Wageningen Universiteit en Researchcentrum

Gels op maat geschikt voor medicijnafgifte

7 sep 2010

Onderdeel: Food and Biobased Research

Gels op basis van eiwitten uit gisten kunnen worden gebruikt als medicijnafgiftesysteem en dragers van antilichamen is de belangrijkste conclusie uit het promotieonderzoek van Helena Teles bij Wageningen UR Food & Biobased Research. Door de gist Pichia pastoris op maat gemaakte eiwitten zijn een alternatief voor dierlijke gelatines en collageen, die toepassing vinden in medische en farmaceutische industrie.

Uit het onderzoek van Teles blijkt dat als andere eiwitten worden ingesloten in de gel, zij er weer langzaam uit weglekken. Bovendien blijkt de gel door erosie langzaam vanaf het oppervlak naar binnen toe op te lossen. Zo worden alle ingesloten eiwitten langzaam naar de omgeving afgegeven. Deze eigenschappen maken de gels, afkomstig van gisten, geschikt voor medicijnafgifte.

Eiwitgels op maat
Onderzoekers Frits de Wolf en Marc Werten van Food & Biobased Research ontwierpen deze eiwitmoleculen, die gezamenlijk een netwerk vormen en opzwellen in water. Elk molecuul bestaat uit twee kleine eindstukjes en een groot middenstuk, die op maat kunnen worden ontworpen. De korte uiteinden van het molecuul gaan bindingen aan met de andere moleculen om zo een netwerk te vormen. De gevormde gel kan andere moleculen insluiten, zoals medicijnen of antistoffen, eiwitten die door het menselijke lichaam gebruikt worden om bijvoorbeeld virussen en bacteriën onschadelijk te maken. Ook kunnen er stukjes eiwit worden ingebouwd in de gelmoleculen zelf.

Door de gisten kortere of langere moleculen te laten produceren, verandert bijvoorbeeld de smelttemperatuur, of de stijfheid van de gel, en dat kan zorgen voor snellere of langzamere afgifte, vertelt senior onderzoeker De Wolf, âdoor de mogelijkheid om eigenschappen in te stellen zijn deze gels van biomateriaal ook heel geschikt voor andere toepassingen: om wonden te bedekken, bindweefsel te verstevigen of aders af te sluiten tijdens operaties.â

Alternatief voor dierlijke producten
Deze gels kunnen een alternatief bieden voor de op dit moment gebruikte gelatine van dierlijke oorsprong, en mogelijk voor de synthetische polymeren, die in de farmaceutische en medische industrie worden gebruikt. Deze industrieën zijn op zoek naar diervrije alternatieven voor gelatine en collageen omdat die een risico meebrengen van besmetting met virussen en prionen.

Helena M. de Albuquerque Ferreira Teles promoveert dinsdag 7 september bij Prof. dr. Gerrit Eggink, hoogleraar Industriële Biotechnologie van Wageningen University.
Het onderzoek van Helena Teles bij Wageningen UR Food & Biobased Research is medegefinancierd binnen het B-Basic programma en is tot stand gekomen in samenwerking met de Universiteit Utrecht en het Laboratorium voor Fysische chemie en kolloïdkunde van Wageningen University.