinatie plaats;
* het is veelal niet duidelijk wie de medische eindverantwoordelijkheid heeft
voor deze groep patiënten;
* het systeem van na, en bijscholing is niet structureel geborgd;
* de alarmering en opbouw van de beademingsapparatuur op de rolstoel zijn te
risicovol;
* het ontwerp van beademingsapparatuur is niet genoeg afgestemd op het
gebruik thuis.
Maatregelen/aanbevelingen
De IGZ heeft drie maatregelen voorgesteld. Er moet een landelijke veldnorm
ontwikkeld worden voor chronische beademing onder regie van de VSCA.
Aanbevolen termijn voor 1 september 2011. De IGZ zal de betrokken partijen
stimuleren en aanspreken op hun verantwoordelijkheden zodat dit daadwerkelijk
tot stand komt.
Ten tweede moet er een kundige technicus van het CTB of van een bedrijf dat
beademingsapparatuur levert, geconsulteerd worden wanneer er beademings,
apparatuur op een rolstoel wordt gebouwd. Aanbevolen termijn uiterlijk 1 oktober
2010.
Ten derde moeten fabrikanten van beademingsapparatuur aantonen aan de IGZ
hoe zij de verbeterpunten uit het RIVM,rapport (onder andere systeem van de
fabrikant, de risicoanalyse van het product en de kwaliteit van de gebruikers,
informatie) hebben doorgevoerd. Aanbevolen termijn uiterlijk 1 oktober 2010.
De IGZ zal het onderwerp "Veiligheid van medische apparatuur bij gebruik thuis"
agenderen binnen het Europees systeem van toezicht op medische hulpmiddelen.
Uit een RIVM rapport 2blijkt dat de conclusies in het algemeen gelden voor
fabrikanten van medische apparatuur voor thuisgebruik. Concreet zal de IGZ
tijdens de eerstvolgende overleggen binnen Europa van de Notified Bodies en van
de op Notified Bodies toezicht houdende overheden ervoor pleiten om bij de
2 Drongelen AW van, Hilbers,Modderman ESM. Zijn de risico's van apparatuur
voor thuisbeademing door de fabrikanten voldoende afgedekt? RIVM, briefrapport
360050005/2007.
Ons kenmerk
DLZ/KZ/U,3017305
Pagina 3 van 4
beoordelingen van de conformiteitsprocedures van de medische apparatuur voor
thuisgebruik de aanbevelingen uit het RIVM,rapport te betrekken. Daarnaast zal
de IGZ de Europese brancheorganisatie van bedrijven van medische hulpmiddelen
hierop wijzen en vragen bekendheid aan de gewenste aanbevelingen te geven
naar hun leden. Binnen Nederland zal de IGZ dit eveneens doen bij de branche,
organisatie van bedrijven van medische hulpmiddelen Nefemed en FHI.
De IGZ heeft een dringend advies gegeven, aan diverse beroeps, en branche,
organisaties, om voor 1 mei 2011 de volgende taken op te pakken.
* Het ontwikkelen van een beroepsnorm vanuit de medisch specialisten om
verantwoordelijkheid, regie, communicatie en coördinatie af te stemmen.
* Het ontwikkelen van een competentieprofiel voor een casemanager chronische
beademing, die de inrichting en sturing rondom het zorgtraject integraal
coördineert.
* Het maken van afspraken over de wijze van continue scholing en toetsing van
bekwaamheid van zorgverleners en andere betrokkenen.
Organisaties en beroepsbeoefenaren moeten voor 1 november 2010 nagaan in
hoeverre zij concrete verbeteringen op de genoemde risicoaspecten kunnen
doorvoeren.
Het ministerie van VWS krijgt de aanbeveling om onderzoek te verrichten naar de
signalen over de knelpunten bij de financiering van chronische beademing.
Het IGZ,onderzoek vond plaats in de fase van ontwikkeling van chronische
beademing. Ik acht het nu tijd voor een professionaliseringsslag door de branche
om tot standaarden en normen te komen. De IGZ zal het proces van verdere
professionalisering aanjagen door de acties van de branches te volgen, onder
andere via de invitational conference in het najaar van 2011 waar de partijen hun
resultaten moeten presenteren. Handhaving van de IGZ zal gericht zijn op het
beoordelen van incidenten met chronische beademing aan de hand van de in dit
rapport genoemde risicoaspecten. Dit betekent dat als er een incident plaats vindt,
de IGZ handhaaft, op grond van de Kwaliteitswet zorginstellingen, via het geven
van een bevel, een aanwijzing of een bestuurlijke boete. Na de implementatie van
de landelijke veldnorm zal de IGZ deze als toetsingskader gaan hanteren bij haar
incidententoezicht.
Acties vanuit VWS
De IGZ beveelt aan om onderzoek te verrichten naar de signalen over de
knelpunten bij de financiering van chronische beademing.
Ik ken het signaal dat de verpleeghuizen problemen hebben om de financiering
voor chronische beademingscliënten goed rond te krijgen. De financiële middelen
uit de ZZP's (zorgzwaartepakket) zijn volgens de organisaties CTB en VSCA
ontoereikend en er wordt bij het indiceren onvoldoende rekening gehouden met
de complexe zorgfactoren rond thuisbeademing. De verpleeghuizen geven aan dat
de hoogste ZZP niet toereikend is om verantwoorde zorg te leveren. Voor
patiënten die in de thuissituatie of in een revalidatiecentrum wonen en
beademend worden, zijn geen signalen bekend dat er problemen met de
financiering zijn.
Naar aanleiding van onderzoek door de NZa is besloten dat met ingang van
1 januari 2011 de verpleeghuizen die chronische beademingspatiënten verzorgen
een toeslag per dag per cliënt ontvangen.
Ons kenmerk
DLZ/KZ/U,3017305
Pagina 4 van 4
Daarnaast zullen de uitkomsten van het onderhavige rapport met betrekking tot
de medische technologie worden betrokken bij de uitvoering van de reactie op het
SGZ rapport 2008: "Risico's van medische hulpmiddelen onderschat".
Tot slot ga ik ervan uit dat de IGZ de samenhang bewaakt tussen het onderhavige
rapport en het onlangs verschenen RIVM rapport "Veiligheid van medische
technologie in de thuissituatie. Een analyse op basis van onderzoek van
technische dossiers van fabrikanten".
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink