Toon Hermans: De kleuren van een clown'
Zijn zonen Michael, Gaby en Maurice. Collegas als Youp van t Hek, Paul
de Leeuwen Herman van Veen. Musici Benny Ludemann, Coen van Orsouw,
Hans Koppes en Hugh den Ouden. En zijn manager Herman van Hove,
uitgever Wim Hazeu en toneelmeester Johnny van Elk. Allen komen ze aan
het woord over de legendarische conferencier, dichter en schilder Toon
Hermans. De televisiedocumentaire Toon Hermans: de kleuren van een
clown, gemaakt door journalist Coen Verbraak, op zondag 5 september
2010 om 18.50 uur te zien bij de VARA op Nederland 2.
Bijzonder aan de documentaire is dat er - naast talrijke showfragmenten
- ruimschoots geput kon worden uit Toons privé-archief. Zo zijn beelden
te zien van de repetities van Toon én het leven achter de schermen. Ik
doe maar wat, zo luidde een van Hermans favoriete gezegdes. Uit deze
documentaire blijkt dat niets minder waar was: Iedere vouw in zijn
broek was voorbereid. Zelfs zijn fameuze opkomsten werden minutieus
gerepeteerd. Kortom, een portret van een groot, maar geobsedeerd
kunstenaar.
Toon Hermans werd op 17 december 1916 geboren in Sittard. Zijn vader,
een bankier, verloor al zijn geld door de geldontwaarding in de jaren
twintig en overleed jong. De humor, waarmee het gezin de materiële
misère draaglijk hield, zou de basis vormen voor zijn carrière als
clown. Later zou hij nog vaak verwijzen naar die tijd, bijvoorbeeld in
de conference over 'Snieklaas' ('Ik kende dat kleed, je kon nog precies
zien waar de asbak had gestaan'). Samen met Wim Kan en Wim Sonneveld
vormde hij de Grote Drie' van het naoorlogse theater. De auditie van de
schuchtere goochelaar Hartmann (Doif is tod), de verdwaalde gast op de
kakkineuze receptie (Leg neer die bal), de man met de gitaar (Wat ruist
daar door het struikgewas) en de ornitholoog met de tropenhelm (De
polifinario: kroet, kroet!', en de kroet: 'polifinario!): het zijn
sketches die deel uitmaken van ons nationale cultuurgoed. Zijn eerste
one man-show in 1955 was meteen een groot succes. De wandelclub, Dit is
een plek om lief te hebben en 24 Rozen zijn klassiekers uit het
Nederlandstalige repertoire.
Toon Hermans stierf in 2000 op 83-jarige leeftijd aan een hartaanval in
het Sint Antoniusziekenhuis in Nieuwegein.
Coen Verbraak (1965) is journalist bij Vrij Nederland en Volkskrant
Magazine. Hij maakte eerder tv-documentaires over Ko van Dijk, Godfried
Bomans, Theo Koomen en Freek de Jonge. Coen Verbraak won de Zilveren
Nipkowschijf 2010 voor 'Kijken in de ziel', een serie tv-interviews met
psychiaters (RVU). Daarna volgde, ook bij de RVU, een driedelige reeks
over toptrainers.
Toon Hermans: de kleuren van een clown, documentaire van journalist
Coen Verbraak, op zondag 5 september 2010 om 18.50 uur bij de VARA op
Nederland 2. De film was eerder te zien op 23 april 2005.
VARA