Radboud Universiteit Nijmegen


Bedrijven doen het beter als werknemer aandeelhouder is

Datum bericht: 9 september 2010

Ondernemingen die werknemers laten delen in de winst en hen ook de mogelijkheid bieden om aandelen te kopen in het bedrijf, presteren beter dan ondernemingen die dat niet doen. En ook beter dan ondernemingen waarbij winstdeling en aandelenparticipatie voorbehouden is aan het (top)management. Dit blijkt uit onderzoek van Erik Poutsma en Geert Braam, bedrijfskundigen aan het Institute for Management Research de Radboud Universiteit Nijmegen. Het onderzoek wordt op donderdag 9 september gepresenteerd aan enkele leden van de Tweede Kamer.

Opties bieden geen voordelen
Werknemers financieel laten deelnemen aan de onderneming door middel van opties, dat biedt geen voordelen. Integendeel zelfs: er blijken na verloop van tijd ook negatieve effecten op enkele financiële prestatie-indicatoren. Zo is bijvoorbeeld het resultaat per aandeel en het rendement op totale activa (return on total assets) van bedrijven met bedrijfsbrede optieregelingen voor werknemers respectievelijk bijna 0,8 procent en 1,9 procent lager dan bij bedrijven die geen optieregeling hebben. Bij bedrijven met optieplannen voor alleen topmanagement zijn de resultaten respectievelijk 0,4 procent en 0,8 procent lager.

Prestatiebevordering
Al met al lijkt het erop, dat het gunstig is voor de productiviteit en voor de concurrentiepositie van een bedrijf om werknemers financieel te laten delen in de bedrijfsresultaten. Een mogelijke verklaring voor het verschil tussen deelname via opties of aandelen, is volgens Erik Poutsma dat opties niet ingezet worden voor prestatiebevordering maar voor binding van management en belangrijk personeel. Er gaat geen motivatie voor prestatieverbetering vanuit, ook al omdat een uitoefentermijn (de periode waarin opties kunnen worden gebruikt om aandelen te kopen) van vaak vele jaren is vastgelegd. De geringe prestatiegerichtheid die uitgaat van opties is al langer punt van kritiek in de vakliteratuur en ook in de media. Er is dan ook een trend gaande om opties te vervangen door prestatieaandelen, mede als gevolg van de aanbevelingen van de Code Tabaksblat.

SNPI
Poutsma en Braam deden hun onderzoek in samenwerking met de Stichting Nederlands Participatie Instituut (SNPI), die (financiële) participatie van werknemers eigendom, beleid en uitvoering bevordert. Zie voor meer informatie de website van SNPI.