Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Actief hurricane-seizoen
22 september 2010 - Ten westen van de Kaapverdische Eilanden is de volgende tropische storm Lisa ontstaan. Lisa koerst de komende dagen in noordwestelijke richting over de Atlantische Oceaan en groeit waarschijnlijk uit tot een hurricane. Lisa is de twaalfde tropische storm van dit jaar, waarvan er zes, als Lisa dat ook haalt het hurricane stadium hebben bereikt. Daarmee zijn we nu, halverwege het seizoen, al aan het gemiddelde aantal voor een gewoon orkaanseizoen. Hurricanes Igor, Julia en Karl (Bron: NASA)
Hurricanes Igor, Julia en Karl (Bron: NASA)
Actief seizoen
In maart was al voorspeld dat de orkaanactiviteit in het gebied van de Atlantische Oceaan dit jaar groter zou zijn dan gewoonlijk. Gemiddeld komen er in het orkaanseizoen van juni tot en met november zo'n 10 tropische stormen voor waarvan er 6 uitgroeien tot een hurricane, de officiële benaming van een tropische orkaan in dit deel van de wereld.

Halverwege het orkaanseizoen is met Karl de elfde tropische stormen waargenomen, waarvan er 5 orkaankracht bereikten. De sterkste orkanen zijn grotendeels boven zee gebleven, waardoor de gevolgen beperkt bleven. Als de andere helft van het seizoen net zo actief blijft komen de voorspellingen van bijna een verdubbelde orkaanactiviteit in dit gebied volledig uit.

Hurricane Igor waargenomen door de ASCAT Satterometer (Bron: KNMI) Hurricane Igor waargenomen door de ASCAT Satterometer (Bron: KNMI) Klimaatonderzoekers baseerden die voorspellingen op twee factoren. Ten eerste was de zeewatertemperatuur in het gebied waar de meeste orkanen ontstaan in maart zeer hoog voor de tijd van het jaar. De verwachting dat het water gedurende het orkaanseizoen nog steeds warmer dan normaal zou zijn is goed uitgekomen. Boven het warmere water ontstaan meer orkanen (zie Nader Verklaard- cycloonrestanten).

De tweede factor is het verloop van El Niño en La Niña, benamingen die worden gegeven aan afwijkingen van de zeewatertemperatuur in de Stille Oceaan nabij de evenaar. In maart werd de kans de El Niño van de afgelopen winter na de zomer in het tegenovergestelde zou omslaan groot ingeschat. Die omslag heeft inderdaad in het voorjaar plaatsgevonden en op dit moment is er een sterke La Niña actief op de Stille Oceaan. Dit werkt de vorming van tropische stormen en orkanen boven de Atlantische Oceaan in de hand. Bij een koude La Niña staat er op grote hoogte minder wind dan tijdens een warme El Niño, waardoor de enorme onweersbuien waaruit orkanen geboren worden zich makkelijker kunnen ontwikkelen.
Aantallen tropische stormen en intense hurricanes op Atlantische Oceaan 1940-2009
Aantallen tropische stormen en intense hurricanes op Atlantische Oceaan 1940-2009

Hurricane-periode
In de Atlantische regio waaronder de Verenigde Staten vallen loopt het hurricane-seizoen van juni tot en met november. Het voorspelbare gedrag van de zeewatertemperatuur en El Niño en La Niña, die de vorming van orkanen beïnvloeden, maakt het mogelijk om ook de activiteit van het seizoen te voorspellen. Ook de voorspelling van vorig jaar dat het een rustig seizoen zou worden is volledig uitgekomen. Onmogelijk is het echter om van te voren aan te geven hoeveel stormen en orkanen aan land komen. Daardoor is de impact van een actief hurricane-seizoen moeilijker te voorspellen. Wel zeker zijn de namen die de stormen en orkanen in alfabetische vorige krijgen.

Het ASCAT-radarinstrument (scatterometer) waarvoor het KNMI verantwoordelijk is, brengt de orkanen goed in beeld gebracht en helpt bij de analyse en verwachtingen in onder andere het Amerikaanse National Hurricane Center (NHC). Het NHC verzorgt de publiekswaarschuwingen voor Atlantische orkanen.

Namen
De Wereld Meteorologische Organisatie heeft voor dit jaar in de Atlantische regio de volgende namen bedacht: Alex, Bonnie, Colin, Danielle, Earl, Fiona, Gaston, Hermine, Igor, Julia, Karl, Lisa, Matthew, Nicole, Otto, Paula, Richard, Shary, Tomas, Virginie en Walter. Met Karl zijn we dus inmiddels halverwege de namenlijst.

Actuele informatie
Actuele gegevens over de posities, koers en activiteit van alle tropische stormen onder andere op http://severe.worldweather.wmo.in van de Wereld Meteorlogische Organisatie (zie ook onder Externe links).

Hurricane-schaal
Hurricanes worden ingedeeld in vijf klassen volgens de schaal van Saffir/Simpson. Klasse 1 zijn hurricanes met een wind van gemiddeld minstens 117 km/u en hoogstens 152 km/u. Een hurricane met een gemiddelde wind van meer dan 248 km/u zit in klasse 5 en wordt extreem gevaarlijk genoemd.

Klasse Omschrijving Windsnelheid (km/h) Schade*
1 Zwak 118-152 Meest lichte schade

2 Matig 153-176 Dak- en vensterschade en belangrijke schade aan bomen en gewassen

3 Krachtig 177-208 Grote schade met uitgebreide vernielingen aan gebouwen

4 Zeer krachtig 209-248 Zeer groot: daken weggeblazen, veel waterschade op de begane grond van gebouwen aan de kust

5 Verwoestend meer dan 248 Catastrofaal: vrijwel alle daken weggeblazen, evenals kleine lichtere bouwsels en grote schade aan gebouwen


*Officiële omschrijvingen National Hurricane Center

Hurricanes zijn veel krachtiger dan de stormen die we in ons land kennen. De hurricaneschaal begint aan de bovenkant van de windschaal van Beaufort, die we in Nederland hanteren. Gebieden waar hurricanes voorkomen zijn er meestal goed op voorbereid waardoor het schadebeeld anders is dan de schade bij stormen volgens de schaal van Beaufort.
---

Hurricane Igor waargenomen door de ASCAT Satterometer (Bron: KNMI) Aantallen tropische stormen en intense hurricanes op Atlantische Oceaan 1940-2009 Hurricane Julia waargenomen door de ASCAT Sactterometer (Bron: KNMI)
Eerste uitgave: 24-03-10