Persbericht
9 september 2010
WNF stelt indicator-soort centraal tijdens Wereld Water Week
Rivieren zonder dolfijnen ook voor de mens onleefbaar
ZEIST - Rivierdolfijnen die in de grote rivieren in Azië en Zuid-Amerika leven, hebben het zonder uitzondering moeilijk. Hun status varieert van ernstig bedreigd tot formeel uitgestorven (de Yangtze- of Chinese vlagdolfijn, waarvan al jaren geen exemplaar meer is waargenomen). Bij de overlevingskansen voor rivierdolfijnen, spelen factoren als vervuiling, aanleg van dammen, watermanagement en bevissing een doorslaggevende rol. Dat zijn tevens de factoren die de mogelijkheden en risico's bepalen voor de miljoenen mensen die langs deze rivieren wonen. Reden voor het Wereld Natuur Fonds (WNF) om de rivierdolfijn tijdens de internationale Wereld Water Week uit te roepen tot indicator-soort.
In het rapprt River Dolphins & People: Shared Rivers, Shared Future, geeft het WNF een overzicht van alle nog bestaande rivierdolfijnen, de grootste bedreigingen en mogelijke oplossingen. Het voortbestaan van alle soorten staat onder grote druk door aantasting van hun leefgebied. Het WNF heeft daarom per soort verschillende programma's, waarbij het streven naar (door regelgeving) beschermde gebieden centraal staat. Verder werkt WNF met alle partijen (overheden, vissers, landbouw, industrie) samen om de rivier als zoetwater-ecosysteem zo verantwoord mogelijk te beheren. Succesvol zijn de waterbesparende teeltmethodes voor 'dorstige'gewassen, zoals katoen, waarbij tot bijna 50 procent water wordt bespaard.
Esther Blom, hoofd van het waterprogramma van WNF, presenteerde het rapport over de rivierdolfijnen tijdens de Internationale Wereld Water Week in Zweden: 'Veel mensen hebben geen weet van het bestaan van deze dieren, laat staan dat er zoveel sooorten zijn. Het zijn net zulke bijzondere en intelligente dieren als de veel bekendere zeedolfijnen. Ze zijn afhankelijk van de beperkte zoetwater-voorraden in de grote rivieren. Net als miljoenen mensen. Wij zien een alarmerende teruggang bij alle soorten rivierdolfijnen. Dat is ook een indicatie voor toestand van de rivieren waarin ze leven.'
Voorbeelden
De Ganges-rivierdolfijn in India (lokale naam: Susu), staat op de rode lijst van IUCN onder het kopje ' bedreigd'. De ongestructureerde aanleg van dammen voor irrigatie en energie-opwekking, fragmenteert het leefgebied van de Ganges-dolfijn. Daarnaast is vervuiling door industrie en landbouw een groot probleem. Voor mensen die afhankelijk zijn van de rivier levert dat eveneens problemen op: te weinig water voor de voedselproductie voorbij dammen, en ernstige vervuiling van drinkwater.
Voor de Irrawaddy-dolfijn (status: ernstig bedreigd) , die voorkomt in de gelijknamige rivier in Myanmar en in de Mekong, is ook de visserij een groot probleem. De dolfijnen sterven massaal in de kieuw-nettten die de vissers gebruiken. Onbedoeld, want de vissers zijn juist erg gesteld op deze dolfijn, die voor hen scholen vis bijeenhoudt. WNF maakt zich sterk voor regelgeving voor de visserij en adviseert op lokatie over het gebruik van andere netten. Onderzoek wijst uit dat de Irrawaddy-dolfijn anders vrijwel zeker zal uitsterven.
Voor Zuid-Amerikaanse soorten, zoals de Amazone-dolfijn, zijn er naast de eerder genoemde bedreigingen opvallende lokale problemen. In Bolivia bijvoorbeeld wordt het water ernstig vergiftigd door kwik, als gevolg van goud-winning. Het mag duidelijk zijn dat dat ook voor menselijk gebruik grote risico's geeft. In Brazilie is de grootschalige aanleg van dammen voor elektriciteit desastreus voor het leefgebied van de Amazone-dolfijn. Zeer recent verleende de overheid een vergunning voor de bouw van de omsterden Belo Monte-dam. De aanleg heeft ingrijpende gevolgen voor landbouw, visserij en waterverdeling in een regio van honderden kilometers.
////////////////////
Wereld Natuur Fonds Nederland