Ingezonden persbericht


PERSBERICHT

3 september 2010

Feitenrelaas 26 - 30 augustus ivm wateroverlast in het gebied van Waterschap Vallei & Eem

Algemeen

Bij Waterschap Vallei & Eem was van donderdag 26 augustus (12.00 uur) tot maandag 30 augustus (15.45 uur) de calamiteitenorganisatie actief als gevolg van de hevige regenval van die dagen. Om de paar uur kwam het Waterschap Actieteam (WAT) bijeen om de situatie te beoordelen en noodzakelijke maatregelen te treffen. Er was deze dagen sprake van uitzonderlijke weersomstandigheden, waarbij in het meest noordelijke gebied van het waterschap 110 mm regen viel. Na het weekend was er sprake van veel regenval in het oostelijk gebied (44 mm). Voor het waterschap waren het dan ook uitzonderlijke dagen, waarbij intensieve controles in het gebied noodzakelijk waren, 24 uur per dag. De algehele conclusie is dat het watersysteem van het waterschap deze uitzonderlijke situatie goed heeft doorstaan. In een aantal gevallen was er sprake van grote overlast voor inwoners van ons gebied, waarbij met name een aantal inwoners van de wijk Kattenbroek in Amersfoort het zwaar te verduren kreeg. Ook daar kon echter door een goede samenwerking met de brandweer van de gemeente Amersfoort overstroming worden voorkomen. Het waterschap is blij met de goede samenwerking in de afgelopen dagen met de Amersfoortse Brandweer, de gemeente Amersfoort, het Ontwikkelingsbedrijf Vathorst (OBV) en diverse andere overheden en particulieren. Vermeldenswaard is de goede samenwerking met de aannemer van een brug over de Laak bij Bunschoten die 24 uur per dag aanwezig bleef om de situatie bij de bouwput in de gaten te houden en de brug versneld af te bouwen. De laatste graafwerkzaamheden werden met medewerking van omwonenden gedaan, zodat de bouwput voor het weekend kon worden verwijderd..

Woensdag 25 augustus

Het waterschap wordt gebeld door het KNMI met een weerswaarschuwing. Verwachte neerslag: 30 tot 60 mm voor de komende uren.

Actie:
Het waterschap gaat direct 'voormalen' zodat zo veel mogelijk water het gebied uitgaat. Dit met name met het oog op woningen in de wijk Kattenbroek (Amersfoort) die mogelijk veel hinder gaan ondervinden.

Donderdag 26 augustus

Neerslag:
In werkelijkheid valt er tot 8.00 uur 's ochtends slechts 15 mm. Daarna valt er echter in enkele uren (tot 15.00 uur) 75 mm neerslag in het noorden van het gebied van Waterschap Vallei & Eem. Na 15.00 uur valt er nog eens 40 mm regen in het noordelijk gebied. Dit is extreem veel; een regenbui die naar schatting eens in de afgelopen 200 jaar is voorgekomen.

Waterschap Actieteam (WAT)

De calamiteitenorganisatie van het waterschap wordt om 15.00 uur operationeel: het Waterschap Actieteam (WAT) en Waterschap Operationeel Team komen bijeen. De situatie is om 15.00 uur onder controle, het water blijft binnen de watergangen. De regen houdt aan. Er wordt besloten om 24 uurs-controle in te voeren. Er wordt een ploegenschema gemaakt. Gemalen en stuwen moeten extra gecontroleerd worden om ervoor te zorgen dat zij volledig blijven functioneren. Het waterpeil moet nauwlettend in de gaten worden gehouden.

Knelpunten:

- In Soest lopen weilanden onder water. Dit is echter niet ernstig; de gemalen kunnen het aan.


- In de wijk Kattenbroek in Amersfoort dreigen huizen die te laag zijn gebouwd, onder te lopen.

Actie:
Het waterschap gaat in samenwerking met de brandweer in Amersfoort zandzakken leggen. Hierdoor wordt voorkomen dat het water de woningen inloopt.


