Van KLM-uniform tot nieuwe textielproducten
Nieuw innovatiecentrum Texperium brengt recycling textiel naar hoger niveau
HAAKSBERGEN, 20100909 -- Gebruikte uniformen van de KLM-stewardessen verdwijnen niet langer in de verbrandingsoven, maar worden omgezet in nieuwe textielproducten. Dit is een voorbeeld van het omzetten van textielafval in nieuwe producten, iets wat momenteel niet gebruikelijk is in de textielketen. Daar komt verandering in met de oprichting van innovatiecentrum Texperium in Haaksbergen, Twente. Dit kenniscentrum is op 9 september geopend door demissionair minister Tineke Huizinga (VROM).
Het innovatiecentrum Texperium in Haaksbergen gaat werk maken van meer recycling en upcycling van textielvezels. Het is duurzaam en milieuvriendelijk: met het `upcyclen' van 90.000 kilo oude KLM-uniformen tot nieuwe, hoogwaardige producten wordt mondiaal een besparing bereikt van 1 miljoen kubieke meter aardgas en ongeveer 4.600 ton CO2-emissies. Texperium verwacht ook dat dergelijke innovatieve projecten, waarbij er meer hergebruik plaatsvindt, goed zijn voor tientallen extra arbeidsplaatsen in de sector.
300 miljoen kilo afval
De productie van textiel en textiele vezels is nu zeer milieubelastend. Veel textiel wordt al afgedankt voordat het echt versleten is. Slechts een klein gedeelte wordt ingezameld en hergebruikt: meer dan 80 procent van het Nederlandse textiel verdwijnt op de stort of in de afvaloven. Het gaat per jaar om meer dan 300 miljoen kilo textiel, goed voor een stevig doek ter grootte van de provincie Utrecht. Dit betreft overigens niet alleen kleding, maar ook industrieel textiel zoals tapijt, andere vezels en restpartijen. Slechts een klein deel van dat textielafval wordt hergebruikt. Veel bedrijfskleding zoals uniformen wordt uit veiligheidsoverwegingen verbrand.
Hergebruik tot isolatiemateriaal
Verschillende bedrijven en organisaties verzamelen en sorteren momenteel gebruikte en afgedankte kleding. Een deel van die kleding wordt opnieuw gebruikt. Maar voor een deel gaat het ook om lompen, die worden verwerkt in laagwaardige producten (downcycling) zoals isolatiemateriaal. De huidige industriële verwerking van afgedankte kleding en andere vezels levert meestal een mengsel op van vezels, garenresten en stukjes doek. Knopen, ritsen en andere accessoires maken hergebruik moeilijk. Textielafval verwerken in bijvoorbeeld isolatiemateriaal is mede daarom tot op heden het hoogst haalbare hergebruik gebleken.
Nieuwe technieken en producten ontwikkelen
Texperium wil een flinke impuls geven aan de ontwikkeling van unieke technologie voor recycling en productontwikkeling met herwonnen vezels. Dit moet leiden tot de productie van nieuwe, hoogwaardige producten: geen recycling maar upcycling. Meer hoogwaardige toepassingen komen al in zicht als de afgedankte kleding wordt gesorteerd op kleur en samenstelling. Texperium en haar partners werken aan de ontwikkeling van apparatuur voor zo'n sorteermethode. Daarnaast gaat Texperium sorteerders en producenten samenbrengen, zodat er een nieuwe productieketen ontstaat voor gerecyclede textielvezels, waarin bijvoorbeeld sorteerders vezels op maat leveren voor specifieke producten die de productiebedrijven maken. Dat maakt de textielketen niet alleen duurzamer, maar biedt ook nieuwe marktkansen.
