Senternovem
16-09-2010 |
Aardwarmte voor tuinders in de Koekoekspolder
Op 30 augustus startte demissionair minister Van der Hoeven symbolisch
het boren naar aardwarmte in de Koekoekspolder in IJsselmuiden. Hiermee
ging het eerste aardwarmteproject van start dat gaat lopen onder de
regeling SEI 'Risico's dekken voor aardwarmte'. Drie tuinders zetten
gezamenlijk in op duurzame tuinbouw. Straks groeien in de
Koekoekspolder echt 'groene' komkommers.
De Koekoekspolder is het eerste gebied waar tuinders en overheid aan de
slag zijn gegaan om de toepassing van aardwarmte in het hele gebied te
realiseren. Om het innovatieve en complexe project te realiseren werken
de tuinders, de Land- en tuinbouw Organisatie LTO Noord, gemeente
Kampen en de Provincie Overijssel en nauw met elkaar samen.
Succesvolle samenwerking
'De samenwerking verloopt goed, met grote openheid naar elkaar',
vertelt verantwoordelijk gedeputeerde van Overijssel Theo Rietkerk. 'We
hebben gezamenlijk de business case voor dit project ontwikkeld en
daarbij de balans gezocht tussen bedrijfsbelangen en publieke belangen,
zoals mogelijkheden voor doorontwikkeling voor volgende
tuinbouwclusters en woningen of een zwembad. Daarnaast draagt het bij
aan inzicht in elkaars werk. De tuinders krijgen begrip voor de
publieke besluitvorming van de gemeente en provincie. De overheden
ervaren de dynamiek en het ondernemerschap in de tuinbouw. Het zijn
immers de ondernemers die het project trekken en de aardwarmtebron gaan
realiseren en exploiteren.'
Duurzame tuinbouw
De provincie, de gemeente en tuinders hebben eerst een
haalbaarheidsstudie uitgevoerd. Projectleider van de provincie, Arnout
Potze: 'Hieruit bleek dat onder de Koekoekspolder voldoende warm water
te verwachten is, op een diepte van 1.900 meter, voor 60 tot 80% van de
warmtevraag van de tuinbouw in het gebied. Hiermee vormt aardwarmte op
lange termijn een duurzame, stabiele energiebron. De mogelijke,
jaarlijkse besparing bedraagt voor deze eerste bron: 5 miljoen m3
aardgas en 7 kiloton CO2-uitstoot. Verder is het de bedoeling om
ervaring op te doen met de toepassing van aardwarmte.'
Investeringen
Het warme water uit de aardbodem is rond de 65 graden als het bij de
kassen komt. Voordat het zover is, zijn wel de nodige investeringen aan
de orde. Behalve de boorkosten moeten de tuinders pompen, leidingen en
warmtewisselaars kopen. Ook moet er veel geregeld worden. Daarbij
krijgen ze wel ondersteuning van de overheid. Potze: 'We richten ons
vanuit de provincie op de vergunningen, organisatie en
kennisontwikkeling. Daarnaast hebben we de opsporingsvergunning
verkregen en zorgen we voor financiering. Zo leent de provincie 4,5
miljoen euro uit voor 15 jaar aan de tuinders tegen 4% rente. Van de
gemeente Kampen ontvangen ze 2,2 miljoen euro onder dezelfde
voorwaarden.' Met deze langlopende financiering kan aardwarmte
concurreren met WKK.
Risico's
Het boren naar aardwarmte is niet eenvoudig: er kan mis geboord worden
en dat betekent dat er een risico is dat er geen opbrengsten zijn,
terwijl de boring hoge kosten heeft. Potze: 'Zonder de regeling SEI
'Risico's dekken voor aardwarmte' was het project waarschijnlijk niet
gestart. De boorbedrijven konden nog geen verzekering met voldoende
afdekking van de risico's aanbieden, met als gevolg een te hoog
risicoprofiel voor de tuinders. De regeling uit 2009 is aangepast en
volstaat voor ons project. De minister heeft een garantiestelling voor
de boring aangekondigd.
Bij de aangepaste regeling blijft nog een groot exploitatierisico
liggen bij de initiatiefnemers. Voor de Koekoekspolder bleef, naast een
risico dat door de tuinders ingevuld wordt, een gedeeltelijke
garantstelling van gemeente en provincie noodzakelijk om van start te
gaan. De nieuwe regeling is dus wat het exploitatie risico betreft nog
te mager.'
Kennisontwikkeling
'Het interessante aan het project is dat het veel kennis en ervaring
kan opleveren', benadrukt Potze. 'Het is in dat kader bijvoorbeeld
belangrijk om bij boringen voldoende gegevens te verzamelen over de
geologische lagen. Het is verleidelijk om snel naar de gewenste diepte
te boren. Maar voor de ontwikkeling van aardwarmte in Nederland is het
belangrijk om tijdens het boren monsters te nemen van diverse
aardlagen. Op deze manier ontwikkelen we kennis over de geschiktheid
van de ondergrond voor aardwarmte.'
Wijzigingsdatum |
16-09-2010