Promotie Mw. I. Boot
Titel proefschrift
Metaphors in Abstract thought
---
Promotors:
Prof.dr. R.A. Zwaan
---
Datum
09 september 2010 09:30
---
Locatie:
Woudestein, senaatszaal
---
Faculteit
Faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW)
In hokjes denken: we doen niet anders
Mensen praten en denken in metaforen
Wanneer gezegd wordt dat mensen graag andere mensen en dingen in een
hokje willen stoppen, is dat nog niet eens zo gek geformuleerd. Dit
concludeert Inge Boot in haar proefschrift Metaphors in Abstract
Thought. Zij ontdekte dat mensen ook vaak letterlijk aan het hokje
denken, als ze zeggen dingen in een bepaalde categorie te willen
stoppen. Haar onderzoek draagt bij aan het oplossen van vraagstukken
over het geheugen voor dingen. Boot promoveert donderdag 9 september
2010 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam
Boot onderzocht of mensen niet alleen in metaforen praten, maar ook in
metaforen denken. Metaforen worden vaak gebruikt om moeilijke begrippen
uit te leggen, bijvoorbeeld voor `het geheugen' kan de metafoor van een
bibliotheek gebruikt worden. Metaforen kunnen ook gebruikt worden voor
complexe begrippen zoals liefde. Je kunt bijvoorbeeld in vuur en vlam
staan van iemand, betoverd of veroverd worden door iemand. Van dat
soort uitspraken kijkt geen mens meer op, omdat we weten dat we die
zinnen niet letterlijk maar figuurlijk moeten opvatten. Onderliggende
metaforische vergelijkingen, zoals in het voorbeeld liefde is warmte,
liefde is magie en liefde is oorlog, worden op systematische wijze in
taal toegepast.
De systematische wijze waarop metaforen in taal gebruikt worden kunnen
niet toevallig zijn. Volgens de theorie is metaforisch taalgebruik een
gevolg van de manier waarop ons denken gestructureerd is. In andere
woorden, mensen zouden niet alleen metaforisch praten maar ook
metaforisch denken.
Om dit te onderzoeken heeft Boot mensen taakjes laten doen waarin
gedacht moest worden over een bepaald begrip zonder dat daar taal aan
te pas kwam. Zo vond ze bijvoorbeeld dat wanneer mensen moesten
beslissen of twee plaatjes tot dezelfde categorie behoorden of niet
(dieren of transportmiddelen) mensen werden beïnvloed door een hokje.
Als de twee plaatjes binnen het hokje stonden waren mensen meer geneigd
te denken dat de twee plaatjes tot dezelfde categorie behoorden, dan
wanneer maar één van de twee plaatjes binnen het hokje stond (en de
andere erbuiten). Als mensen zeggen dat ze dingen in een hokje willen
plaatsen, denken ze dit ook letterlijk wanneer ze dingen in een
bepaalde categorie willen stoppen.
Boot stelt wel dat hoe complexer het begrip (zoals liefde) hoe
moeilijker is te onderzoeken of hier metaforsich over gedacht wordt.
Erasmus Universiteit Rotterdam