6 september 2010
Groot dikkopjes in september
Het groot dikkopje vliegt normaal gesproken in één generatie van juni
tot in augustus. De laatste jaren echter blijkt er een tweede generatie
op te treden in september. Ook nu zijn de eerste groot dikkopjes in
september al weer gemeld.
We kennen het groot dikkopje als een typische vlinder van de
(voor)zomer. Hij begint begin juni lekker te vliegen en tot ver in juli
kun je ze aantreffen op bramen, distels en andere nectarplanten. In
augustus worden altijd nog wel wat grote dikkopjes gemeld, maar dat
betreft altijd heel oude exemplaren. Verse vlinders blijken bij nadere
bestudering dan vaak kommavlinders. Toch blijkt het groot dikkopje in
september ook nog te vliegen. Kijken we naar het aantal meldingen van
groot dikkopjes uit september en oktober, dan komen die voor 1984 niet
voor. In dat jaar is de eerste zekere melding. Daarvoor is er geen
betrouwbare waarneming van een septembervlinder bekend. Vanaf 1992
worden ze jaarlijks gemeld (zie grafiek). Topjaar is tot nu toe 1994,
maar ook vorig jaar (2009) werden er veel gezien. Het gaat natuurlijk
niet om grote aantallen (nooit meer dan 18 waarnemingen in een jaar),
maar er is toch wel wat aan de hand.
Bovenzijde met bruine tekening (foto: Kars Veling)
Zowel de laatste vlinderatlas van De Vlinderstichting als de
Ecologische atlas van Frits Bink melden één generatie voor deze
vlinder. Toch tonen de foto's bij de recente septemberwaarnemingen
mooie verse groot dikkopjes. Navraag bij collega's in Zuid Europa maakt
duidelijk dat deze vlinder daar elk jaar twee generaties heeft.
Oftewel: als het maar warm genoeg is, kan deze soort twee generatie
produceren. Dat is dus vermoedelijk bij ons aan de hand: als het maar
warm genoeg is, dan gaat een deel van de rupsen niet in overwintering
als ze halfvolgroeid zijn, maar ontwikkelen zich door, verpoppen en
produceren nog vlinders in september. Ook nu zijn er al groot dikkopjes
gemeld. Let dus op, want er kunnen er nog meer komen. Geef uw
waarnemingen door via landkaartje, telmee.nl of waarneming.nl.
De waarnemingen van groot dikkopjes in september