Centraal Planbureau

Victoria Shestalova (070-3383446)

Effecten concurrentie tussen ziekenhuizen vooralsnog beperkt

Concurrentie tussen ziekenhuizen leidt tot snellere diagnosestellingen en een strakkere operatieplanning, maar heeft vooralsnog geen effect op de gezondheid van patiënten. Dit concluderen de CPB-onderzoekers Michiel Bijlsma, Pierre Koning, Victoria Shestalova en Ali Aouragh in het vandaag verschenen CPB Discussion paper 'The effect of competition on process and outcome quality of hospital care: An empirical analysis for the Netherlands'. De studie gebruikt hiervoor tien kwaliteitsindicatoren uit de Nederlandse Basisset Prestatie-Indicatoren Ziekenhuizen van de Inspectie van de Gezondheidszorg.

Concurrentie tussen ziekenhuizen heeft vooralsnog geen effect op de kwaliteit van de zorg, bijvoorbeeld gemeten in minder (ongeplande) heroperaties of een lagere mortaliteit. Wel is er sprake van een bescheiden effect op het zorgproces. De onderzoekers vermoeden dat ziekenhuizen zich als reactie op de concurrentie met omliggende ziekenhuizen eerst zijn gaan concentreren op kostenefficiëntie en procesverbeteringen, die vaak makkelijker realiseerbaar zijn. Het blijft dan ook mogelijk dat in een later stadium meer substantiële effecten van concurrentie in de zorg te zien zijn.

De Basisset Prestatie-Indicatoren Ziekenhuizen is in de periode 2004-2008 verzameld. De Basisset biedt de mogelijkheid om verschillende aspecten van zorgkwaliteit te meten. In deze studie maken onderzoekers gebruik van een selectie van twee types indicatoren. Procesindicatoren geven informatie over de kwaliteit van de operatieplanning en de organisatie van de diagnostiek in ziekenhuizen. Zo duidt een lager percentage van operatieafzeggingen kort vóór de operatie op een betere logistiek, net als snelle diagnoses of spoedige operaties. Uitkomstindicatoren meten de gezondheid van patiënten tijdens en na de behandeling, bijvoorbeeld sterfte, ongeplande heroperaties, pijnscores en letselschade.

CPB Discussion Paper 157, 'The effect of competition on process and outcome quality of hospital care: An empirical analysis for the Netherlands', is (gratis) beschikbaar als PDF-bestand.