Van KLM-uniform tot nieuwe producten
Samenwerking tussen Texperium, KLM, Agentschap NL en verschillende marktpartijen heeft al geleid tot de eerste voorbeelden van textielupcycling tot nieuwe producten. In 2010 zijn de 11.000 stewardessen van KLM in nieuwe uniformen gestoken. Uit veiligheidsoverwegingen worden dergelijke uniformen altijd vernietigd. Nu zocht de KLM naar een mogelijkheid om de oude uniformen - ongeveer 90.000 kilo textiel - op een duurzame en verantwoorde manier te verwerken. De textiel is niet verbrand maar versnipperd en vervezeld; van de vezels is stof voor nieuwe producten gemaakt. Professionele industrieel ontwerpers hebben met een student industrieel-productontwerpen van de Saxion-hogeschool enkele productideeën ontwikkeld die raakvlakken hebben met vliegen en reizen. Voorbeelden zijn kofferriemen, laptoptassen en sloffen. De prototypes zijn voorbodes van het nieuwe leven dat KLM-uniformen kunnen krijgen.
Texperium: open innovatiecentrum
Texperium is een open innovatiecentrum dat beschikt over alle apparatuur voor proeven op grote schaal. Bedrijven, kennisinstellingen en de overheid (o.a. NL Energie & Klimaat, Agentschap NL) werken mee aan het onderzoek in het kenniscentrum. Deelnemers in de Stichting Texperium participeren in projecten en worden actief geïnformeerd over ontwikkelingen op het gebied van hergebruik van textiel door middel van symposia, nieuwsbrieven en themabijeenkomsten. Het nieuwe centrum is gevestigd in Haaksbergen (Twente), waar textiel al honderd jaar een belangrijke activiteit is.
Hoe de textiele keten duurzamer kan worden, laten verschillende partijen op 10 september zien tijdens een symposium, ter gelegenheid van haar oprichting georganiseerd door Texperium samen met Agentschap NL, KLM en branchevereniging MODINT. Met een wetenschappelijk rekenmodel (LCA tool: de levenscyclusanalyse) wordt inzicht gegeven in de duurzaamheidswinst; praktijkvoorbeelden laten zien hoe innovatie meerwaarde kan opleveren voor de recycling van textiel.
Texperium is opgezet met hulp van Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland, Kennispark Twente, Provincie Overijssel, Innovatieplatform Twente en Regio Twente.
Minister Huizinga verricht opening
Op 9 september 2010 vindt de officiële opening van Texperium plaats door minister Tineke Huizinga (VROM), Carry Abbenhues (gedeputeerde Provincie Overijssel) en KLM-directeur Jan Emst de Groot. Het ministerie van VROM heeft de afgelopen jaren vanuit het afvalbeleid een ontwikkeling ingezet gericht op de hele materiaalketen (van grondstofwinning tot en met de afvalfase). Met het `traditionele' afvalbeleid is de afgelopen twintig jaar veel bereikt, nu 83% nuttige toepassing van afval, maar de milieudruk van materiaal/productketens is nog steeds te hoog. Om dat verder terug te dringen, is het programma ketengericht afvalbeleid opgestart. Doel is om zeven materiaal/productketens minder milieubelastend te maken. Textiel is een van de zeven ketens. Binnen het programma wordt zowel gewerkt aan het duurzamer maken van kledingcollecties als aan het verbeteren van de kwaliteit van inzameling en verwerking van afgedankt textiel. Via het KLM project hebben verschillende partijen elkaar gevonden om verder te werken aan een vermindering van de milieudruk in de textielketen.
Agentschap NL: partijen verbinden voor energiebesparing
Agentschap NL, onderdeel van het ministerie van Economische Zaken, heeft in het Texperium-project een adviserende en ondersteunende rol gespeeld. Het heeft met name verschillende partijen in de keten samengebracht, met als doel energie- en materiaalbesparing in de textielketen te realiseren. In Nederland hebben de overheid en het bedrijfsleven afspraken gemaakt over het effectief en efficiënt inzetten van energie. Die afspraken zijn vastgelegd in meerjarenafspraken (MJA3 en MEE) en richten zich vooral op industriële en dienstverlenende sectoren. Resultaat is dat de energie-efficiency sinds 1992 jaarlijks verbeterd is met gemiddeld met 2,4 procent. Het MJA-programma ondersteunt daarbij. Wie deelneemt aan de meerjarenafspraken, kan gerichte hulp ontvangen. De MJA-adviseurs ondersteunen bij het opstarten, aanjagen, voorlichten, begeleiden, adviseren en (deels) financieren van projecten.
Zie voor meer informatie: www.agentschapnl.nl/mja
Ingezonden persbericht