Vilans
Ezelsbruggetjes voor een Goed Gesprek
Hoeveel OMA's komen langs in jouw teamoverleg?
Een ezelsbruggetje is de benaming voor een techniek om iets heel anders
makkelijk te kunnen onthouden. (Wikipedia). Er zijn er ook die je
kunnen helpen bij gesprekken met familie en bewoners en bij gesprekken
met elkaar: in een teamoverleg en MDO bijvoorbeeld. `Laat OMA thuis'
is volgens mij hele bruikbare.
Wat maakt het een gesprek goed of fout?
`Voer eens een gesprek met je collega. Een van jullie is verzorgende,
de ander een bezorgd familielid van een bewoner op de afdeling. Doe er
dan eens alles aan om dat gesprek fout te laten verlopen. Je mag niet
met elkaar op de vuist gaan'. Deze opdracht gaf ik laatst in een
workshop in een verpleeghuis.
Geweldig hoe de gesprekken toen verliepen. Opluchting en schaterlach al
om. Ieder weet precies hoe je het fout doet.
We keken vervolgens naar wat een gesprek goed maakt. Dit leverde een
mooie lijst aan eigenschappen op, waar onder:
* Goed luisteren naar elkaar
* Aandachtig zijn en uitnodigende lichaamstaal
* Gelijkwaardigheid
* Tweerichtingsverkeer
* Tijd nemen voor elkaar
Een goed gesprek, het is makkelijker gezegd dan gedaan, zeker in de zorg.
De mensen werken zo hard dat het tijd nemen voor de ander, echt
luisteren, doorvragen er heel gemakkelijk bij in schiet. Een half woord
is al genoeg. Lekker snel ook. Je geeft een advies of een oplossing en
voor je er erg in hebt staat het al in een zorgleefplan of in het
dossier bij de arts.
Maar is dat wel de beste zorg? Doe je de bewoner of je collega daarmee
wel recht? Meestal niet.
Er is een aantal ezelsbruggetjes die je hierin verder helpen:
* Laat OMA (wat vaker) thuis, Oordelen, Meningen, Adviezen
* Gebruik LSD: Luisteren, Samenvatten, Doorvragen
* Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit Aannemen
* Smeer NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander
* Wees een OEN: Open, Eerlijk, Nieuwsgierig
* Maak je niet DIK: Denk In Kwaliteiten
De deelnemers van de workshop konden hier wel wat mee. We moeten OMA
meer thuis laten. Dát is het: we moeten ANNA meer meenemen en LSD
geven. De ezelsbruggetjes hielpen hen om eerlijk te kijken hoe ze in
dagelijks werk aanpakken. Ze helpen om niet in de valkuilen van een
`fout gesprek' te trappen.
Ik zelf vind `laat OMA thuis' de sterkste. Je hebt altijd wel een
opvatting of mening en je hebt veelal ook al een idee wat een oplossing
zou kunnen zijn. Dat is ook niet erg. Maar vraag het na, laat het je
luisteren niet belemmeren. Probeer écht te luisteren, probeer de ander
écht te begrijpen. Denk na welke kwaliteiten er juist zijn bij die
ander. Dat kan alleen met te samenvatten wat je hoort en na te vragen
of je hem of haar woorden goed hebt begrepen. Benoem ook dan de
positieve kwaliteiten. "Ik zie dat u zeer betrokken bent bij uw
moeder". Dit geeft zoveel openingen voor een gesprek. Het is een
positieve benadering. Daarom vind ik `Maak je niet DIK' ook wel in dit
rijtje passen.
Kijk ook eens naar deze ezelsbruggetjes. En bespreek ze eens met je
collega. En zeg tegen elkaar: hé daar ging weer een OMA!. Mooi zo daar
is ANNA. Hé joh maak je niet DIK!
Hoeveel OMA's komen langs in jouw teamoverleg? Ken je ook nog andere
tips of ezelsbruggetjes voor een goed gesprek? Laat het dan weten.
Dank!