Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid

Toekomstverkennen met beleid

WRR-Verkenning 24 Uit zicht: toekomstverkennen met beleid

Op 27 september a.s. presenteert de WRR de studie Uit zicht: toekomstverkennen met beleid over de praktijken van toekomstverkenning.

De toekomst laat zich niet voorspellen. Niet alles wat denkbaar is, is mogelijk en niet elke mogelijke toekomst is relevant voor beleid. De auteurs van Uit zicht concluderen dat vaak te gemakkelijk wordt blind gevaren op één type toekomstverkenning: het verkennen van de verrassingsvrije toekomst. Goede toekomstverkenning neemt onzekerheid serieus en houdt rekening met verschillende mogelijkheden. Wat zou er gebeuren als alles gaat zoals het ging? Dit type toekomstverkenning wordt vaak opgevat als voorspelling. En dat is een probleem: we zijn dan immers niet goed voorbereid op onverwachte dynamiek, zoals een economische crisis. Bij elke poging tot toekomstverkenning moet de vraag gesteld worden: is het verstandig om uit te gaan van stabiliteit en continuïteit?

De bundel geeft handvatten om wetenschappelijke kennis op een innovatieve manier te gebruiken voor het nadenken over de toekomst. In veel toekomstverkenningen zitten ideeën over wat wenselijk is verstopt. Zo lang er consensus is over die gewenste toekomst, is dat geen probleem. Maar het komt ook vaak genoeg voor dat verschillende perspectieven tot heel uiteenlopende toekomstbeelden leiden. In Nederland is er echter een blinde vlek voor wat de auteurs van Uit zicht normatief toekomstverkennen noemen: het aanreiken van verschillende beleidskeuzen met expliciete inschattingen van de mate waarin deze wenselijk zijn en voor wie.