- Over de Laak (waarlangs de afwatering van de Amersfoortse wijk Vathorst verloopt) wordt ter hoogte van Bunschoten bij Bonte Poort een nieuwe brug gebouwd. Hiervoor is een bouwput gemaakt, waardoor de Laak is afgedamd.

Actie:

- Om ervoor te zorgen dat het water wel door kan stromen, worden pompen geïnstalleerd en wordt het water de polder boven Nijkerk ingelaten.
- Om het water uit de polder te malen, wordt bijstand gevraagd aan stoomgemaal Hertog Reijnout (gelegen aan de Zeedijk boven Nijkerk). De vrijwilligers van het stoomgemaal starten het stoomgemaal eind van de middag op. Het zal tot vrijdagavond een belangrijke bijdrage leveren aan het afvoeren van het water uit de polder.
- De aannemer wordt gevraagd spoed te zetten achter de bouw van de brug. Hij is 24 uur per dag bij de brug aanwezig (hij krijgt onderdak bij een van de omwonenden) om de situatie in de gaten te houden.


- In de Amersfoortse wijk Vathorst ligt aan de Vollenhovekade een dam die het water van de Laak buiten het woongebied houdt. De Laak dreigt te overstromen. Actie: De dam wordt opgehoogd in opdracht van de eigenaar, het Ontwikkelingsbedrijf Vathorst (OBV).


- In Vathorst is schade aan de Zwartsluiskade. Actie: het waterschap herstelt de schade met de aanvoer van zand en grond.


- De Laak in Vathorst nadert een kritische grens. Het water nadert tot ongeveer 10 centimeter onder de kade. Actie:
Bij de kade worden zandzakken gebracht om direct in te kunnen zetten als het water tot aan de kade zou komen. In de Laak ligt een stuw die eigendom is van het OBV. Deze moet eventueel door hen verwijderd worden als de situatie kritiek wordt. Er wordt contact opgenomen met de OBV. Het OBV blijkt hiertoe bereid. (Beide maatregelen (plaatsen zandzakken en verwijderen stuw) blijken niet noodzakelijk. Het water van de Laak stijgt niet verder.

Bij Harselaar, een industriegebied in de gemeente Barneveld, staat het water tegen de spoordijk. De duiker* onder de spoordijk is een knelpunt. Actie: de duiker onder de spoordijk en de watergangen worden extra schoongemaakt en gemaaid, waardoor het water sneller wegstroomt. Prorail wordt geïnformeerd maar vindt de situatie niet bedreigend en legt prioriteiten elders.

*Duiker: betonnen verbinding tussen open watergangen onder (spoor-)wegen, dijken etc.

Bij Zwartebroek (ten oosten van Nijkerk) kan mogelijk overlast ontstaan. Er zouden woningen onder water kunnen komen te staan Actie: Een voorman van Waterschap Vallei & Eem wordt vrijgemaakt om het gebied in de gaten te houden. Extra loonwerkers worden ingezet om waar nodig watergangen extra te maaien. Bij een drietal woningen wordt later op de dag uit voorzorg zandzakken neergelegd.

Weersvoorspelling
Weerbericht volgende 24 uur: voorspellingen wijzigen van uur tot uur. Regenbuien blijven vallen. De intensiteit ervan heeft ons tot nog toe steeds verrast, omdat deze aanzienlijk afweek van de voorspelde neerslag van het KNMI. Er is nog regen te verwachten tot middernacht, ongeveer 40 tot 60 mm voor het noorden en 25 mm voor het zuiden. Conclusie: aanhoudende regen.

Vrijdag 27 augustus

Situatie 1.30 uur
Het WAT verwacht dat de gehele situatie zich zal stabiliseren, vanwege constante peilen en beperkte neerslagverwachtingen.

