Uitgeverij Bert Bakker
Tom Lanoye wint Tzum-prijs 2010
Tom Lanoye - Sprakeloos
Met de zin:
`Vijftien jaar had de badkamer met de caravanafmetingen probleemloos
dienstgedaan, de sporadisch gekneusde knie niet te na gesproken van wie
zich, zijn toilet makend of zich scherend voor het lavabootje, te
bruusk omdraaide en aan den lijve moest ervaren hoe gering de speling
was gebleven tussen rand en wand.'
wint Tom Lanoye de Tzum-prijs 2010. De jury van het literaire blad Tzum
(bestaande uit Roos Custers, Coen Peppelenbos en Nick ter Wal)
bekroonde deze zin uit de veel genomineerde roman Sprakeloos. De
terechte winnaar van de Tzum-prijs krijgt een beker en een bedrag aan
euro's dat gelijk is aan het aantal woorden in de zin. In dit geval is
dat 49 euro.
De jury was vooral gegrepen door de sterk beeldende kracht van deze
zin: iedereen zal meteen een beeld hebben van deze kleine badkamer.
Daarnaast was de jury ook zeer te spreken over de woorden `lavabootje'
en het in onbruik rakende `bruusk'. De slagroom op de taart was het
binnenrijm aan het einde van de zin. De zin staat op zichzelf, maar is
ook onheilzwanger van de ramp die na vijftien jaar zal plaatsvinden.
Mensen die dit boek, volgens de jury het meest indrukwekkende en
ontroerende van Lanoye, gelezen hebben, weten precies welke scène in de
roman volgt. De jury was uiteindelijk unaniem over deze keuze. De
strijd binnen de jury ging over twee zinnen van Tom Lanoye.
Sprakeloos is niet alleen een mooie autobiografische roman over het
leven en sterven van de ouders van de schrijver, binnen het boek is
Lanoye ook een strijder voor taalgebruik waaruit durf en passie
spreekt. `Maar als het gaat over letteren die niet in de eerste plaats
naar schoonheid haken, maar naar waarachtigheid, zelfs al moeten ze
daarvoor uit hun voegen barsten en knarsen en botsen en krijsen? Kom
dan om de liefde Gods niet elke keer en bij ieder thema aankakken met
dat vervloekte "Minder is meer", dat bij enkele grootmeesters, ik geef
het grif toe, briljante boeken heeft opgeleverd, tijdloze teksten,
nederigmakende chefs-d'oeuvre, maar dat daarbuiten voornamelijk wordt
misbruikt door onmachtigen en ongetalenteerden om hun gebrekkige greep
te verhullen op zowel hun materiaal als hun materieel.'
Eerdere winnaars waren: Erwin Mortier (2009), A.F.Th. van der Heijden
(2008), Jeroen Brouwers (2007), Tommy Wieringa (2006), Ilja Leonard
Pfeijffer (2005), Stijn Aerden (2004), Doeschka Meijsing (2003), Paul
Mennes (2002).