Academisch ziekenhuis Maastricht
Kijken in de darmwand met de endomicroscoop
Publicatiedatum: 16-09-2010
Bron: stafdienst Communicatie
Auteur: stafdienst Communicatie
Datum: 16-09-2010
Een endoscoop met ingebouwde microscoop, waarmee de wand van de dikke
darm op celniveau kan worden onderzocht. Deze innovatieve techniek
maakt het mogelijk nog tijdens de endoscopieprocedure de vraag
'kwaadaardig of goedaardig' te beantwoorden. Het academisch ziekenhuis
Maastricht (azM) heeft de primeur voor Nederland, en de
maagdarmleverartsen van het Maastrichtse ziekenhuis hebben inmiddels
ruime ervaring opgedaan met deze techniek.
Als er voorlopers van kanker, zogenoemde poliepen, worden aangetroffen
in de dikke darm, is het praktijk om weefselbiopten af te nemen en die
te onderzoeken onder de microscoop. Zo'n microscopisch onderzoek duurt
al gauw een week. Gebruik van de endomicroscoop is in feite diagnostiek
in vivo. De diagnose kan tijdens het onderzoek gesteld worden. Voordeel
voor de patiënt is vooral dat er minder tijd verloren gaat met de
diagnostiek. Een volgende stap is dat er minder weefselbiopten nodig
zijn. Daarmee kan veel geld worden bespaard. Dankzij de endomicroscoop
kunnen de biopten ook gerichter worden genomen.
Dr. Silvia Sanduleanu, maagdarmleverarts van het azM, publiceerde
onlangs over deze nieuwe methodiek in twee vooraanstaande vakbladen op
het gebied van de maagdarmleverziekten. Volgens Sanduleanu is naast de
snelheid van diagnostiek ook de grotere accuratesse die met de
endomicroscoop bereikt wordt, een belangrijk voordeel. Vals negatieve
uitslagen kunnen met endomicroscopie voorkomen worden. Sanduleanu: "Het
idee is om in één oogopslag macroscopische en microscopische kenmerken
van poliepen als geheel te interpreteren. Hierdoor kunnen we praktisch
on table management - doen: je neemt de beslissing over behandeling
tijdens het onderzoek zelf."
Endomicroscopie werd en wordt in Maastricht vooral ingezet voor
hoogrisicopatiënten, zoals mensen bij wie in de familie
dikke-darmkanker voorkomt. Deze techniek biedt meer precisie bij de
diagnostiek en behandeling van erfelijk belaste mensen. De toekomst
moet uitwijzen of met endomicroscopie ook de controle-intervallen
groter kunnen worden.
De risico's van de procedure met de endomicroscoop zijn niet groter dan
die met een andere endoscoop. De patiënt krijgt voorafgaand aan de
procedure een pijnstiller en wordt bovendien gesedeerd (een roesje). De
procedure duurt drie kwartier tot een uur. De arts neemt extra tijd om
nadrukkelijk naar subtiele slijmvliesafwijkingen te kijken.
MDL-arts/onderzoeker dr. Sanduleanu heeft in haar publicatie een nieuwe
standaard voorgesteld voor poliepen in de dikke darm: de zogenoemde
Maastricht Classificatie. Ze borduurt daarmee voort op werk van
collega's uit Mainz. De nieuwe standaard, waarin onderscheid wordt
gemaakt naar de mate waarin poliepen kwaadaardig zijn, moet in
validatiestudies nader uitgewerkt worden.
Screening
Dikke-darmkanker komt met name in de westerse samenleving veel voor.
Dat heeft te maken met de vergrijzing, maar ook met erfelijke aanleg en
omgevingsfactoren, zoals roken, gebruik van alcohol en overgewicht. Na
longkanker bij mannen en borstkanker bij vrouwen is dikke-darmkanker de
belangrijkste doodsoorzaak door kanker. Bij een op de vier gevallen van
dikke-darmkanker is er een erfelijke factor in het spel.
De Gezondheidsraad heeft eind vorig jaar de minister zelfs geadviseerd
vijftigplussers standaard te gaan screenen op dikke-darmkanker, zoals
vrouwen momenteel standaard gescreend worden op borstkanker.
Het azM beschikt sinds 2007 over een polikliniek voor erfelijke
darmkanker, waar nauw wordt samengewerkt tussen maagdarmleverartsen,
chirurgen en klinisch genetici.