Situatie 6.00 uur
Het watersysteem is vol. Het waterpeil zal nog niet veel zakken. Weerbericht van 5 uur: vanaf 14.00 uur wordt het droog. Komende 24 uur wordt 7 mm neerslag verwacht.
- Knelpunt Kattenbroek; het waterpeil is flink gezakt naar 15 cm boven het gewenste peil (stond op zijn hoogste punt op 48 cm boven het gewenste peil). Vannacht zijn om de 2 uur alle gemalen nagelopen. De pompen zijn gecontroleerd en aanwezig vuil verwijderd. Hiervoor zijn vier ploegen van het waterschap actief geweest. Ook zijn de waterlopen in de omgeving van de Laak bekeken. De gemalen kunnen de situatie aan.

Om 15.00 uur is de situatie stabiel. De waterpeilen stijgen niet maar blijven op een hoog niveau. Besloten wordt om de interne calamiteitenorganisatie het weekend niet bijeen te roepen. In het weekend worden nog wel de noodzakelijke rondes gemaakt langs kritische punten en de gemalen om ervoor te zorgen dat zij optimaal blijven presteren.

Om 19.00 uur is de brug bij Bonte Poort over de Laak gereed en kan de bouwput worden verwijderd. Hiermee is de stremming van de Laak voorbij en is het niet meer noodzakelijk dat er water de polder wordt ingepompt. Stoomgemaal Hertog Reijnout kan worden stilgelegd.

Maandag 30 augustus

Situatie:
Na een weekend betrekkelijke rust, heeft het de afgelopen nacht weer veel geregend. Nu vooral in het oostelijk gebied van Waterschap Vallei & Eem. De noordwestenwind en de regenval van de afgelopen nacht zijn de oorzaak van hoge waterpeilen in de Arkervaart en het oostelijk deel van het beheersgebied van Waterschap Vallei & Eem. Door de noordwestenwind kon het waterschap de afgelopen nacht niet spuien op het Randmeer (dat als gevolg van deze wind bijna 50 centimeter werd opgestuwd). Hierdoor liep het peil in de Arkervaart op. In de nacht van zondag op maandag is ten oosten van de lijn Barneveld-Veenendaal 44 mm regen gevallen. Dit leidt tot hoge waterstanden in onder andere de Nieuwe Wetering en Krakerswijk bij Ede en het Nieuwe Kanaal bij Wageningen. In de loop van de dag zal hierdoor het peil in het Valleikanaal ook oplopen.

Vanaf maandagochtend 7.00 uur is spuien weer mogelijk vanuit de Arkervaart omdat de wind naar het noorden draaide.

Actie:

- Om de situatie in de gaten te houden wordt het verlof van enkele voormannen ingetrokken.
- Bewoners van woonboten in de Arkervaart worden erover ingelicht dat het hoge water mogelijk tot problemen kan leiden voor hun water-, gas- en rioolaansluitingen.

Situatie 10.30 uur

Het peil van de Randmeren is gedaald van 11 cm +NAP om 7.00 uur (toen spuien weer mogelijk was) naar 7 cm+NAP nu, waardoor de spuicapaciteit toeneemt. Waterstanden Valleikanaal: oplopende waterstanden. Stuw Balladelaan in Amersfoort heeft op sommige momenten 15 keer meer te verwerken (bijna 45 m³ water per seconde) dan op een normale zomerdag (3 m³ water per seconde).

Situatie 15.00 uur

De waterstanden zijn overal aan het dalen. De stuwen in het Valleikanaal zijn bijna overal weer op hun streefpeil.

Calamiteit:
Bij de Tintelersteeg te Nijkerk liep het water over een lengte van ca. 60 m. over de kade van de Schuitenbeek. Actie: vóór 17.00 uur worden zandzakken gelegd zodat het probleem wordt opgelost. Er is afstemming noodzakelijk met Waterschap Veluwe omdat de andere oever bij hen in beheer is.

Camping de Grebbelinie te Renswoude: wateroverlast doordat de Lunterse beek buiten zijn oevers trad. Geen actie noodzakelijk.

De calamiteitenorganisatie van het waterschap wordt om 15.45 uur afgeschaald. De noodzakelijke inspecties worden binnen de reguliere werkzaamheden uitgevoerd.