Persbericht Wageningen University
Bossen maken hittegolven aanvankelijk warmer
Tijdens hittegolven verlagen bossen hun verdamping. Daardoor warmt de atmosfeer extra op. Tijdens extreem langdurige hitteperioden kunnen bossen daardoor echter langer doorgaan met verdampen, waardoor ze netto juist voor afkoeling zorgen ten opzichte van hun omgeving. Dat blijkt uit onderzoek van Ryan Teuling (Wageningen University) en collega's dat gisteravond, 5 september, gepubliceerd is in Nature Geoscience.
Ryan Teuling werkte voor dit onderzoek samen met klimaatonderzoekers uit diverse Europese landen. De aanleiding voor deze studie waren recente hittegolven in Europa waardoor de vraag naar de invloed van landgebruik op de temperatuur en het klimaat actueel werd. Wetenschappers gingen er tot nu toe van uit dat een gebrek aan neerslag tijdens hittegolven automatisch leidt tot een afname in verdamping. Die afname zou minder zijn voor bossen, omdat bomen met hun diepere wortelstelsels meer water tot hun beschikking hebben. De precieze rol van landgebruik is tot nu toe echter onderbelicht gebleven.
Uit het onderzoek blijkt dat er grote verschillen in verdampingsstrategieën bestaan tijdens hittegolven. Graslanden verdampen meer bij hogere temperatuur en stoppen pas als er geen water meer beschikbaar is. Bossen reageren op hogere temperaturen juist door minder te gaan verdampen, waardoor er meer water beschikbaar blijft. Tijdens kortstondige hittegolven vindt daardoor de meeste opwarming plaats boven bossen, maar bij aanhoudende hittegolven zorgt juist de verhoogde verdamping van graslanden voor een watertekort. Dit kan leiden tot extreme temperaturen zoals die optraden in Frankrijk in de zomer van 2003. Mogelijk biedt dit mechanisme ook een verklaring voor de extreme hoge temperaturen in de omgeving van Moskou deze zomer. In dit soort extreme situaties zijn het juist de bossen die een koelend effect hebben op het klimaat.
Het onderzoek is gedaan aan de hand van waarnemingen boven bos en grasland in Europa gemaakt met een uitgebreid netwerk van fluxmasten, waaronder die in Cabauw (KNMI) en Loobos (Alterra Wageningen UR). Voor gebieden waar geen masten staan zijn satellietgegevens gebruikt. Hoofdonderzoeker Ryan Teuling ontving onlangs van NWO een prestigieuze VENI-beurs om verder onderzoek te doen naar de rol van bossen in het regionale klimaatsysteem.
Klik op onderstaande link voor het artikel 'Contrasting response of European forest and grassland energy exchange to heatwaves', van Ryan Teuling, Eddy Moors e.a. Nature Geoscience. 5 september 2010.