VU medisch centrum
Ouderen zijn tandeloze tijgers
Meer aandacht voor de stem van ouderen
2 september 2010
Binnen het beleid van verzorgings- en verpleeghuizen is er weinig
aandacht voor de stem van ouderen. Zij bevinden zich in een
afhankelijke positie en kunnen geen vuist maken. Aandacht is echter
nodig zoals blijkt uit recente berichtgeving in de media over
pestgedrag onder ouderen en de verwaarlozing van ouderen. Tineke Abma,
hoogleraar cliëntenparticipatie in de ouderenzorg, ontwikkelde een
dialogisch model waarmee een beleid tot stand kan komen gebaseerd op de
wensen en behoeften van de ouderen. Zo kunnen ze op een waardige manier
en met meer autonomie en zeggenschap ouder worden. De leerstoel is
ingesteld door de Stichting Mosae Zorggroep, Maastricht. Prof. dr. T.
A. Abma spreekt haar oratie uit op donderdag 9 september.
In de kabinetsformatie staat de ouderenzorg volop in de belangstelling.
Er wordt gesproken over extra investeringen. Echter tot op heden is er
alleen sprake van extra bezuinigingen. De nieuwe bekostiging zal leiden
tot verdere verschraling van de zorg. Oudere bewoners, familie en
cliëntenraden voelen zich niet betrokken bij de zorg en besluitvorming
en hebben weinig mogelijkheden om van zich te laten horen. Klachten
dringen nauwelijks door in de bestuurskamer. Ouderen lijken nu
tandeloze tijgers te zijn. Anders dan verondersteld bij de beleidmakers
hebben zij wel een duidelijke mening over het verbeteren van de zorg en
de kwaliteit van leven. Die verbeteringen hoeven niet altijd duur te
zijn. Goede voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld een tweede gratis
kopje koffie voor bezoekers en een goed onderhouden tuin.
Tineke Abma ontwikkelde daarom een methode om ouderen en hun familie
actief te betrekken bij het beleid in verzorgings- en verpleeghuizen.
Zij presenteert een dialogisch model om vanuit samenwerking tussen
ouderen, hun vertegenwoordigers in cliëntenraden, medewerkers en
managers te komen tot beleid gebaseerd op de behoeften van ouderen.
Tijdens een consultatiefase kunnen ouderen hun stem laten horen,
zelfvertrouwen ontwikkelen en een eigen agenda opstellen. De fase van
integratie zorgt ervoor dat ideeën van ouderen in overleg met
professionals worden vertaald in beleid. In haar oratie schetst Abma
enkele succesverhalen van deze actieve betrokkenheid van ouderen die
hebben geleid tot praktijkverbeteringen en een versterking van de
autonomie en zeggenschap van ouderen.